Sir Francis Galton (1822-1911) był w dużej mierze samoukiem, brytyjskim naukowcem społecznym, dalekim kuzynem Karola Darwina i postacią najbardziej kojarzoną z eugeniką. To Galtonowi przypisuje się ukucie dychotomii: wychowanie kontra natura.

[Poniższy artykuł publikujemy za stroną HISTORIA KANADY: POSTKONFEDERACJA – WYDANIE 2. W podsumowaniu tego artykułu, w dziale Kluczowe punkty, jego autor stwierdza, że Eugenika opierała się na teorii naukowej, która zakładała dziedziczenie inteligencji i defektów inteligencji, a także moralność, etykę pracy i ubóstwo. Może właściwszym zamiast słowa „teoria” byłoby tu słowo „hipoteza”. Hipoteza, która okazała się błędną. Uznanie jej jednak za teorię przyniosło ogrom zbrodni. Takich hipotez było od czasów oświecenie dużo więcej. Określamy je w zapowiedzi nowego cyklu słowem „Błąd”. W artykule jego autor określa twórcę zasad eugeniki mianem intelektualisty. Takim mianem określa się też Karola Marksa, Alfreda Rosenberga. Czy tylko oni ponoszą winę za „błędy” swych hipotez, które nazwali teoriami naukowymi? Czy też my wszyscy? Czy nie jest czasami naszym głównym błędem to, że wciąż szukamy tzw. „autorytetów”, ulegamy wpływom różnych szarlatanów, zapominając o podstawowej mądrości, biorąc pod uwagę, którą wyrocznia Delficka uznała za najmądrzejszego z ludzi, Sokratesa. Wciąż należy wątpić. Wiem, że nic nie wiem.

Mamy nadzieję, ze ukazując manowce myśli ludzkiej, zbrodnie jakie były niekiedy ich konsekwencją skłonimy Państwo do własnych przemyśleń.

                                     W imieniu Redakcji WOBEC – Piotr Kotlarz]

Eugenika [w historii Kanady]

Jeden z najwcześniejszych i najdłużej trwających ruchów reformatorskich był związany z ideałamieugeniki, które zostały formułowana we współczesnym kontekście w 1883 roku przez angielskiego intelektualistę, Sir Francisa Galtona, eugenika wywodzi się z teorii ewolucji i genetyki i była sercem tego, co stało się znane jakonaukowy rasizm.

Teoria genów

Podstawową ideą teorii eugenicznej jest to, że dziedziczenie genetyczne jest czynnikiem sukcesu lub porażki społeczeństwa. Wraz z Galtonem zwolennicy eugeniki „wierzyli, że przestępczość, alkoholizm i upośledzenie umysłowe były… odziedziczone”. [1] Osoby, które są psychicznie lub fizycznie (a czasem moralnie) dotknięte, są skazane, argumentują eugenicy, na przejęcie tych cech przez ich spadkobierców (co, jak powszechnie dziś wiadomo, nigdy nie miało miejsca). Osoba z poważnymi problemami psychicznymi, takimi jak na przykład zespół Downa, była uważana za niezdolną do poczęcia dziecka bez zespołu Downa. Bieda i lenistwo (często łączone w pary jako cechy osobiste) były czasami postrzegane jako dziedziczne. Zgodnie z teorią eugeniczną bieda (stan życia, który można natychmiast zmienić za pomocą pieniędzy) nie była spowodowana zmianami w gospodarce lub sytuacji społecznej: była konsekwencją złych genów. Słabość moralna była również powiązana z „słabością umysłową”. Było to szczególnie prawdziwe w odniesieniu do poglądów eugeników na kobiety aktywne seksualnie (które, jak argumentowano, były odpowiedzialne za rosnącą falę nieślubnych urodzeń) i prostytutki.

Strategia eugenika została opisana jako „hodowla selektywna”, ale termin ten nie oddaje jej sprawiedliwości.[2] „Hodowla selektywna” niezmiennie obejmuje selekcję, czyli zachęcanie odpowiednich ludzi (jakkolwiek zdefiniowanych) do posiadania znacznej liczby dzieci. Ale przesłanie eugeniki w Kanadzie polegało bardziej na wybieraniu: znajdowaniu sposobów na powstrzymanie rozmnażania się populacji, które uważali za przeznaczone na los, skazanych przez swoje geny na narażanie siebie, kolejnych pokoleń i całego narodu na niebezpieczeństwo. W tej kampanii nie byli sami.

Częścią kontekstu eugeniki końca XIX wieku w anglo-kanadyjskim był spadek współczynnika dzietności, zwłaszcza w porównaniu ze wspólnotami francusko-kanadyjskimi i imigranckimi (patrz sekcja 1.2). Eugenicy na całym świecie twierdzili, że zdrowe społeczeństwa są zagrożone tą przemianą płodności. Większość z tych kultur była wrogo nastawiona do idei kontroli urodzeń, ponieważ ograniczyłaby reprodukcję ich własnego ludu, ale pomysł sterylizacji najmniej zdrowych i najmniej cenionych obywateli cieszył się dużym zainteresowaniem.

Nazistowskie Niemcy oczywiście poszły tą drogą na oślep i zasłynęły z przymusowej sterylizacji około 360 000 osób, które nie przeszły tego czy innego testu „normalności”. Faszyści nie mieli monopolu na eugenikę: szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych od 1910 do 1970 nie mniej niż 60 000 „niedorozwiniętych” obywateli zostało przymusowo wysterylizowanych. Kanada wysterylizowała proporcjonalnie mniej – uważa się, że całkowita liczba wynosi nieco ponad 3000 – ale prowadzenie dokumentacji było niespójne i nie ma wątpliwości, że prawdziwa liczba jest nieznana.[3]

Cechą charakterystyczną tej konkretnej gałęzi reformy społecznej w Kanadzie jest to, że jej zwolennicy dążyli do zmiany ludzkich surowców, a nie praw lub warunków, w których ci ludzie żyli. Cytując autorytet w tej dziedzinie, historyka Angusa McLarena: „Eugenicy różnili się od większości ich współczesnych nie tyle przewidywaniem radykalnie innej przyszłości, ale wspieraniem natrętnych polityk społecznych, które uważali za potrzebne do jej urzeczywistnienia”. [4] Podczas gdy inni reformatorzy społeczni zachęcali do odkupienia poprzez osobisty wybór i wsparcie instytucjonalne, eugenicy opowiadali się za zmianą na ostrym końcu skalpela.

Naród pełnej krwi

Eugenika w Kanadzie miała dwa główne korzenie. Były to pogarszający się stan zdrowia robotników miejskich oraz widoczny wzrost liczby (choć niekoniecznie częstości występowania) zachorowań na choroby psychiczne. Nie brakowało dowodów na to, że praca w mieście pogarsza samopoczucie ludzi i eugenicy obawiali się, że te słabości zostaną przekazane kolejnym pokoleniom. Jeśli chodzi o chorych psychicznie, ich instytucjonalizacja i obserwacja rozpoczęła się w połowie XIX wieku wraz z budową budzących grozę przytułków w głównych miastach. Jednak dopiero na początku XX wieku myśl eugeniczna doprowadziła do działania eugenicznego. Nastąpiło to na szczeblu wojewódzkim z powodu podziału kompetencji na mocy ustawy o BNA, ale tylko Alberta i Kolumbia Brytyjska posunęły się naprzód z polityką i kampaniami przymusowej sterylizacji.

Pierwotnie ustawodawstwo Alberty z 1928 roku nie zezwalało na przymusową sterylizację, ale mimo to było przymusowe. Pacjenci mieli większe szanse na wypisanie z przytułku lub szpitala, jeśli zdecydowali się na sterylizację; istniała więc zachęta do poddania się zabiegowi. W Edmonton było to najwyraźniej niewystarczające i w 1938 r., za rządów Kredytu Społecznego Williama Aberharta, Rada Eugeniczna otrzymała uprawnienia do wprowadzenia obowiązku sterylizacji. Rekord rekomendacji Rady jest zdumiewający: tylko 1% rozpatrywanych przypadków nie było rekomendowanych do natychmiastowej sterylizacji, a ten niewielki ułamek był w rzeczywistości odroczeniem. Jak zwięźle stwierdzono w jednym z opracowań na temat Alberta Board of Eugenics, „ani razu nie zagłosowała ona na „nie””[5].

Naukowcy zajmujący się tą dziedziną uważają, że eksperyment Kolumbii Brytyjskiej z polityką eugeniczną był mniej dramatyczny pod względem liczbowym. Problem polega na tym, że dokumentacja w tym zakresie była wyjątkowo niekompletna, a te, które były przechowywane, zostały następnie zniszczone lub utracone. Wiemy jednak, że od 1933 r. przeprowadzano sterylizacje na więźniach w ośrodkach zdrowia psychicznego i więzieniach; być może dotyczyło to kilkuset osób.

Strach przed Innym

Tym, co ogólnie łączyło te inicjatywy i atrakcyjność eugeniki, był strach przed imigrantami. Jedno z badań wskazuje na „konwergencję” badań i zarządzania zdrowiem publicznym, reformę systemów edukacyjnych oraz obawy dotyczące selekcji imigrantów w dziewiętnastolatkach jako punkt zapalny w rozwoju nastrojów eugenicznych. Według jednego z historyków imigracji tak się stało

… wyraźnie widać w artykule redakcyjnym Canadian Journal of Mental Hygiene z 1920 r., w którym zauważono, że niedorozwinięci umysłowo, obłąkani i psychopaci spotykani w prowincji Manitoba wywodzili się we wszystkich rozsądnych proporcjach z klasy imigrantów i stwierdzono, że osoby te odgrywały główną rolę w takich warunkach, jak przestępczość, przestępczość nieletnich, prostytucja, pauperyzm, niektóre fazy niepokojów przemysłowych i nieefektywność szkół podstawowych. ^[6]

Jeśli projekt budowania narodu miał na celu stworzenie praworządnej, zdrowej fizycznie i psychicznie populacji, nie były to tylko wskaźniki indywidualnej dewiacji: były to kamienie milowe rozkładu społecznego i wezwanie do działania. W Kolumbii Brytyjskiej, gdzie imigracja azjatycka była częścią krajobrazu w sposób, w jaki nie była na wschód od Gór Skalistych, ruch eugeniczny przybrał szczególnie rasistowski ton. J.S. Woodsworth – wpływowa postać w ruchu Ewangelii Społecznej – opisał Chińczyków jako „element nieasymilowalny” i opowiadał się za wykluczeniem, podczas gdy jeden z dyrektorów azylu w rejonie Vancouver, Charles Doherty, spiskował w celu nielegalnej deportacji „słabo myślących” Chińczyków do Szanghaju. Jego działania były zgodne z obawami białej większości, że Chińczycy stanowili „zjadliwą plagę rasową, która zaatakowała niczego niepodejrzewające zachodnie kolonie i zagroziła zdziesiątkowaniem dobrych uczynków i rozcieńczeniem krwi brytyjskich przodków.”[7] Mając mniej praw do odebrania niż jakakolwiek inna grupa, Chińczycy z Kanady, którzy znaleźli się w zakładach psychiatrycznych i zdrowia psychicznego BC, byli raczej wygnani niż sterylizowani.

Było w tym wszystkim coś w rodzaju nieubłaganej logiki. Jeśli pierwsza zasada rasizmu była poprawna i w rzeczywistości istniała hierarchia ras, w której północno-zachodni Europejczycy stali na szczycie, a genetyka była przewidywalnym biznesem, to mieszanie się ras mogło wzmocnić słabsze narody, ale mogło tylko zaszkodzić silniejszym narodom. A jeśli silne narody miały swój udział w „słabych umysłowo” jednostkach, to słabe rasy miałyby ich znacznie więcej. Powszechnie uważano również, że osoby biedne, niższe rasowo i umysłowo miały wyższy wskaźnik dzietności niż Anglo-Kanadyjczycy. Zachęcając do imigracji niższych ras, Kanada zaprosiła do siebie ludzi, których mentalna, moralna i fizyczna struktura stanowiła zagrożenie dla całego ambitnego projektu kanadyjskiego. Eugenicy określili to mianem samobójstwa rasowego.

Kilka rzeczy jest uderzających w tym ruchu reformatorskim. Po pierwsze, był on wspierany głównie przez nominalnie postępowe elementy. W Albercie partia United Farmers (UFA) wprowadziła ustawodawstwo dotyczące sterylizacji, a w szczególności United Farm Women of Alberta, która przewodziła w 1924 roku, uzyskując ustawodawstwo w 1928 roku. J.S. Woodsworth popierał idee eugeniczne w swojej antyimigranckiej książce Strangers At Our Gates (1909). Tommy Douglas, przywódca CCF i premier Saskatchewan, napisał w 1933 roku pracę magisterską na temat „Problemu nienormalnej rodziny” i opowiadał się za sterylizacją osób nienormalnych psychicznie. W miarę jak Ewangelia Społeczna przenosiła się z podstaw teologicznych na socjologiczne, a socjologia stawała się coraz bardziej rzekomo naukowa, reakcje na zdrowie psychiczne stawały się mniej odkupieńcze, a bardziej kliniczne.

Feministki-matki znajdują się również na pierwszej linii ruchu eugenicznego. Podnosząc macierzyństwo do „najwyższego powołania kobiety”, jakość macierzyństwa nieuchronnie stanęłaby pod znakiem zapytania, zwłaszcza jeśli płodność „ułomnej” populacji nie byłaby kontrolowana. ^[8] Zarówno Mary Ellen Smith (ok. 1861-1933), jak i Emily Murphy (1868-1933) były zdeklarowanymi orędownikami sterylizacji w BC i Albercie. Smith – pierwsza kobieta wybrana do legislatury BC w 1918 r. (z hasłem „Kobiety i dzieci przede wszystkim!”) i pierwsza kobieta w Imperium Brytyjskim zajmująca miejsce w rządzie – w 1925 r  . Murphy — jedna z „słynnej piątki”, która odegrała kluczową rolę w „sprawie osób” z 1929 r. —była brutalnie szczera w swoich opiniach na ten temat. W 1932 roku napisała, że ​​jeśli państwo może chronić społeczeństwo „przed chorym i zatrutym bydłem”, to powinno również „chronić [społeczeństwo] przed podrobami ludzkości”. Wezwała rząd BC do zrobienia wszystkiego, co w jego mocy, aby wyprodukować „ludzi pełnej krwi”. ^[9] Stanowisko Murphy w sprawie chińskiej imigracji zostało jasno wyrażone w jej atakach na „żółte niebezpieczeństwo” na łamach The Black Candle (1922) pod pseudonimem „Janey Canuck”: przyjęła pogląd, że ludzie podrzędni spłodzili więcej ludów podrzędnych i wszyscy byli skłonni do przestępczości.

W środkowej i wschodniej Kanadzie istniały równoległe ruchy, chociaż nie udało im się osiągnąć ustawodawstwa popierającego sterylizację. Kanadyjskie Towarzystwo Eugeniczne zostało założone w 1925 roku, ale tak naprawdę zaczęło się spotykać na poważnie dopiero w latach trzydziestych XX wieku. Bardziej wpływowa była praca jednostek w nowo utworzonych dziedzinach zawodowych. Dr Helen MacMurchy zajmowała stanowisko inspektora ds. osób o słabych umysłach w Ontario w latach 1906-1919 i była kolejną orędowniczką zarówno instytucjonalizacji umysłowo „nienormalnych”, jak i sterylizacji. ^[10]Podobnie jak wiele konserwatywnych feministek pierwszej fali, była przeciwna antykoncepcji. Czuła, że ​​stosowanie kontroli urodzeń przez dominujące społeczeństwo anglo-celtyckie spowodowałoby jedynie, że współczynnik dzietności tych, których uważała za lepszego rodzaju Kanadyjczyków, spadłby w porównaniu z nieokiełznaną płodnością ludów podrzędnych (których płodność starała się kontrolować poprzez sterylizację). ^[11]

Imigranci i członkowie mniejszości etnicznych byli głównym celem eugeników, podobnie jak ludy tubylcze. „Mój mieszaniec” — termin, który niósł ze sobą pewną dozę dumy i wyróżnienia w poprzednim stuleciu — był używany przez eugeników w XX wieku w retoryce mającej na celu pokazanie wyniszczających skutków małżeństw mieszanych między rasami. Mając to na uwadze, nie jest zaskakujące, że osoby tubylcze (w tym Métis) były znacznie nadreprezentowane w przypadkach sterylizacji w Albercie. Dzieci, które w placówkach instytucjonalnych cieszyły się mniejszą ochroną prawną niż dorośli, również były nadreprezentowane. Tak też było z kobietami. W przeważającej mierze eugenika w praktyce polegała na sterylizacji dziewcząt i kobiet, których seksualność, moralność, ubóstwo, pochodzenie etniczne i inteligencja łącznie stanowiły postrzegane zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa większej społeczności.

Co się stało z eugeniką?

Ruch eugeniczny przetrwał w okresie powojennym do lat 70. XX wieku. Przymusowa sterylizacja w Albercie i Kolumbii Brytyjskiej faktycznie wzrosła między 1945 a późnymi latami sześćdziesiątymi. Jednak w całym kraju fala zaczęła się odwracać znacznie wcześniej.

Wizyta w nazistowskich Niemczech w 1936 roku wystarczyła, by usunąć eugenizm z portfela reform społecznych Tommy’ego Douglasa. Lekarze, teologowie i naukowcy w Quebecu – ci, którzy nie uczestniczyli w anglo-kanadyjskim terrorze bycia opanowanym przez katolików i cudzoziemców –skupili swój ogień na błędnej nauce w teorii dziedziczności. Do 1945 roku poczynili znaczne postępy w dyskredytowaniu ruchu. Warto zauważyć, że Kościół katolicki wystąpił jako konsekwentny krytyk poglądów eugenicznych, a szczególnie wrogo odnosił się do przymusowej sterylizacji. Sprzeciw ten wynikał z kilku obaw. W Kanadzie szczególnie ważny był ksenofobiczny i protestancki ton eugeniki: zarówno francuscy, jak i irlandzcy Kanadyjczycy zostali ukarani tym wrogim pędzlem. W latach po 1945 roku wzrastająca świadomość społeczna roli eugeniki w hitlerowskim programie „oczyszczania ras” iludobójstwozahartowane postawy kanadyjskie.

Niemniej jednak BC i Alberta trzymały się swoich zasad i praktyk przez kolejne pokolenie. Placówki takie jak BC Provincial Hospital for the Mind (alias: Essondale, Riverview), Woodlands w New Westminster i Provincial Training School for Mental Defectives w Red Deer (po 1977 znane jako Michener Centre) były miejscem większości sterylizacji prowincji w lata pięćdziesiąte Najbardziej wysunięte na zachód prowincje miały jeszcze coś wspólnego: rządy Kredytu Społecznego, oba upadły w 1972 roku. Prawa sterylizacyjne Alberty zostały uchylone niemal natychmiast po objęciu urzędu przez nową konserwatywną administrację kierowaną przez Petera Lougheeda; ustawodawstwo BC zostało uchylone bez fanfar w 1973 r. pod rządami Nowej Partii Demokratycznej Dave’a Barretta (ur. 1930). W obu przypadkach, kontekstem zmian było powstanie silniejszej kultury praw jednostki i praw człowieka. W połowie lat 90. rząd Alberty rozpoczął proces przepraszania i oferowania odszkodowań ofiarom przymusowej sterylizacji. Rząd Kolumbii Brytyjskiej zrobił to samo, ale tylko na polecenie Sądu Najwyższego w 2006 roku.

Nie oznacza to, że perspektywa eugenika całkowicie zniknęła. Nawet przy braku przepisów dotyczących sterylizacji, w 1978 roku ujawniono, że lekarze z Ontario przeprowadzają sterylizację dzieci z zaburzeniami rozwojowymi za zgodą rodziców. ^[12] Ale panika społeczna związana z wysokimi stopami bezrobocia, powstaniem miejskiej klasy przestępczej, falą nieślubnych urodzeń i „zdegenerowanymi” cechami populacji imigrantów – wszystko to co przyczyniło się do pierwotnych wezwań do eugeniki opisanych powyżej — należy już do przeszłości. W latach sześćdziesiątych nowoczesność wkraczała w wiek średni, a przemiany społeczne, których dokonywała urbanizacja i praca przemysłowa, nie były już nowością. Ta normalizacja nowoczesności wpłynęła na kultury ruchu jako całość i ustąpiła miejsca nowym, innym napięciom.

Inwalidztwo

Słowo „eugenika” oznacza „dobrze urodzony”. Mary Macdonald (1869-1933), cierpiąca na wodogłowie i poruszająca się na wózku inwalidzkim, miałaby czternaście lat, kiedy Sir Francis Galton ukuł ten termin. Nie była „dobrze urodzona”.

Jej matka, Agnes Bernard, przeżyła „rozdzierający poród”, a niemowlę Mary natychmiast zaczęło wykazywać oznaki powiększenia głowy, co pod koniec XIX wieku gwarantowało kalectwo na całe życie. Jej rodzice byli początkowo zdruzgotani, chociaż z biegiem lat okazywali zaangażowanie w dobro Maryi. Ojciec Mary miał notorycznie kłopoty finansowe i zmagał się z alkoholem, ale w jakiś sposób on i Agnes znaleźli środki, aby zatrudnić parę opiekunów i podjąć trudy leczenia. Zbudowali w swoim domu galerię dostępną dla wózków inwalidzkich, która umożliwiła Mary spotykanie się z gośćmi jej ojca. Wydaje się, że nie wszyscy mieszkańcy epoki wiktoriańskiej strasznie się wstydzili upośledzenia umysłowego i fizycznego swoich dzieci. W każdym razie nie Agnes i Sir John A. Macdonald. ^[13]