Myślenie o historii świata: mapy historyczne jako źródła / Peter Nnkola

Edward Quin, Atlas historyczny, 1495 r. Odkrycie Ameryki (1830).

Czego stare mapy mogą nas nauczyć o historii świata? Jakiego rodzaju dowody oferują i czy ich przedstawianie jest głównym celem tych map, czy też mogą służyć do innych celów?

Wstęp

Przedstawianie historii świata to starożytna praktyka. Odkąd ludzie zaczęli rozpoznawać świat, starają się wyjaśnić, jak powstał oraz jak i dlaczego on i ich doświadczenie zmieniały się w czasie. Przez tysiąclecia „znany” świat w tych relacjach był bardzo lokalny. W miarę jak społeczeństwa wchodziły ze sobą w kontakt, czasem pokojowo, czasem brutalnie, te znane światy stawały się coraz większe, a opowieści o historii świata musiały się zmieniać, aby nadać sens nowym sytuacjom.

Uczenie się historii nie jest kwestią uczenia się danego zestawu faktów na temat przeszłości. Obejmuje ona ciągły proces nadawania sensu dowodom i oceny ich znaczenia. Historycy najczęściej polegają na udokumentowanych relacjach z tego, co wydarzyło się w określonym czasie i miejscu, i na ich podstawie wyjaśniają, jak i dlaczego te wydarzenia miały miejsce. Taka dokumentacja może przybierać różne formy. Historycy zwykle konsultują się z dokumentami pisemnymi, takimi jak osobiste listy i rejestry rządowe lub biznesowe, jeśli są one dostępne. W innych przypadkach historycy pracują nad interpretacją dowodów wizualnych ze źródeł takich jak obrazy, rysunki, gobeliny, budynki, a czasem powierzchnia ziemi, szczególnie w miejscach, w których uległa ona zauważalnym zmianom. Mapy, wizualne reprezentacje aspektów powierzchni ziemi, mogą stanowić graficzny dowód na to, jak różniły się ludzkie poglądy na świat i jak te poglądy zmieniały się w czasie.

Ludzie w każdym zakątku ziemi rysowali mapy, odkąd mieli narzędzia do rysowania. Niektóre mapy sporządzano w celu ułatwienia nawigacji, inne w celu rozróżnienia obszarów rolniczych lub lokalizacji osad, terenów łowieckich, rybackich lub miejsc kultu religijnego. Jeszcze innych ciągnęło do ubiegania się o własność lub terytorium. W miarę jak ludzie zaczęli stosować bardziej wyrafinowane techniki pomiaru, gromadzenia danych i wizualizacji, mapy stały się sposobami zrozumienia kształtu, formy Ziemi, jej miejsca w Układzie Słonecznym oraz układów na jej powierzchni, które umożliwiły utrzymanie na niej życia.

Mapy zaczęto również wykorzystywać do ilustrowania relacji historycznych, ale często robiono to w uproszczony i problematyczny sposób. W XIX i XX wieku często rysowano mapy „historyczne”, aby promować określone programy polityczne – lub terytorialne. Wiele atlasów „historycznych” przedstawiało historię jako zlokalizowaną historię budowania narodu, przedstawiającą rozprzestrzenianie się jednego określonego koloru, reprezentującego kontrolę terytorialną, w krajobrazie. W podobnych opisach historii świata wykorzystano tę technikę barwienia terytorialnego, aby przedstawić świat jako połączenie przeszłych, obecnych i przyszłych państw narodowych, mimo że ten model organizacji społecznej i politycznej – państwo narodowe – jest zjawiskiem stosunkowo nowym i wcale nie uniwersalny.

Poniższy wybór map wyznacza szeroki łuk pomiędzy różnymi tradycjami myślenia o świecie i jego przedstawiania. Niektóre z tych map zostały narysowane w celu wyjaśnienia kształtu, formy i zawartości świata. Inne zostały stworzone do bardziej praktycznych zastosowań. Wszystkie podają przykłady tego, jak powierzchnia Ziemi była rozumiana przez różnych ludzi w różnych okresach. Wszystkie oferują możliwości myślenia o historii świata – o tym, co ona oznacza, w jaki sposób można podjąć jej badanie oraz jakie idee i dowody na nią wpływają.

Podstawowe pytania

• Czego szukamy, wyruszając na badanie „świata”?

• Jak poglądy na temat tego, co stanowi świat i jego historię, zmieniały się na przestrzeni czasu?

• Czy sposób, w jaki reprezentujemy świat, może wpłynąć na sposób, w jaki interpretujemy jego historię?

• Wiele starych map powstało w swoim czasie do zastosowań praktycznych, takich jak nawigacja. Co mogą nam powiedzieć o czasach i miejscach, które reprezentują?

• Czy niektóre mapy, jeśli są narysowane w określony sposób, mogą wpłynąć na nasz pogląd na świat lub jego części?

Pojawienie się handlu globalnego

Pojawienie się handlu globalnego w ostatnich stuleciach, wraz z towarzyszącą mu urbanizacją, radykalnie zmieniło sposób, w jaki ludzie żyli i rozumieli świat. Większość ludzi przez większą część swojej historii odważyła się w swoim życiu oddalić nie dalej niż na kilka mil od swoich miejsc urodzenia. Systemy feudalne przez długi czas dominowały w gęsto zaludnionych regionach świata, wiążąc większość ludzi z ziemią, na której pracowali, oraz z władzą jej dziedzicznych władców. Chociaż takie systemy były na ogół utrzymywane w mocy przez skoordynowaną władzę polityczną, gospodarczą i duchową, taką jak systemy kastowe w Azji Południowej lub potężne dynastie w Azji Wschodniej i Europie, w niektórych miejscach w świecie feudalnym zaczęły pojawiać się pęknięcia, co skutkowało kolejnymi renegocjacjami takich ustaleń, a w przypadku niektórych z nich większa mobilność geograficzna. Ta zwiększona mobilność z kolei wymagała nowych map.

W XIV i XVI w. rosnąca aktywność gospodarcza w miastach i sieciach handlowych zaczęła przewyższać systemy feudalne związane z ziemią, kwestionując władzę feudałów i ich autorytet, szczególnie w przybrzeżnych częściach tego, co zaczęto nazywać Europą. Niektóre ziemskie władze feudalne, takie jak władcy iberyjskich królestw Kastylii i Aragonii, pracowały nad przejęciem kontroli nad jak największą częścią rosnącej aktywności morskiej; Rezultat będzie znany jako Imperium Hiszpańskie. Na innych obszarach, w szczególności w zurbanizowanych Niderlandach, z ich coraz potężniejszymi klasami kupieckimi, zamorskie przedsięwzięcia handlowe przybrały bardziej wyraźnie komercyjny charakter. Takie przedsięwzięcia były zdominowane przez organizacje takie jak Kompania Wschodnioindyjska.

Mapa z 1511 roku autorstwa Petera Martyr d’Anghiera mogła być jedną z pierwszych, które przekazały Koronie Hiszpańskiej, że ich wynajęty odkrywca, Krzysztof Kolumb, nie dotarł do „Indii” swojej wyobraźni, ale do bliższych ziem, które będą znane Europejczykom jako obie Ameryki. Tutaj reprezentował europejską wiedzę o ich liniach brzegowych, taką jaka była w tamtym czasie. Mapa narysowana w Wenecji kilkadziesiąt lat później ilustrowała od dawna rozwinięty region wymiany kulturalnej i gospodarczej wzdłuż Dunaju. Mapa ta nie pokazywała Europy w jej granicach terytorialnych, ale sieć wpływowych miast, od Wiednia na zachodzie po Konstantynopol na wschodzie. Wyraźnie miejska mapa przedstawiająca chiński port Kanton towarzyszyła statutowi Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej z 1666 roku. W tym przypadku firma starała się pozyskać kapitał inwestycyjny w Europie, aby czerpać zyski z handlu w bogatych wschodnich miastach, takich jak Kanton. Mapy promocyjne, takie jak ta, miały na celu podkreślenie ich dobrobytu i perspektywy zdobycia jego części.

Pytania do rozważenia

1. Dlaczego Korona Hiszpańska mogła być zainteresowana mapowaniem wybrzeży Karaibów w 1511 roku?

2. Co pojawia się na mapie d’Anghiery, a co nie? Dlaczego te informacje mogą być ograniczone? Co sugeruje brak informacji, których moglibyśmy się spodziewać na takiej mapie?

3. Jak zbudowana jest mapa Doliny Dunaju autorstwa Scolariego? Jaki mógł być cel takiego kadrowania?

4. Które części mapy Scolariego wyróżniają się jako główne punkty szczególne lub szczegóły? Dlaczego te?

5. W jaki sposób forma urbanistyczna Kantonu jest przedstawiona na mapie Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej? Jakie sprawia wrażenie? Dlaczego?

6. Jakie korzyści może przynieść opublikowanie mapy Kantonu organizacji takiej jak Holenderska Kompania Wschodnioindyjska?

7. Co strony tytułowe raportu mogą nam powiedzieć o ówczesnych poglądach Europejczyków na Chiny – i Chińczyków?

Nieuhoff, Port w Kantonie, raport Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej

Badanie świata jako świata

„Świat, jaki znamy” znacznie się zmienił na przestrzeni czasu, zarówno w terenie, jak i w sposobie, w jaki ludzie twierdzili, że go znają. Chociaż wszystkie kultury na całym świecie miały pewne pojęcie o „świecie”, formy, jakie mu nadawały, wahały się od symbolicznych po geometryczne, od ideologicznych po empiryczne i od wysoce uogólnionych po skrupulatnie szczegółowe.

Pojęcie sferycznego świata było powszechne w wielu kulturach, choć w większości przypadków ta sferyczność była bardziej symboliczna niż empiryczna. Chociaż instrumenty nawigacyjne na całym świecie od dawna wykazały pewną wiedzę o Układzie Słonecznym, geometrzy zamieszkujący wybrzeża starożytnego Morza Śródziemnego byli jednymi z pierwszych, którzy wizualizowali krzywiznę Ziemi na mapach i obliczali jej łuk przy użyciu złożonej geometrii. W II wieku n.e. Aleksandryjczyk Klaudiusz Ptolemeusz zebrał te mapy i związany z nimi komentarz w dziele zatytułowanym Geografia, które pozostawało w praktycznym użyciu przez ponad tysiąc lat. Przetłumaczona na język arabski, łacinę i inne języki, Geografia Ptolemeusza była nadal w tak powszechnym użyciu, że należała do kluczowych zasobów geograficznych Krzysztofa Kolumba i nadal zasługiwała na przedruk aż do XVI wieku, jak sugeruje ta mapa z 1560 roku.

Zhuanf Tingfu, Mapa świata, Pekin (1858)

Na szczegółowych mapach lądów w Azji Wschodniej przez wiele stuleci stosowano siatki geometryczne, co było konwencją kartograficzną, która dobrze sprawdzała się w ekonomii lądowej i administracji politycznej kolejnych chińskich dynastii. Mapy drukowane w Chinach w większości przypadków zaczęto uwzględniać krzywiznę ziemi dopiero w ostatnich stuleciach, kiedy wpływy europejskie zaczęły wdzierać się na lokalny sposób widzenia świata. Mapa świata Zhuanga Tingfu z 1858 r . zawiera wiele informacji specyficznych dla kontekstu imperialnych Chin, ale przyjęła pogląd półkulisty i nadała priorytet informacjom terytorialnym, co jest dwiema praktykami bardziej powszechnymi w Europie połowy XIX wieku – ze światopoglądem zdominowanym przez handel morski i dominację morską – niż gdzie indziej .

Podobnie jak Ptolemeusz, Alexander von Humboldt, geograf z Uniwersytetu Berlińskiego na początku XIX wieku, starał się zebrać ludzką wiedzę o Ziemi w użytecznej formie. Humboldt rozumiał jednak wiedzę geograficzną nie jako kompilację faktów i opisów, ale jako proces rozumowania, który angażuje czytelnika i stanowi dla niego wyzwanie. Opracował serię atlasów, aby zachęcić czytelników do przyjęcia tego stylu rozumowania, w tym tom, z którego pochodzi ta mapa, wydrukowany w Berlinie w latach czterdziestych XIX wieku przez Heinricha Berghausa. Izotermy, przedstawione tutaj liniami, reprezentują normy temperatury na różnych szerokościach geograficznych. W zestawieniu z innymi warunkami powierzchniowymi, takimi jak opady atmosferyczne i wysokość, przedstawionymi na kolejnych stronach, skłoniło to czytelnika do wyciągnięcia wniosków dotyczących tego, jakie rodzaje życia roślinnego i zwierzęcego, a także populacja ludzka i gospodarka mogą istnieć w różnych regionach świata.

Alexander von Humboldt, Strefy temperatur na półkuli północnej (1847)

Dopiero na początku XX wieku geografowie i rządy na całym świecie ostatecznie uzgodniły spójne globalne konwencje dotyczące mapowania i pomiarów i faktycznie zaczęły je wprowadzać w życie. Wśród wyników tego znalazła się Międzynarodowa Mapa Świata, która szczegółowo przedstawiała świat w setkach sąsiadujących ze sobą czworokątów w skali jeden do jednego milionowego. Te czworokąty zawierały wiele lokalnych szczegółów, od ukształtowania terenu po użytkowanie gruntów, ale nie zwracały uwagi na roszczenia terytorialne, granice i granice. Ukończenie i umożliwienie skoordynowanego na całym świecie lotnictwa i żeglugi, a także globalnie zorganizowanych programów rozwoju gospodarczego, infrastruktury i rozwoju ludzkiego zajęło dziesięciolecia, szczególnie po utworzeniu Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1945 r., która wkrótce przejęła administrację IMW Po.

Pytania do rozważenia

1. Dlaczego wpływ Geografii Ptolemeusza mógł trwać tak długo – znacznie ponad tysiąc lat?

2. Jakie lądy i wody widnieją na mapie Ptolemeusza? Dlaczego jego zasięg nie sięgał dalej na północ, południe, wschód lub zachód?

3. Dlaczego perspektywa odwzorowań map inspirowanych Europą mogła budzić kontrowersje w XIX-wiecznych Chinach?

4. Jak wyśrodkowane są rzeźby na Mapie Świata Zhuang Tingfu z 1858 roku ? Co może nam to powiedzieć o ówczesnych chińskich poglądach na świat?

5. Dlaczego Humboldt mógł wybrać projekcję biegunową – z biegunem północnym w środku – na mapę regionów temperaturowych?

6. Dolna część mapy izotermy polarnej Humboldta przedstawia wybrane góry świata, z których wyższe pokazują śnieg na wyższych wysokościach. Co te informacje mogą mieć wspólnego z mapą polarną na tej samej stronie? Czy jest jakiś powód, dla którego oba obrazy pojawiają się razem?

7. Jakie informacje widnieją na tych dwóch arkuszach Międzynarodowej Mapy Świata? Jak myślisz, dlaczego tego rodzaju informacje zostały uzgodnione na szczeblu międzynarodowym? Czy mogły istnieć inne informacje, które nie znalazły się w arkuszach IMW? Dlaczego te informacje mogły zostać wykluczone?

8. Jakie zastosowania może mieć zestaw map taki jak Międzynarodowa Mapa Świata? Ile możesz wymyślić?

Strategie reprezentacji świata

W artykule rozważającym praktyki mapowania rdzennej ludności Ameryki Północnej i ich selektywne przyjęcie przez Europejczyków podróżujących przez kontynent i osiedlających się na nim, Barbara Belyea zauważyła, że „Nie wszystkie mapy, nawet nie wszystkie mapy europejskie, są zgodne z ptolemejskim systemem współrzędnych przestrzennych, na którym opierają się nowoczesne arkusze topograficzne i mapowanie GIS. … Pojęcie błędu, podobnie jak pojęcie skali, jest konwencjonalne i specyficzne dla danej kultury. Nie widzimy gołym okiem; zamiast tego widzimy to, do czego zostaliśmy przeszkoleni”. (Belyea, s. 141-142)

W tym przypadku dwie mapy tego samego obszaru, na które wpłynęły różne konwencje, ilustrują bardzo różne strategie reprezentacji. Obie bardzo wyraźnie pokazują różne rodzaje uwagi poświęconej abstrakcji geometrycznej, choć tylko jedna z nich odpowiada siatce Ptolemeusza.

Pierwsza mapa przedstawia szlaki kajakowe i portowe między jeziorem Superior a krajem Czerwonej Rzeki na zachodzie. Została ona przypisana kartografowi Cree o imieniu Ochegach przez francuskiego podróżnika o imieniu Pierre Gaultier de Varennes, seiur de la Vérendrye. Został on narysowany w celu nawigacji po tej trasie, a zatem zawiera notatki dotyczące bystrzy i portów, ale nie zawiera również innych informacji i kontekstu, które byłyby ważne dla lokalnych populacji Cree i Anishinaabe, od których pochodziły informacje. W rzeczywistości wersja ta zawierała prawdopodobnie tylko informacje najbardziej przydatne dla samego Vérendrye.

Druga mapa została sporządzona przez pracowników rządu Stanów Zjednoczonych w pierwszych latach po usunięciu większości lokalnej populacji Anishinaabe, aby zrobić miejsce dla prywatnych interesów związanych z wydobyciem miedzi. Podczas gdy amerykański system miast i pasm górskich, oparty na zmodyfikowanej siatce Ptolemeusza, rozprzestrzeniał się w regionach rolniczych na południu przez wiele dziesięcioleci, zalesione tereny Lake Superior Country były w dużej mierze pozostawione w spokoju przez Europejczyków, dopóki poszukiwacze minerałów nie zainteresowali się tym obszarem i potencjalnym bogactwem tego regionu. Mapa ta przedstawiała sieć chaotycznie rozciągającą się na północ, ale tylko do potencjalnych regionów górniczych, gdzie spory między wnioskodawcami wymagały mediacji rządowej, a to z kolei wymagało spójnego mapowania.

Pytania do rozważenia

1. Która mapa może być najbardziej przydatna do poruszania się kajakiem po okolicy? Dlaczego?

2. Czy te dwie mapy pokazują dowody na pochodzenie z kultury o odmiennych poglądach na świat? Jak?

3. Dlaczego perspektywa bogactwa w miedzi mogła zmusić Europejczyków do rozszerzenia sieci miast i zasięgu na północ, do Krainy Jeziora Górnego? Gdyby nie nastąpiła gorączka miedzi, jak myślisz, kiedy mogłoby to nastąpić? Czy w ogóle by to miało miejsce?

4. Jakie aspekty obszaru mogą pomijać te mapy? I co może nam to powiedzieć o ich celach? Czy możesz sobie wyobrazić inne mapy pokazujące różne aspekty tego krajobrazu? Co mogą one oznaczać i jakie mogą mieć cele?

Opowiadanie historii świata

Atlas, będący kompilacją map ułożonych tak, aby opowiadały historię lub przedstawiały argumenty dotyczące ich spójności, był przydatny dla autorów zainteresowanych przedstawieniem historii świata z perspektywy geograficznej. To, co wiąże się z tą perspektywą i rodzaje map, z których korzysta, uległo znacznym zmianom w ciągu ostatnich dwóch stuleci.

Atlas historyczny Edwarda Quina starał się zilustrować geograficznie rozwój cywilizacji ludzkiej w sposób znaczący dla londyńczyków na początku XIX wieku. W miarę przeglądania atlasu ciemne chmury rozstępują się, odsłaniając stopniowo to, co ludzie w tamtym czasie i miejscu mogli uważać za „cywilizowane” lub „znane” części świata. Kluczowe momenty w historii świata, a dokładniej momenty, które ktoś w Londynie około 1830 roku mógł uznać za kluczowe w świetle ówczesnych poglądów religijnych lub politycznych na znaczenie, rozgrywają się na kolejnych stronach w dramatyczny sposób, a każdy z nich rzekomo przyczynia się do dalszego wygnania ciemne chmury barbarzyństwa znad ziemi.

Quin, Atlas historyczny

Andrees Allgemeiner Handatlas , wydawany w Lipsku przez wiele dziesięcioleci, począwszy od końca XIX wieku, był jednym z najpopularniejszych atlasów na świecie, został przetłumaczony i wydrukowany w wielu językach pod wieloma różnymi tytułami, w tym angielskim, przez pewien czas w Londynie jako The Atlas czasów. Każde kolejne wydanie do roku 1930 zawierało więcej informacji o powierzchni Ziemi niż poprzednie, a także coraz bardziej obszerne wprowadzenie na temat ludzkich metod badania tej powierzchni. Wydanie z 1930 r. rozpoczęło się od zilustrowania różnych sposobów postrzegania świata i stanu jego powierzchni, od form terenu i ich struktury po pogodę, klimat i roślinność, po cechy charakterystyczne jego ludzkich mieszkańców, w tym gęstość zaludnienia i geograficzne rozmieszczenie zawodów, wyznanie religijne i narody.

Wydanie Andreesa z 1937 r., opublikowane po tym, jak Lipsk i jego przemysł wydawniczy znalazły się pod kontrolą nazistów, zaczynało się od zupełnie innej historii: eseju z mapami i podtytułami, takimi jak „Przestrzenne warunki życia politycznego”, „Klimatyczne warunki życia politycznego” i „Rasowe i inne ludzkie warunki organizacji politycznej”. Esej ten zakończył się sekcją i mapą sugerującą nieuchronność „wojny światowej”, a następnie flagami narodowymi i insygniami wojskowymi, a także mapą świata ilustrującą jedynie roszczenia terytorialne. Ostateczne wydanie tego, co było atlasem geograficznym, z którego można było wyciągnąć wnioski historyczne, stało się atlasem wyraźnie historycznym, ale w przeważającej mierze poświęconym propagandzie ideologicznej.

Pytania do rozważenia

1. Atlas historyczny Quina podkreśla między innymi „Potop”, „Założenie Rzymu”, „Odkrycie Ameryki” i „Niepodległość Stanów Zjednoczonych”. Dlaczego te udokumentowane wydarzenia mogły być istotne dla czytelnika żyjącego w Londynie lat trzydziestych XIX wieku? Czy według dzisiejszych standardów mogą one nadal mieć znaczenie jako „wydarzenia”? Które? Dlaczego lub dlaczego nie?

2. Na wczesnych stronach Atlasu Historycznego Quina dominują ciemne chmury, na późniejszych stronach dominują pokolorowane obszary. Mapa niepodległości Stanów Zjednoczonych z 1783 roku nie zawiera żadnych ciemnych chmur. Co to może oznaczać? Czy taki atlas byłby dziś przydatny? Dlaczego lub dlaczego nie?

3. Jaką historię próbował przekazać atlas Andreesa z 1930 r.? Czy to w ogóle była historia? Co chciały przekazać jego mapy?

4. Jaką historię próbował przekazać atlas Andreesa z 1937 r.? W jaki sposób wykorzystał różne rodzaje obrazów do przedstawienia swoich argumentów? Czy te obrazy są unikalne dla takich argumentów? Dlaczego lub dlaczego nie?

5. Wydanie atlasu Andreesa z 1937 r. pokazywało na tych samych stronach flagi i insygnia wojskowe. Czy tego typu obrazy miały podobny cel lub czy mają podobny cel? Jakie są ich cele?

6. Atlas Quina zdaje się sugerować, że wspólna i niezakłócona wiedza o wszystkich narodach i imperiach świata jest swego rodzaju kulminacją procesu historii świata. Andrees z 1937 r. sugeruje, że kulminacją jest szczególny rodzaj organizacji politycznej, nawet jeśli wymaga to wojny światowej. Czy rzeczywiście istnieje cel lub koniec historii świata? Taki, który można zwizualizować na mapach? Dlaczego lub dlaczego nie?

• Peter Nnkola

• 1 SIERPNIA 2017 R

• XVI WIEK , XVII WIEK , XVIII WIEK , XIX WIEK , XX WIEK , ESEJE ZBIOROWE

Link do artykułu:

Thinking about World History: Historic Maps as Sources

Programy dla nauczycieli. Biblioteka Newberry

O ile nie zaznaczono inaczej, treści kontekstowe na tej stronie są udostępniane na licencji Creative Commons Public Domain. Zdigitalizowane obrazy i inne media ze zbiorów Newberry są udostępniane w dowolnym zgodnym z prawem celu, komercyjnym lub niekomercyjnym, bez opłat licencyjnych lub opłat za pozwolenie na rzecz biblioteki, z zastrzeżeniem następujących warunków: Newberry Rights and Reproductions Policy.