Rosnąca populacja seniorów w obszarach metropolitalnych Japonii: wyzwania dla Japonii, wskazówki dla świata / Naoko Niitsu

Ostatnio jednak problem starzenia się staje się coraz poważniejszy, nie tylko na wsi, ale także w miastach, do których rzekomo migrują młodzi ludzie. Dlaczego społeczeństwo się starzeje w obszarach miejskich? W tym wydaniu biuletynu JFS informujemy o problemie starzenia się, szczególnie w Tokio i większych obszarach metropolitalnych.

Starzenie się w Japonii

W całej Japonii społeczeństwo szybko się starzeje. Rysunek 1 pokazuje, że odsetek osób starszych (w wieku 65 lat lub starszych) w Japonii wynosił zaledwie około 5% w latach 1920–1950. Następnie, w okresie wysokiego wzrostu gospodarczego (od lat 50. do 70. XX w.), populacja zaczęła się zmniejszać do tego stopnia, że ​​w 2015 r. seniorzy stanowili 25% ogółu populacji. To co czwarta osoba. Tendencja ta prawdopodobnie utrzyma się w przyszłości, dlatego oczekuje się, że osoby starsze w Japonii będą stanowić 30% populacji w 2025 r. i prawie 40% w 2055 r.

Z drugiej strony odsetek ludności w wieku produkcyjnym (15-64 lata) ogółem znacząco maleje. Projekcja wskazuje, że po około 2055 r. liczba ludności w wieku produkcyjnym będzie oscylować wokół 50% ogółu ludności, populacja seniorów (65 lat i więcej) około 40%, a populacja dzieci (0-14 lat) około 10 %.

Gdyby Japonia była wioską liczącą sto mieszkańców, 40 stanowiliby seniorzy, a 10 – dzieci. Porównaj to z latami 1920–1945, kiedy pięciu było seniorami, a 38 dziećmi, a zobaczysz skalę tej dramatycznej zmiany.

Szybkie tempo starzenia się w Japonii wyróżnia się na tle krajów zachodnich. We Francji minęło 115 lat (od 1864 do 1979), zanim odsetek seniorów w wieku 65 lat i więcej wzrósł z 7% do 14%. Szwecji zajęło to 85 lat (1887–1972), a Niemcom 40 lat (1932–1972). W Japonii odsetek seniorów podwoił się z 7% do 14% w ciągu zaledwie 24 lat (1970–1994). (Wykres 2.) Społeczeństwo japońskie musi szybko zareagować na szybkie tempo starzenia się.

Starzenie się w obszarach metropolitalnych Japonii

Przyglądając się bliżej zauważamy, że populacja nie starzeje się równomiernie w całej Japonii. Pewne wzorce są charakterystyczne dla głównych ośrodków miejskich w porównaniu z resztą kraju.

Tabela 1 przedstawia rzeczywisty i przewidywany wzrost wskaźników i liczby seniorów w obszarze Wielkiego Tokio (powyżej podwójnej linii) w porównaniu z prefekturą Okinawa (prefektura najbardziej wysunięta na południe w Japonii) i prefekturą Akita (północna Japonia, uważana za najszybciej starzejącą się stawka w kraju). W 2015 r. w Japonii odpowiednio najwyższy i najniższy wskaźnik seniorów był w Akita i Okinawie.

Patrząc na trendy wskaźników seniorów według prefektur w latach 2015, 2025 i 2035 (lewe kolumny w tabeli 1), w każdej prefekturze wskaźnik seniorów wzrośnie w porównaniu z sytuacją obecną. Oczekuje się, że w 2035 r. odsetek seniorów w prefekturze Akita wyniesie zaskakujące 42,1%, co wskazuje, jak znaczące będzie starzenie się społeczeństwa poza głównymi obszarami metropolitalnymi. Dla porównania przewidywany odsetek seniorów w Tokio w 2035 r. wyniesie 29,8%, czyli nadal mniej niż 33,8% w Akita w 2015 r. Można z tego wyciągnąć wniosek, że problem Tokio jest do rozwiązania. Ale spójrzmy głębiej.

Skupmy się teraz na liczbach seniorów, a nie na wskaźnikach. W kolumnach po prawej stronie Tabeli 1 zob. „Wzrost liczby seniorów w latach 2015–2025 (przewidywany)” i „Wzrost liczby seniorów w latach 2015–2035 (przewidywany)”. Przewiduje się, że w Akita liczba seniorów wzrośnie o około 10 000 od 2015 r. do 2025 r. Oczekuje się jednak, że całkowita populacja Akita w 2035 r. zmniejszy się do około 75% populacji w 2015 r., a faktyczna liczba seniorów w 2035 r. ma być o około 20 tys. niższa niż w roku 2015.

Dla kontrastu, oczekuje się, że populacja seniorów w Tokio wzrośnie o około 300 000 od 2015 do 2025 r., lub aż o ponad 750 000 od 2015 r. do 2035 r. (Przewiduje się, że całkowita populacja Tokio w 2035 r. spadnie do około 95% populacji w 2015 r.)

Aby zrozumieć różnice w liczbach bezwzględnych, należy wziąć pod uwagę, że w latach 2015–2025 w Akita odsetek seniorów w populacji wzrośnie o około 6 punktów procentowych, co oznacza wzrost o nieco ponad 9 000 seniorów. Tymczasem w Tokio, choć wskaźnik wzrośnie zaledwie o 2,5 pkt. proc., to i tak oznacza to wzrost o ponad 300 tys. seniorów. Duża populacja Tokio powoduje, że na każdy punkt procentowy wzrostu wskaźnika seniorów rzeczywisty wzrost liczby osób jest znacznie większy niż w Akita.

Poniższy wykres pokazuje dramatyczny wzrost liczby seniorów w Tokio i pobliskich prefekturach. Wykres 3 przedstawia wzrosty liczby seniorów na podstawie danych z Tabeli 1. Wzrost liczby seniorów w Tokio od 2015 do 2035 roku jest ogromny. Prefektury sąsiadujące z Tokio (23 okręgi), takie jak prefektury Kanagawa, Saitama i Chiba, również odnotowują znaczny wzrost. Przewiduje się, że w latach 2015–2035 wzrost populacji seniorów (w wieku 65 lat i więcej) w Kanagawie, na południe od Tokio, wyniesie 550 000.

Wśród największych obaw związanych z tak dużym wzrostem liczby osób starszych wiąże się z prawdopodobnym niedoborem szpitali i mieszkań dla osób starszych. Na pierwszy rzut oka niektórzy mogą pomyśleć, że Tokio jest dobrze obsłużone, ma więcej szpitali w porównaniu do społeczności oddalonych od obszaru metropolitalnego. Ale spójrzcie na liczbę łóżek szpitalnych na 100 000 osób. Na szczycie znajduje się prefektura Kochi z 2522,4 łóżkami na 100 000 mieszkańców w porównaniu z 948,3 w Tokio, 943,3 w Chiba, 853,8 w Saitamie i 810,5 w Kanagawie. W rzeczywistości region Tokio ma jeden z najgorszych wskaźników liczby łóżek szpitalnych w Japonii. (Źródło: „Ankieta dotycząca placówek medycznych (dynamiczna), Podsumowanie raportu szpitala (2015)” Ministerstwa Zdrowia, Pracy i Opieki Społecznej.)

Nie oczekuje się, że w Tokio sama populacja spadnie znacząco w latach 2015–2035. Jeśli jednak liczba seniorów wzrośnie, prawdopodobnie wzrośnie również liczba osób hospitalizowanych. Oczekuje się zatem, że brak szpitali w obszarze metropolitalnym Tokio będzie coraz poważniejszym problemem.

Można się również spodziewać niedoborów opiekunów i pielęgniarek zajmujących się opieką domową. Rozważ przypadki, w których konieczna jest rehabilitacja, aby wyzdrowieć po chorobie lub wypadku. Dzięki profesjonalnemu wsparciu i odpowiedniej rehabilitacji ludzie mają większe szanse na powrót do normalnego życia. Jeśli jednak brakuje specjalistów, pacjenci mogą nie otrzymać wsparcia rehabilitacyjnego, co może skutkować długotrwałym przykuciem do łóżka. Jeśli tak się stanie, potrzebnych będzie coraz więcej szpitali i pielęgniarek zajmujących się opieką domową.

Ponadto przewidywany jest wzrost liczby gospodarstw domowych, w których senior mieszka samotnie lub którego głową jest osoba w wieku 65 lat i więcej. Oczekuje się, że liczebność tych grup wzrośnie z około 30% wszystkich gospodarstw domowych w 2015 r. do około 35% w 2025 r. Wraz ze wzrostem populacji osób starszych w przyszłości problemy takie jak samotne umieranie i „opieka nad osobami starszymi przez osoby starsze” prawdopodobnie staną się powszechne.

Jak można było się spodziewać, rząd metropolitalny Tokio (TMG) podjął już działania mające na celu sprostanie tym wyzwaniom. Zgodnie z ogłoszoną w 2015 r. Kompleksową Strategią ma ona promować „działania na rzecz realizacji społeczności lokalnych, w których mieszkańcy będą mogli żyć w spokoju aż do ostatniej chwili”. W strategii wymieniono różne środki, takie jak wprowadzenie sprzętu do opieki pielęgniarskiej wyposażonego w technologię robotyczną oraz innych narzędzi do opieki i profilaktyki, które spowodują odciążenie pracy opiekunów oraz poprawę jakości opieki pielęgniarskiej.

W Kompleksowej Strategii wspomniano także, że do końca roku fiskalnego 2025 TMG planuje zapewnić dodatkowe mieszkania dla seniorów na intensywnej terapii dla 60 000 osób, placówki opieki zdrowotnej z opieką pielęgniarską dla 30 000 seniorów oraz domy grupowe dla 20 000 seniorów z demencją, a także mieszkań z usługami dla seniorów. W przypadku tego ostatniego całkowita liczba mieszkańców będzie się różnić w zależności od tego, czy w każdym lokalu mieszka jedna osoba, czy dwie lub więcej osób, zatem całkowita liczba nowych mieszkań przewidzianych w tym planie obejmuje ponad 140 000 seniorów. (Mieszkanie z usługami oznacza mieszkania oferowane przez prywatnych operatorów, którzy co do zasady mają obowiązek oferowania usług potwierdzania bezpieczeństwa i doradztwa w zakresie dobrego samopoczucia dla osób w wieku 60 lat i starszych. Zasadniczo ta kategoria skierowana jest do seniorów, którzy nie potrzebują jeszcze opieki pielęgniarskiej, ale usługi, z których mogą skorzystać mieszkańcy, mogą się znacznie różnić w zależności od placówki.)

Jak wspomniano, oczekuje się, że w 2025 r. populacja seniorów w Tokio wyniesie około 300 000 osób. Biorąc pod uwagę plan rządu, jeśli wszyscy ci ludzie mają nadzieję przenieść się do domów dla seniorów, oznacza to niedobór mieszkań dla seniorów dla około 140 000 osób, a po W 2025 r. niedobory będą prawdopodobnie jeszcze większe. Niemniej jednak, jeśli plan zostanie zrealizowany, nadal oczekuje się, że będzie on miał znaczące skutki.

Oczekuje się, że w głównych obszarach miejskich Japonii szybki wzrost populacji seniorów spowoduje w przyszłości poważne wyzwania, w tym niedobory placówek i opiekunów dla seniorów. Pomimo tych przewidywań problem starzenia się obszarów miejskich nie wzbudził tak dużego zainteresowania. Społeczeństwo japońskie musi stawić czoła szerokiemu zakresowi problemów związanych ze starzeniem się, z których każdy ma inną charakterystykę, a jedną z nich są różne wyzwania stojące przed dużymi miastami i obszarami wiejskimi. JFS będzie w dalszym ciągu poruszać temat starzenia się społeczeństwa i konsekwencji dla zrównoważonego rozwoju i mamy nadzieję, że ten materiał pobudzi świadomość i pomysły w krajach na całym świecie, które mogą znajdować się na różnych etapach podobnej ścieżki.

Napisane przez Naoko Niitsu