Jan-Krzysztof Duda wygrał w czwartek (6 sierpnia 2021 roku) szachowy Puchar Świata. 23-letni arcymistrz szachowy z Wieliczki, pokonał w finale Siergieja Karjakina, Ukraińca startującego w barwach Rosji. Pierwsza partia zakończyła się remisem po 14 ruchach. W drugiej Polak pokonał reprezentanta Rosji w 30 ruchach.
W drodze do finału Duda, który rozpoczął rywalizację od drugiej rundy, wyeliminował kolejno: Guillermo Vasqueza z Paragwaju, Amerykanina Samuela Seviana, Irańczyka Pouyę Idaniego, siódmego w światowym rankingu Rosjanina Aleksandra Griszczuka, Santosha Gujrathi Vidita z Indii. W drodze do ostatecznego zwycięstwa w półfinale Jan-Krzysztof Duda pokonał Magnusa Carlsena, arcymistrza z Norwegii, przerywając passę Norwega, który wygrał 125 pojedynków z rzędu w ciągu 2 lat, 2 miesięcy i 10 dni.
Zwycięstwo Jana-Krzysztofa Dudy. to największy sukces Polaka w historii powojennych szachów. W ten sposób polski szachista przechodzi do historii polskich szachów, oraz znalazł się w gronie najwybitniejszych szachistów Świata. Po sukcesie w Soczi w rankingu FIDE „na żywo” polski szachista awansował na 13. miejsce (2756), tuż za… Karjakina (2758). Znajdzie się wśród ośmiu czołowych arcymistrzów globu rywalizujących o możliwość gry o tytuł mistrza świata. Za zwycięstwo w Soczi otrzyma 110 tys. dolarów.
W rozgrywanym od 2005 roku w cyklu dwuletnim turnieju o Puchar Świata dotychczas zwyciężali: Lewon Aronian z Armenii, Amerykanin Gata Kamsky, Boris Gelfand z Izraela, Rosjanie Peter Swidler, Władimir Kramnik, Karjakin, ponownie Aronian oraz Tejmur Radżabow z Azerbejdżanu.
[P.K.]
Obraz wyróżniający: Jan-Krzysztof Duda, Dortmund, 2018; Autorstwa GFHund – Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=71264504
Jan-Krzysztof Duda (ur. 26 kwietnia 1998 w Krakowie) – polski szachista, arcymistrz od 2013 roku. W szachy gra od 5. roku życia. W niedługim czasie zaczął odnosić znaczące sukcesy na arenie krajowej oraz międzynarodowej. W 2005 roku zdobył w Kołobrzegu Puchar Polski juniorów do 8 lat. Na liście rankingowej FIDE zadebiutował 1 października 2006 roku. W tym samym roku zdobył w Kołobrzegu brązowy medal mistrzostw Polski juniorów do 10 lat, w latach 2007 i 2008 (w obu przypadkach w Ustroniu) sięgając w tej kategorii po tytuły mistrzowskie. W 2009 roku zdobył mistrza kraju, zwyciężając w Łebie w kategorii do 12 lat, natomiast w 2012 roku w Solinie kolejny – w kategorii do 18 lat.
Łącznie zdobył kilkadziesiąt medali w rozgrywkach z cyklu mistrzostw Polski (zarówno w szachach klasycznych, jak i szybkich oraz błyskawicznych) w różnych kategoriach wiekowych.
W 2005 roku zdobył w Sebnitz tytuł międzynarodowego mistrza Niemiec do 8 lat. W 2008 roku zdobył w Vung Tau tytuł mistrza świata do 10 lat. Kolejny międzynarodowy sukces odniósł w 2009 roku w Antalyi, gdzie zdobył tytuł wicemistrza świata do 12 lat. W tym samym roku zajął II m. (za Mateuszem Kuziołą) w memoriale Józefa Dominika w Dobczycach. W 2010 roku, podczas rozgrywanych w Chotowej mistrzostw świata juniorów do 20 lat, odniósł pierwsze w karierze zwycięstwo nad arcymistrzem, którym był Wouter Spoelman. W tym samym roku zdobył w Porto Carras brązowy medal mistrzostw świata juniorów do 12 lat. W 2011 roku podzielił II m. (za Vidmantasen Mališauskasem, wspólnie z Aleksandrem Miśtą i Arkadiuszem Leniartem) w międzynarodowym turnieju w Ostródzie. W tym samym roku zdobył w Albenie tytuł wicemistrza Europy do 14 lat. W 2012 roku podzielił I m. (wspólnie z Janem Krejčím) w Ołomuńcu, wypełniając pierwszą arcymistrzowską normę, natomiast w Pradze zdobył złoty medal mistrzostw Europy juniorów do 14 lat. W marcu 2013 roku zwyciężył w cyklicznym turnieju First Saturday w Budapeszcie, wypełniając drugą normę arcymistrzowską. Zadebiutował również w finale indywidualnych mistrzostw Polski, zajmując w Chorzowie 10. miejsce. Trzecią normę arcymistrzowską wypełnił w 2013 r., podczas rozegranych w Legnicy mistrzostw Europy. W tym samym roku zdobył w Mariborze złoty medal drużynowych mistrzostw Europy juniorów do 18 lat. W 2013 roku wystąpił w rozegranym w Tromsø turnieju o Puchar Świata, w I rundzie przegrywając z Wasylem Iwanczukiem oraz zajął VIII m. w mistrzostwach świata juniorów do 20 lat, rozegranych w Kocaeli. W 2014 r. zdobył w Warszawie brązowy medal indywidualnych mistrzostw Polski mężczyzn oraz zajął IV m. w mistrzostwach świata juniorów do 20 lat w Pune, natomiast we Wrocławiu zdobył srebrny medal mistrzostw Europy w szachach błyskawicznych oraz złoty – mistrzostw Europy w szachach szybkich.
Reprezentował Polskę w turniejach drużynowych, m.in.: na olimpiadzie szachowej (w roku 2014), na drużynowych mistrzostwach Europy (w roku 2013) i na drużynowych mistrzostwach Europy juniorów do 18 lat (w roku 2013), zdobywając wspólnie z drużyną złoty medal.
Pierwszym trenerem Jana-Krzysztofa Dudy był Andrzej Irlik, kolejnym – Leszek Ostrowski. Współpracował również z Kamilem Mitoniem i Jerzym Kostro.
1 lipca 2017 roku został pierwszym polskim juniorem, który przekroczył barierę 2700 punktów. Najwyższy ranking w swojej dotychczasowej karierze (stan na marzec 2020) osiągnął w grudniu 2019., a z wynikiem 2758 punktów zajmował 1. miejsce wśród polskich szachistów, 12. miejsce na światowej liście Międzynarodowej Federacji Szachowej i 2. miejsce na tej liście pośród juniorów.
30 grudnia 2018 roku Duda został wicemistrzem świata w szachach błyskawicznych w turnieju World Blitz Chess Championship, rozegranym w Sankt Petersburgu, przegrywając o pół punktu z Magnusem Carlsenem.
Jest najwyżej kiedykolwiek sklasyfikowanym Polakiem w światowym rankingu FIDE we wszystkich kategoriach (stan na 01.12.2019): Jako jedyny z polskich szachistów przekroczył barierę 2800 punktów (styczeń 2019: w kategorii blitz osiągnął 2818 ELO).
W popularnym międzynarodowym turnieju rozgrywanym poprzez internet – Speed Chess Championship – osiągnął półfinał w 2018, przegrywając z arcymistrzem Wesleyem So. W 2019 doszedł do ćwierćfinału, gdzie przegrał nieznacznie z jednym z najlepszych w historii graczy w tej dyscyplinie, arcymistrzem Hikaru Nakamurą, w 2020 dotarł do ćwierćfinału gdzie przegrał z arcymistrzem Wesleyem So. 20 maja 2020 roku podczas turnieju Lindores Abbey Rapid Challenge pokonał Magnusa Carlsena w szachach szybkich. 10 października 2020 roku podczas turnieju Altibox Norway Chess w Stavanger wygrał z mistrzem świata Magnusem Carlsenem, przerywając jego serię 125 partii klasycznych bez porażki.
W rozgrywkach przez internet gra pod pseudonimem Polish_fighter3000.
W 2016 roku prezydent Polski Andrzej Duda odznaczył go Srebrnym Krzyżem Zasługi za „wybitne osiągnięcia sportowe w 2016 roku oraz popularyzację dyscypliny”.
1 maja 2021r. wygrał turniej w szachach błyskawicznych rozgrywany w Chinach.
5 sierpnia 2021r. jako pierwszy Polak w historii wygrał Puchar Świata w szachach. W finale pokonał rosyjskiego arcymistrza Siergieja Karjakina.
[Biografia Jana-Krzysztofa Dudy za Wikipedią.]
