Regularne susze w regionie Sahelu prowadzą do niedoborów żywności i wody pitnej. Zdjęcie: REUTERS/Finbarr O’Reilly (CZAD) – GM1E4660CQ401
-
Inicjatywa Wielkiej Zielonej Ściany ma na celu rekultywację gruntów, sekwestrację dwutlenku węgla i utworzenie miejsc pracy w niektórych z najbiedniejszych społeczności na świecie, gdzie zmiany klimatyczne uderzają najbardziej.
-
Projekt rozpoczął się jako inicjatywa ponownego zalesiania, ale przekształcił się w szerszy i ambitniejszy plan rozwoju ekologicznego, gospodarczego i społecznego.
-
Przyszłość Wielkiego Zielonego Muru będzie zależeć od zdolności projektu do wprowadzania innowacji. Należy wkroczyć na nowe obszary, zachęcając społeczności do przejścia na energię odnawialną i zachęcając do „ekoprzedsiębiorczości”.
Inicjatywa Wielka Zielona Ściana to projekt ponownego zalesiania, którego celem jest zmiana życia milionów ludzi żyjących na pierwszej linii frontu kryzysu klimatycznego. Celem tego projektu kierowanego przez Afrykę jest przywrócenie 100 milionów hektarów ziemi, pochłonięcie 250 milionów ton dwutlenku węgla i utworzenie 10 milionów zielonych miejsc pracy na obszarach wiejskich. Po ukończeniu Wielka Zielona Ściana będzie największą żywą strukturą na planecie, trzykrotnie większą od Wielkiej Rafy Koralowej.
Sahel to pas lądu o długości 5900 km poniżej Sahary, rozciągający się przez całą Afrykę. Jest to region półsuchy, znany ze zmiennych opadów. Obszar ten charakteryzuje się jednym z najwyższych na świecie poziomów ubóstwa, a regularne susze i powodzie prowadzą do niedoborów żywności i wody pitnej. To z kolei prowadzi do kryzysów humanitarnych i migracji.
W przeszłości wysiłki mające na celu rozwiązanie tych problemów często opierały się na uproszczonych założeniach. Kierowane głównie przez międzynarodowe organizacje pozarządowe i organizacje społeczeństwa obywatelskiego, skupiły się na znalezieniu finansowych lub technologicznych rozwiązań problemu ubóstwa społeczności na danym obszarze. W dużej mierze zignorowali bogactwo wiedzy, jaką lokalna ludność posiada na temat swojego naturalnego otoczenia.
W najgorszym przypadku takie projekty w rzeczywistości zaostrzyły problemy. Ponieważ społeczności nie przyłączają się do inicjatyw, które nie uwzględniają ich potrzeb i priorytetów, wiele z nich zakończyło działalność zaraz po odejściu personelu i ekspertów.
Inicjatywa Wielkiej Zielonej Ściany (GGW) została pierwotnie pomyślana w 2007 r. jako projekt ponownego zalesiania, którego celem było stworzenie osłony drzew chroniącej pustynię. Jednak obecnie ma ona znacznie szersze i bardziej ambitne cele. Ma na celu promowanie zrównoważonej gospodarki gruntami i wodami na suchych terenach Afryki poprzez mozaikę interwencji, w tym rolnictwo przyjazne dla klimatu, zrównoważone pasterstwo, leśnictwo konserwujące, transformację energetyczną i zarządzanie zasobami naturalnymi.
Ma na celu powstrzymanie utraty gleby w Afryce i pomoc wielu różnym organizacjom w zarządzaniu zasobami naturalnymi w regionie Sahelu. Wykorzystując naukę i badania do opracowania swoich polityk, kładzie nacisk na budowanie odporności społeczności na danym obszarze. Inicjatywa promuje rozwiązania oparte na przyrodzie, aby zachęcić do zrównoważonego gospodarowania gruntami w państwach członkowskich, w tym w Burkina Faso, Czadzie, Dżibuti i Nigrze. Chronią one naturalne lub zmodyfikowane ekosystemy, zarządzają nimi w sposób zrównoważony i przywracają je, wykorzystując agroleśnictwo, ulepszone zarządzanie gruntami uprawnymi, dywersyfikację rolnictwa, zintegrowaną gospodarkę wodną i gospodarkę leśną.
Zdjęcie: Wielki Zielony Mur
Obszar Sahelu charakteryzuje się jednym z najwyższych na świecie poziomów wielowymiarowego ubóstwa, ze słabymi wskaźnikami zdrowia, szkolnictwa i jakości życia, a także jednym z najtrudniejszych ekosystemów biofizycznych na planecie. Wszystkie 11 założycielskich krajów GGW uzyskało wynik poniżej średniego poziomu Afryki Subsaharyjskiej we wskaźniku rozwoju społecznego, a przewiduje się, że wzrost liczby ludności będzie się utrzymywał przez resztę stulecia, przy czym stopy wzrostu w Czadzie, Mali, Nigrze i Senegalu będą przekraczać 2,5 proc. w 2050 r.
Dzięki ogólnoafrykańskiemu zasięgowi i znaczącym zobowiązaniom finansowym zarówno ze strony rządów Afryki, jak i międzynarodowych partnerów na rzecz rozwoju, inicjatywa GGW może zmienić zasady gry w regionie. Musiała jednak stawić czoła problemom, takim jak ciągła utrata gruntów, brak wspólnego mechanizmu monitorowania postępów i nieskuteczne zaangażowanie niektórych interesariuszy GGW. Pierwsza ankieta oceniająca, zlecona przez Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zwalczania pustynnienia i opublikowana we wrześniu 2020 r., wskazuje na ograniczony postęp: w 11 państwach członkowskich założycieli zabudowano zaledwie 4 miliony hektarów, co stanowi zaledwie 15–18% obszaru objętego projektem ma pokryć do 2030 r.
Przyczyn tych niepowodzeń jest wiele. Nastąpił wzrost niestabilności politycznej w regionie Sahelu, co uniemożliwiło podjęcie jakichkolwiek działań na rozległych obszarach. Krótkoterminowy charakter finansowania projektu utrudnia planowanie długoterminowe. W sektorach ochrony środowiska w państwach docelowych brakuje wystarczających zasobów ludzkich i finansowych oraz brakuje rentownych rynków dla produktów przedsiębiorstw opartych na drzewach.
Kolejnym wyzwaniem jest integracja kluczowych sektorów gospodarki w tych regionach. W wielu krajach rolnictwo traktowane jest jako odrębny sektor odbudowy ekologicznej i zarządzane jest przez odrębne ministerstwo. Również wiele projektów rozwojowych opiera się na określonych sektorach tematycznych. Ogranicza to skuteczność niektórych działań programu.
Patrząc w przyszłość
Przyszłość projektu leży w zwiększonej innowacyjności. Na przykład projekt musi zachęcać ludzi do korzystania z energii odnawialnej, zastępując tradycyjną energię z biomasy z węgla drzewnego i drewna niedrogimi alternatywami, takimi jak energia słoneczna, cieplna, wiatrowa i wodna.
Być może możliwe będzie wykorzystanie dronów i sztucznej inteligencji do monitorowania wylesiania, a nawet sadzenia sadzonek drzew. W projekcie należy wykorzystać lokalną wiedzę i wykorzystać ją do wspierania nowych przedsiębiorstw. Musi wprowadzić innowacje w sposobach komunikacji i nawiązywania kontaktu ze społecznościami, aby pomóc im dostrzec wartość rewitalizacji i zainspirować je nową wizją przyszłości.
Celem Wielkiego Zielonego Muru jest zachęcanie do „ekoprzedsiębiorczości”, wspieranie przedsiębiorstw korzystających z drzew w sposób zrównoważony i zachęcanie rolników do stosowania zrównoważonych metod. Produkty drzewne, takie jak guma arabska, masło shea, baobab i tamaryndowiec, są podstawą wielu rodzin i społeczności, zapewniając dochody i utrzymanie poza gospodarstwem, zwłaszcza w sezonach chudych. Mają ogromny potencjał generowania większych dochodów i tworzenia godnych miejsc pracy.
Projekt musi także wprowadzić innowacje w sposobie pozyskiwania funduszy, przyciągając sektor prywatny, wywierając wpływ na inwestorów i inwestycje krajowe. Jeśli uda się wykorzystać siłę innowacji, Wielki Zielony Mur może okazać się przekonującym rozwiązaniem wielu pilnych zagrożeń, przed którymi stoi nie tylko kontynent afrykański, ale cała społeczność globalna.
Elvisa Paula Tangema
Koordynatorka Inicjatywy Wielkiej Zielonej Ściany , Komisja Unii Afrykańskiej
Link do artykułu: https://www.weforum.org/agenda/2021/06/how-a-great-green-wall-could-help-africa-combat-climate-change/
Licencja i ponowna publikacja
Artykuły Światowego Forum Ekonomicznego mogą być ponownie publikowane zgodnie z Międzynarodową Licencją Publiczną Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 4.0 oraz zgodnie z naszymi Warunkami użytkowania.
Poglądy wyrażone w tym artykule są poglądami samego autora, a nie Światowego Forum Ekonomicznego.
