Publiczne ścięcie na gilotynie w Lons-le-Saunier (1878)
Abstrakt
Dwie trzecie krajów na całym świecie odeszło od kary śmierci w prawie lub w praktyce, a organizacje globalne i regionalne, a także poszczególne rządy działają na rzecz powszechnego zniesienia kary śmierci. Ten artykuł krytycznie analizuje narracje tych abolicjonistycznych rządów, które zniosły karę śmierci w swoim kraju iprzyjęli rolę „moralnych krzyżowców” (Becker 1963) w dążeniu do globalnej abolicji. W 2018 r. rząd Australii, otoczony przez państwa retencyjne w Azji, dołączył do przedsięwzięcia przeciwko karze śmierci wraz z Unią Europejską, Wielką Brytanią i Norwegią. Posługując się pojęciami „moralnego krzyżowca” (Becker 1963) i „performatywności” (Butler 1993), artykuł ten dowodzi, że rządy muszą wielokrotnie podejmować działania, aby stały się orędownikami kary śmierci. W przeciwnym razie te wysiłki rządu pozornie służą celom politycznym, ale w praktyce są po prostu samolubną formą rzecznictwa.
Tłumaczenie:
Wprowadzenie
W Outsiders Becker (1963: 163) zauważył, że badania nad dewiacją dotyczą przede wszystkim „ludzi, którzy łamią zasady, a nie tych, którzy je tworzą i egzekwują”. Znaczna część badań nad karą śmierci, przynajmniej w literaturze anglojęzycznej, jest abolicjonistyczna w tym sensie, że akceptuje normę zniesienia kary śmierci, omawia przyczyny „dewiacji” (utrzymanie kary śmierci) lub akceptuje zniesienie kary śmierci z nieuniknionego empirycznego punktu widzenia. Rzeczywiście, do tej pory badania nad karą śmierci koncentrowały się na malejącej liczbie państw utrzymujących karę śmierci (np. Behrmann i Yorke 2013; Hodgkinson i Schabas 2004; Hood i Hoyle 2015; Schabas 2002, 2021; Steiker i Steiker 2019); barierach dla zniesienia kary śmierci, takich jak odstraszanie, opinia publiczna, polityka, religia i kultura (np. Garland 2010; Zimring 2003; Hood 2015; Johnson i Zimring 2009; Nagin, Peppers i National Research Council 2012; Sarat 1999); oraz alternatywy dla kary śmierci (np. Hodgkinson 2016).
Międzynarodowy krajobraz retencjonistów kontra abolicjonistów odwrócił debatę na temat kary śmierci: to, co kiedyś było „nieproblematyczną instytucją powszechnie akceptowaną, szybko staje się naruszeniem praw człowieka” (Garland 2011: 61). W 1948 roku, kiedy przyjęto Powszechną Deklarację Praw Człowieka (UHDR), deklarując, że „każdy ma prawo do życia”, zdecydowana większość państw członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) była retencjonistami (Schabas 1998: 797). Kara śmierci jako forma kary kryminalnej została również uznana za uzasadnioną i została nałożona na powojenne trybunały w Norymberdze i Tokio (Schabas 1998: 797). Obecnie dwie trzecie krajów na całym świecie zniosło karę śmierci w prawie lub w praktyce (Amnesty International 2021). Najnowsze rządy, które dołączyły do obozu abolicjonistów, to Malawi, które zniosło karę śmierci poprzez przywództwo sądowe w 2021 r. (Novak 2021) i Papua-Nowa Gwinea, która osiągnęła abolicję poprzez przywództwo polityczne w styczniu 2022 r. (Pascoe i Novak 2022).
Podczas gdy naukowcy i organizacje praw człowieka mogły być zainteresowane przede wszystkim tym, jak skłonić rządy retencjonistyczne do przestrzegania normy zniesienia kary śmierci, zasady nie pojawiają się znikąd – są raczej „produktem czyjejś inicjatywy” (Becker 1963: 146). W tym sensie ONZ jest niewątpliwie „moralnym przedsiębiorcą” (Becker 1963), ustanawiającym normę przeciwko karze śmierci. UDHR, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1948 r., wynikała ze wspólnych doświadczeń II wojny światowej i oznaczała ogłoszenie zestawu powszechnie akceptowanych praw człowieka. Chociaż PDPC nie wspomina konkretnie o karze śmierci, gwarantuje prawo do życia (art. 3). W 1971 r. rezolucja Zgromadzenia Ogólnego potwierdziła, że:
Aby w pełni zagwarantować prawa do życia, przewidziane w artykule 3 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, głównym celem, do którego należy dążyć, jest stopniowe ograniczanie liczby przestępstw, za które można orzec karę śmierci, mając na uwadze celowość zniesienia tej kary we wszystkich krajach (Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 1971: 94).
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (MPPOiP), przyjęty w 1966 r., odnosi się do kary śmierci jako wyjątku od prawa do życia, ale wyraźnie opowiada się za zniesieniem kary śmierci jako celem w zakresie praw człowieka i zapewnia zabezpieczenia i ograniczenia w jej stosowaniu (art. 6). Do kwietnia 2022 r. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych został ratyfikowany przez 173 państwa. Późniejsze przyjęcie Drugiego Protokołu Fakultatywnego do MPPOiP w 1989 r. wzmocniło stanowisko ONZ przeciwko karze śmierci, ogłaszając zniesienie kary śmierci w czasie pokoju i wojny. Standardy ustanowione przez ONZ zostały wzmocnione i wzmocnione poprzez różne mechanizmy monitorowania.
Jeśli ONZ funkcjonuje jako moralny przedsiębiorca promujący przedsięwzięcie przeciwko karze śmierci, a rządy retencyjne służą jako dewianci łamiący zasady, istnieje trzecia grupa graczy: „moralni krzyżowcy” (Becker: 1963). Moralni krzyżowcy to podmioty, które internalizują normę stworzoną przez moralnego przedsiębiorcę i zachęcają osoby łamiące zasady do dostosowania się do reguły – w tym przypadku do odejścia od kary śmierci.1 Na przykład Unia Europejska (UE) – polityczna i gospodarcza unia 27 krajów – jest prawdopodobnie najbardziej znanym moralnym krzyżowcem na rzecz globalnego zniesienia kary śmierci (Behrmann i York 2013). Zniesienie kary śmierci jest głównym celem zewnętrznej polityki UE w zakresie praw człowieka i warunkiem wstępnym członkostwa w UE. UE wykorzystała swoją dyplomatyczną i polityczną siłę, aby wpłynąć na kraje, które jeszcze nie zniosły kary śmierci, aby „dołączyły do grona abolicjonistów” (Parlament Europejski 2019: ust. 1). Zastosowano różne strategie w celu rozpowszechnienia programu abolicjonistycznego, w tym przyjęcie wytycznych, wydawanie rezolucji i stosowanie warunków (np. Behrmann i York 2013; Fawn 2013; Lerch i Schwellnus 2006; Schmidt 2007). Oprócz UE, niektóre abolicjonistyczne rządy również podjęły się roli moralnego krzyżowca w ostatnich latach. Wielka Brytania (UK), Norwegia, a ostatnio także Australia, oddzielnie zadeklarowały swoją misję zniesienia kary śmierci na całym świecie (UK Human Rights and Democracy Department 2011; Norwegian Government 2012; Australian Government 2018).
Niniejszy artykuł dotyczy pojawienia się rządów jako krzyżowców walczących z karą śmierci. Zamiast dodawać do głównego nurtu literatury na temat „dewiantów” łamiących zasady, którzy utrzymują karę śmierci, reorientuję dyskusję na temat badań nad karą śmierci, oferując krytyczną refleksję na temat roli moralnych krzyżowców i tego, jak kształtują oni globalne poparcie dla kary śmierci. W swojej argumentacji wykorzystuję teorię etykietowania i teorię performatywności. W kryminologii teoria etykietowania pomogła poszerzyć obszary badań nad dewiacją, podkreślając działania innych osób niż „dewiant”. W szczególności wykorzystuję koncepcje Beckera (1963) „moralnych przedsiębiorców” i „moralnych krzyżowców” w pozycjonowaniu aktorów kary śmierci, ponieważ pozwala nam to rozszerzyć zakres zainteresowania z łamiących zasady (państwa retencyjne) na twórców i egzekutorów etykiet (zwolennicy kary śmierci). Następnie wykorzystuję koncepcję performatywności, aby zakwalifikować i krytycznie zbadać rolę moralnych krzyżowców. Stosuję pojęcie „performatywności” Butler (1993) – pierwotnie używane do konceptualizacji płci – do rzecznictwa kary śmierci. Według Butler performatywność to koncepcja, zgodnie z którą płeć jest wytwarzana przez czas i negocjacje; poprzez powtarzanie pewnych gestów i fraz oraz sposobów bycia, łączy się ona w tożsamość. Twierdzę, że ogłoszenie się bojownikiem przeciwko karze śmierci nie skutkuje automatycznie przyjęciem przez rząd pryncypialnego stanowiska w tej kwestii.
Niniejszy artykuł zawiera trzy spostrzeżenia dotyczące korzyści i kosztów związanych z pozycją moralnego krzyżowca. Po pierwsze, wyróżnienie sprzeciwu wobec kary śmierci jako priorytetu w ramach zewnętrznej polityki praw człowieka danego kraju może, poprzez zaniechanie, stanowić przykrywkę dla równoległych form łamania praw człowieka, takich jak pozasądowe egzekucje, które są równie problematyczne, jeśli nie normatywnie gorsze. Po drugie, moralni krzyżowcy czerpią korzyści reputacyjne ze swojego pryncypialnego stanowiska, w tym piorąc własną historię z praktyką kary śmierci (np. Anderson 2015) i będąc w stanie dostosować się do innych rządów i organizacji, które sprzeciwiają się karze śmierci. Po trzecie, pryncypialne stanowisko przeciwko karze śmierci może być trudne do utrzymania w praktyce i może powodować problemy w stosunkach międzynarodowych, które wymagają od państw współpracy na rzecz wspólnych interesów pomimo różnic. Niepowodzenie moralnych krzyżowców w utrzymaniu swojego pryncypialnego stanowiska budzi obawy o hipokryzję i może ostatecznie doprowadzić do delegitymizacji ruchu przeciwko karze śmierci.
Abolicjonistyczne rządy jako „moralni krzyżowcy
Niniejsza sekcja analizuje zobowiązanie australijskiego rządu do stania się orędownikiem globalnego zniesienia kary śmierci wraz z polityką UE, Wielkiej Brytanii i Norwegii. Adaptując ramy Beckera (1963), moralny krzyżowiec wykracza poza zniesienie kary śmierci we własnym kraju:
Moralny krzyżowiec jest wścibskim intrygantem, zainteresowanym narzucaniem innym własnej moralności. Jest to jednak pogląd jednostronny. Wielu moralnych krzyżowców ma silne podteksty humanitarne. Krzyżowiec jest nie tylko zainteresowany dopilnowaniem, by inni ludzie robili to, co on uważa za słuszne. (Becker 1963: 148)
Zanim Australia ogłosiła swoją nową politykę w sprawie kary śmierci, UE, Wielka Brytania i Norwegia przyjęły już rolę krzyżowców przeciwko karze śmierci. Poniższe cytaty podsumowują ich zaangażowanie w popieranie tej idei:
Unia Europejska zdecydowanie sprzeciwia się karze śmierci w każdych okolicznościach, a jej zwalczanie jest głównym priorytetem jej zewnętrznej polityki w zakresie praw człowieka … Unia wykorzystuje swoją dyplomatyczną i polityczną wagę, aby zachęcić te kraje do przyłączenia się do szeregów abolicjonistów. (Parlament Europejski 2019: ust. 1; dodano podkreślenie)
Promowanie praw człowieka i demokracji jest priorytetem dla Wielkiej Brytanii. Wieloletnia polityka Wielkiej Brytanii polega na sprzeciwianiu się karze śmierci w każdych okolicznościach z zasady… Niniejsza strategia określa politykę Wielkiej Brytanii w zakresie kary śmierci i oferuje wytyczne dla zagranicznych misji FCO [Foreign and Commonwealth Office], w jaki sposób mogą one realizować nasze cele. (Brytyjski Departament Praw Człowieka i Demokracji 2011: 3; dodano podkreślenie).
Walka z karą śmierci jest jednym z priorytetowych obszarów norweskiej polityki praw człowieka … Norwegia będzie zatem zachęcać więcej krajów do zniesienia kary śmierci … Zniesienie kary śmierci jest kwestią priorytetową, która powinna być podnoszona w stosownych przypadkach na spotkaniach na szczeblu politycznym i podczas oficjalnych wizyt, w dialogach politycznych, dialogach dotyczących praw człowieka i w konsultacjach dotyczących praw człowieka z innymi krajami. (Rząd Norwegii 2012: 6-7; podkreślenia dodane)
Aby w pełni docenić rolę, jaką przyjęły te rządy i UE, należy dokonać rozróżnienia między dwoma typami rządów abolicjonistycznych. Pierwszy typ to rządy, które zniosły karę śmierci w swoich jurysdykcjach i przestrzegają zobowiązań wynikających z ratyfikacji traktatów dotyczących praw człowieka przeciwko karze śmierci. Drugi typ to rządy (i UE), które zniosły karę śmierci i przyjęły rolę – wykraczającą poza ich zobowiązania traktatowe – do promowania globalnego zniesienia kary śmierci. Rządy te nie tylko zinternalizowały normę zniesienia kary śmierci, ale także zdecydowały się uzewnętrznić przyjętą normę wobec innych. Innymi słowy, kiedy rządy przestają być regulowane przez prawo krajowe i zobowiązania traktatowe i przyjmują rolę regulatora, stają się moralnym krzyżowcem w egzekwowaniu swojego poparcia dla kary śmierci.
W 2018 r. Australia przeszła od bycia liderem abolicjonizmu do rangi bojownika przeciwko karze śmierci. W 2022 r. przypada setna rocznica, odkąd Queensland stał się pierwszym stanem, który de iure zniósł karę śmierci (Finnane, ten tom). Zniesienie kary śmierci na szczeblu federalnym nastąpiło w 1973 r., a następnie w 1985 r. w Nowej Południowej Walii – ostatnim stanie, który de iure zniósł karę śmierci w Australii (Strange, w tym tomie). W 2010 r. wprowadzono ustawę Crimes Legislation Amendment (Torture Prohibition and Death Penalty Abolition) Act 2010 (Commonwealth), która jeszcze bardziej wzmocniła zaangażowanie Australii przeciwko karze śmierci, zapobiegając jej ponownemu wprowadzeniu w jakimkolwiek stanie lub terytorium. Zgodnie z prawem międzynarodowym Australia ratyfikowała Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Drugi Protokół Fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, które zobowiązują rząd do zrobienia czegoś więcej niż tylko zapewnienia, że nikt w ramach jego jurysdykcji nie zostanie stracony. Rząd nie może narażać jednostek na „realne ryzyko” egzekucji w innych krajach (Judge przeciwko Kanadzie: par. 10.4; zob. także Komitet Praw Człowieka ONZ 2014a). W związku z tym obowiązek abolicjonistycznego rządu rozciąga się na osoby przebywające poza terytorium Australii i niepodlegające jej jurysdykcji.
Podczas gdy Australia stopniowo umacniała swoje stanowisko przeciwko karze śmierci poprzez prawo krajowe i ratyfikację traktatów, punkt zwrotny dla australijskiego stanowiska przeciwko karze śmierci nastąpił w 2015 roku. Egzekucje dwóch obywateli Australii – Andrew Chana i Myurana Sukumarana – w Indonezji obudziły świadomość społeczną, że poddanie się karze śmierci jest realną możliwością tak długo, jak kara śmierci pozostaje zgodną z prawem karą gdzieś na świecie (ABC News 2015; McMahon, niniejszy tom). Rzucił również wyzwanie rządowi Australii, aby ponownie ocenił swoją odpowiedzialność jako państwo abolicjonistyczne, co doprowadziło do jego deklaracji o przewodzeniu działaniom na rzecz zniesienia kary śmierci na całym świecie (Rząd Australii 2018: 2).
W 2018 r. Australia rozszerzyła swoje zaangażowanie na rzecz zniesienia kary śmierci poza swoje zobowiązania określone powyżej, promując abolicję na całym świecie (Australian Government 2018). Strategia Australii na rzecz zniesienia kary śmierci („Strategia”), opublikowana przez Departament Spraw Zagranicznych i Handlu, sformalizowała jednoznaczne stanowisko Australii na rzecz powszechnego zniesienia kary śmierci:
Australia sprzeciwia się karze śmierci w każdych okolicznościach dla wszystkich ludzi. Popieramy powszechne zniesienie kary śmierci i zobowiązujemy się dążyć do tego celu wszelkimi dostępnymi nam sposobami. (Rząd Australii 2018: i; dodano podkreślenie)
Strategia wyraźnie wykracza poza prawne zobowiązania Australii, zobowiązując się do odgrywania aktywnej roli w nakłanianiu krajów utrzymujących karę śmierci do odejścia od niej. Uznając, że droga do abolicji jest stopniowa, Strategia przyjmuje „etapowe, sekwencyjne podejście” w celu „zwiększenia liczby krajów abolicjonistycznych” (Australian Government 2018: 3). Odważnie stwierdza się w niej, że „Australia będzie liderem w wysiłkach na rzecz zaprzestania stosowania kary śmierci na całym świecie” (Australian Government 2018: 2; dodano podkreślenie).
Strategia ta zdecydowanie plasuje Australię wśród innych moralnych krzyżowców w jej publicznej kampanii przeciwko karze śmierci.
Kiedy rząd Wielkiej Brytanii ogłosił swój dokument strategiczny, Malkani (2013) pochwalił decyzję rządu brytyjskiego o publicznym przyjęciu roli rzecznika w globalnej walce z karą śmierci. Argumentował on, że:
Jeśli państwo publicznie i aktywnie promuje zniesienie kary śmierci w innych krajach, wówczas państwo to musi być politycznie i moralnie zobowiązane, jeśli nie prawnie zobowiązane, do zapewnienia, że nie jest współwinne wykonywania kary śmierci w tych krajach. (Malkani 2013: 525)
Malkani postrzegał to jako pozytywny krok dla abolicjonistycznego rządu, który opowiada się za globalnym zniesieniem kary śmierci poza swoimi zobowiązaniami prawnymi. Założył również, że publiczne przyjęcie pryncypialnego stanowiska prowadzi do tego, że rząd działa zgodnie ze swoją obietnicą. W następnych sekc
jach zakwalifikowałem pomysł, że identyfikowanie się jako krzyżowiec przeciwko karze śmierci przyczynia się do zniesienia kary śmierci poza głoszeniem kazań już nawróconym. Krytycznie analizuję założenie, że działania krzyżowca przeciwko karze śmierci są, na mocy jego oficjalnego stanowiska, zasadniczo przeciwko karze śmierci „w każdych okolicznościach dla wszystkich ludzi” (Rząd Australii 2018: i).
Wyodrębnienie kary śmierci
Spośród różnych kwestii związanych z prawami człowieka, na których te rządy i UE mogły się skupić, wybrały one karę śmierci. Na przykład UE wyraźnie określiła swój sprzeciw wobec kary śmierci jako „najważniejszy priorytet” w ramach swojej zewnętrznej polityki praw człowieka (Parlament Europejski 2019: ust. 1). Rząd Norwegii również określił walkę z karą śmierci jako „jeden z priorytetowych obszarów” swojej polityki w zakresie praw człowieka (Rząd Norwegii 2012: 6). Jedną z niezamierzonych konsekwencji wyróżnienia kary śmierci jako kwestii praw człowieka jest wytyczenie granic między karą śmierci a innymi równie ważnymi naruszeniami praw człowieka – od pozasądowych egzekucji, tortur, po niewolnictwo (np. handel ludźmi) – które w konsekwencji nie są traktowane priorytetowo.
Jak zauważono, liczba krajów, które utrzymują karę śmierci w prawie i w praktyce, maleje. Wśród krajów utrzymujących karę śmierci, niektóre utrzymują ją w prawie, ale nie przeprowadziły egzekucji od ponad 10 lub więcej lat. Pozostaje tylko około 10 krajów, które uporczywie wykonywały egzekucje w ciągu ostatnich pięciu lat (Amnesty International 2021).2 Niektóre kraje zniosły jednak karę śmierci, ale są zaangażowane w inne formy sankcjonowanych przez państwo zabójstw. Najwyraźniejszym przykładem są pozasądowe egzekucje dokonywane w imię „wojny z narkotykami” na Filipinach (Human Rights Watch 2017). Filipiny zniosły karę śmierci w 2006 r., ale rząd nadal wykonywał egzekucje na osobach poza procesem karnym. Wyodrębnienie kary śmierci jako priorytetu sprawia, że taka forma sankcjonowanego przez państwo zabijania nie znajduje się na celowniku obrońców praw człowieka.
Co więcej, istnieją inne, mniej oczywiste przykłady zabójstw sankcjonowanych przez państwo. Soczewka krytycznego pluralizmu prawnego3 jest przydatna w identyfikowaniu funkcjonalnej równoważności między różnymi rodzajami zabójstw sankcjonowanych przez państwo; normatywną implikacją jest to, że wszystkie one muszą znajdować się w czołówce wysiłków reformatorskich. W 11 krajach kara śmierci jest teoretycznie możliwa za kontakty seksualne między osobami tej samej płci. Stosując pluralistyczne ramy prawne, usankcjonowane przez państwo zabijanie osób o skłonnościach seksualnych tej samej płci ma miejsce w co najmniej 23 krajach (Sato i Alexander 2021; Alexander, Sato i Zanghellini 2022). Zabójstwa usankcjonowane przez państwo obejmują pozasądowe i quasi-sądowe, w których zabójstwa dokonują podmioty państwowe; przypadki, w których państwo retrospektywnie zezwala, poprzez uprzedzenia lub zgodne z prawem usprawiedliwienia, na zabójstwo osób o tej samej płci; oraz przypadki, w których państwo zezwala lub popiera formy tzw. „terapii konwersyjnej”, która prowadzi do śmierci. Wąskie skupienie się na karze śmierci jako jedynej prawdziwej formie zabijania przez państwo jest analitycznie nieuzasadnione i strategicznie wątpliwe pod względem wspierania reformy prawa w celu utrzymania prawa do życia. Zaangażowanie rządów i UE, które identyfikuje karę śmierci jako kluczową kwestię praw człowieka zasługującą na uwagę, jednocześnie tworzy strefę mniej ważnych kwestii poza jej granicami.
Korzyści reputacyjne wynikające z rzecznictwa przeciwko karze śmierci
Przedstawieni powyżej bojownicy przeciwko karze śmierci – UE, Wielka Brytania, Norwegia i Australia – są niezwykle podobni w swoim podejściu do rzecznictwa. Wspólną cechą tych przedsięwzięć jest to, że ich stanowisko przeciwko karze śmierci jest sformułowane w języku praw człowieka. Na przykład rząd Australii stwierdził, że „we współczesnym świecie nie ma miejsca na karę śmierci” ze względu na swoje zaangażowanie w „uniwersalne prawa człowieka” (Australian Government 2018: 2). Zimring (2003: 89) słusznie argumentował, że gdy tylko rząd zinternalizuje przesłankę praw człowieka przeciwko karze śmierci, „debata zaczyna się i kończy na prawach człowieka … wszystkie tradycyjne kontrowersje dotyczące kary śmierci tracą swoją legitymację, gdy prewencyjny atak na prawa człowieka zakończy się sukcesem”. Powszechnie przytaczane uzasadnienia dla utrzymania kary śmierci jako odpowiedniej kary za ohydne przestępstwa – takie jak sprawiedliwość retrybutywna, odstraszanie i publiczny sentyment – zostają odsunięte na bok jako nieistotne (Zimring 2003: 89). W istocie, ONZ, strażnik praw człowieka, często odżegnywał się od znaczącego obalania powodów, dla których rządy retencyjne nie odeszły od kary śmierci, po prostu powtarzając żądania, by państwa te zaakceptowały przesłankę praw człowieka (Sato 2014).
Deklaracje przeciwników kary śmierci, którzy wykorzystują przesłankę praw człowieka do całkowitego odrzucenia utrzymywania kary śmierci, można rozumieć na kilka sposobów. Po pierwsze, biorąc pod uwagę, że język używany w tych deklaracjach zaczyna się i kończy na opartych na prawach argumentach przeciwko karze śmierci, krzyżowcy przeciwko karze śmierci mogą mieć nadzieję, że będą polegać na swojej „miękkiej sile” (Nye 2005). Ta opcja byłaby skuteczna tylko wtedy, gdyby rządy retencjonistyczne chciały sprzymierzyć się z krzyżowcami przeciwko karze śmierci. Alternatywnie, moralni krzyżowcy mogą polegać na „twardej sile” (Nye 2005), aby zmienić stanowisko rządów retencyjnych w sprawie kary śmierci. Sukces tego podejścia ponownie nie zależałby od dyfuzji norm, ponieważ twarda siła działa na zasadzie groźby lub zachęty. Unia Europejska szeroko wykorzystywała „twardą siłę” w promowaniu zniesienia kary śmierci. Najbardziej znanym przykładem są warunki członkostwa w UE, które obejmują zniesienie kary śmierci. Ta polityka twardej siły była potężnym narzędziem dla krajów aspirujących do członkostwa w UE, choć „nie zawsze udawało się sprawić, by społeczeństwa odpowiednio zintegrowały te normy” (Peshkopia et al. 2018: 1356).
W minionych dziesięcioleciach UE stosowała również inne podejścia typu hard power, takie jak instrumenty polityki handlowej, w celu poprawy standardów praw człowieka (Borchert i in. 2021). W szczególności unijny Ogólny System Preferencji Plus (GSP+) oferuje zawieszenie ceł taryfowych lub nawet całkowite zniesienie ceł pod warunkiem, że kraje beneficjenci spełniają rygorystyczne kryteria systemu (Jayasinghe 2015). Wymogi te obejmują między innymi ratyfikację i skuteczne wdrożenie co najmniej 27 międzynarodowych konwencji dotyczących praw człowieka, praw pracowniczych i ochrony środowiska (Portela 2019). W 2021 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję wzywającą do przeglądu pakistańskiego statusu GSP+ w związku z nadużywaniem przepisów dotyczących bluźnierstwa, które przewidują karę śmierci (Parlament Europejski 2021). W związku z alarmującym wzrostem liczby oskarżeń o bluźnierstwo, w rezolucji z 2021 r. wezwano rząd Pakistanu do „jednoznacznego potępienia” podżegania do przemocy i dyskryminacji mniejszości religijnych w tym kraju (Parlament Europejski 2021).
Bardziej cyniczną interpretacją tych deklaracji przeciwko karze śmierci jest rozważenie możliwości, że krzyżowcy mogą nie być tak zainteresowani wysłuchaniem przez rządy retencjonistyczne, na które rzekomo mają wpływ. Ci moralni krzyżowcy utrzymują korzyści reputacyjne dzięki deklarowanemu przez siebie pryncypialnemu stanowisku. Jeśli zamierzoną publicznością nie są rządy retencyjne, należy rozważyć możliwość, że prawdziwą publicznością mogą być inni bojownicy przeciwko karze śmierci i organizacje takie jak ONZ, które reprezentują przedsięwzięcie przeciwko karze śmierci. Publiczne oświadczenie o przyłączeniu się do kampanii przeciwko karze śmierci jest wyrazem koleżeństwa i moralnego dostosowania się do międzynarodowej społeczności walczącej z karą śmierci.
W przypadku Australii performatywny proces deklarowania swojego pryncypialnego stanowiska przeciwko karze śmierci poprzez publikację Strategii przyniósł rządowi wymierne korzyści. Przed jej opublikowaniem dyskusja na temat kary śmierci z udziałem australijskiego rządu niezmiennie obracała się wokół roli, jaką odegrał on w egzekucji Andrew Chana i Myurana Sukumarana.4 Wspólny Stały Komitet został powołany w celu dokonania przeglądu roli Australii w wysiłkach na rzecz przeciwdziałania karze śmierci (Wspólny Stały Komitet Spraw Zagranicznych, Obrony i Handlu 2016), co zaowocowało uruchomieniem Strategii w 2018 roku. W związku z tym Strategia oznacza nowy początek w próbie ustanowienia Australii jako zaangażowanego orędownika przeciwko karze śmierci.
Co więcej, zaangażowanie Australii na rzecz przeciwdziałania karze śmierci pomogło zapewnić jej miejsce w Radzie Praw Człowieka ONZ. Globalne zniesienie kary śmierci miało kluczowe znaczenie dla kampanii Australii na rzecz członkostwa w Radzie (Maguire, McGaughey i Monaghan 2019). Wybór kary śmierci zamiast innych naruszeń praw człowieka pomógł odwrócić uwagę od problemów Australii. Po osiągnięciu abolicji w swojej jurysdykcji, wzywanie do globalnego zniesienia kary śmierci nie było kontrowersyjne – według rządu była to sprawa, która miała „szerokie dwupartyjne poparcie polityczne” (Australian Government 2018: 4). Gdyby Australia wybrała temat taki jak osoby ubiegające się o azyl i uchodźcy jako priorytetowy temat praw człowieka, strategia byłaby mniej ukierunkowana na zewnątrz. Australia była bowiem krytykowana za sposób traktowania osób ubiegających się o azyl (Mendez 2015). Podsumowując, zobowiązanie się do przestrzegania standardów wykraczających poza zobowiązania prawne w zakresie sprzeciwu wobec kary śmierci było korzystne dla australijskiego rządu.
Rzecznictwo performatywne: Umowa o wzajemnym dostępie między Australią a Japonią
W poprzedniej sekcji krytycznie przeanalizowano stanowisko zajęte przez przeciwników kary śmierci i zbadano kontekst polityczny, w którym narodziła się australijska strategia. Strategia odegrała funkcję performatywną, przedstawiając Australię jako zaangażowanego orędownika przeciwko karze śmierci. Rzeczywistość jest jednak tworzona poprzez powtarzanie, negocjacje i działanie (Butler 1993). Dlatego też, podczas gdy publikowanie oświadczeń przeciwko karze śmierci jest aktem, deklaracje te muszą być wielokrotnie realizowane, aby rząd był zwolennikiem kary śmierci. Na przykład Wielka Brytania była pierwszym rządem, który przyjął rolę rzecznika w walce z karą śmierci. Jego dokument strategiczny opublikowany w 2011 roku miał kierować jego wysiłkami do 2015 roku (UK Human Rights and Democracy Department 2011). Rząd nie opublikował jednak zaktualizowanej strategii po tym terminie. Co więcej, w 2018 r. brytyjski minister spraw wewnętrznych zgodził się pomóc Stanom Zjednoczonym (USA) w ściganiu dwóch byłych obywateli brytyjskich oskarżonych o terroryzm, nawet po tym, jak USA odmówiły zapewnienia, że informacje nie zostaną bezpośrednio ani pośrednio wykorzystane w ściganiu kary śmierci (Malkani 2018). Minister spraw wewnętrznych posunął się nawet do poinformowania prokuratora generalnego USA, że Wielka Brytania nie będzie zabiegać o zapewnienie, że kara śmierci nie zostanie orzeczona (Malkani 2018). Podsumowując, sposób, w jaki rząd Wielkiej Brytanii walczy z karą śmierci, nie dorównał jego zasadniczemu zaangażowaniu przeciwko karze śmierci zgodnie z obietnicą.
Zwracając uwagę na działania Australii, zaangażowanie rządu w realizację strategii zostało niedawno przetestowane w negocjacjach z rządem Japonii. Umowa między Australią a Japonią dotycząca ułatwienia wzajemnego dostępu i współpracy między Australijskimi Siłami Obronnymi a Japońskimi Siłami Samoobrony (Umowa) stanowi ramy prawne dla Australijskich Sił Obronnych i Japońskich Sił Samoobrony do działania na terytoriach drugiej strony (Parlament Australii 2022). Od czasu rozpoczęcia negocjacji w 2014 r. istotną przeszkodą było stosowanie przez Japonię kary śmierci i sprzeciw rządu australijskiego wobec niej (Sato i Abel 2020). Japonia utrzymuje karę śmierci za 19 przestępstw; 97 więźniów zostało straconych przez powieszenie od 2000 r.; a od marca 2022 r. 108 osób przebywa w celi śmierci, które wyczerpały lub zrezygnowały z możliwości odwołania się (CrimeInfo 2022). Komitet Praw Człowieka ONZ (2014b) wielokrotnie zgłaszał rządowi Japonii zastrzeżenia dotyczące kary śmierci zarówno w prawie, jak i w praktyce – co narusza międzynarodowe standardy.5
Chociaż umowa podpisana przez premierów Australii i Japonii w styczniu 2022 r. nie weszła jeszcze w życie,6 nie daje ona jasnej gwarancji, że członkowie Australijskich Sił Obronnych nie będą podlegać karze śmierci w Japonii (Eleos Justice, Capital Punishment Justice Project, CrimeInfo i ADPAN 2022). Zgodnie z Umową, w przypadku gdy członek Sił Wizytujących lub Komponentu Cywilnego popełni przestępstwo w Państwie Przyjmującym i podlega karze zgodnie z prawem Państwa Przyjmującego, organy Państwa Przyjmującego mają jurysdykcję karną do rozpatrzenia sprawy (art. XXI ust. 2 lit. b) Umowy). Pozostawia to możliwość skazania członka Australijskich Sił Obronnych lub Komponentu Cywilnego na karę śmierci za popełnienie przestępstwa zagrożonego karą śmierci zgodnie z prawem japońskim7.
Australia może uniknąć obowiązku udzielenia pomocy władzom japońskim w przypadkach, w których istnieje „wystarczające prawdopodobieństwo”, że członkowie Australijskich Sił Obronnych zostaną skazani na karę śmierci (Departament Obrony 2022: 8).8 Jednak wstrzymanie pomocy niekoniecznie chroni członków Australijskich Sił Obronnych. Na przykład, gdy oskarżony znajduje się na terytorium Japonii, a władze japońskie mają wystarczające dowody, aby skazać oskarżonego, brak pomocy ze strony rządu australijskiego jest nieistotny. Co więcej, standard „wystarczającego prawdopodobieństwa” jest nieadekwatny, ponieważ pozostawia otwartą możliwość, że pomoc może mieć miejsce, gdy kara śmierci jest możliwym wynikiem takiej pomocy, a rząd australijski nie jest w stanie właściwie ocenić poziomu prawdopodobieństwa nałożenia kary śmierci w zagranicznym systemie prawnym. Pamięć o dwóch obywatelach Australii, Andrew Chanie i Myuranie Sukumaranie, straconych w Indonezji w 2015 roku – pomimo wysiłków rządu australijskiego, by temu zapobiec – wciąż pozostaje w pamięci wszystkich Australijczyków.
Rząd Australii jest optymistycznie nastawiony do „ścisłej koordynacji i współpracy obu krajów w celu rozwiązania wszelkich kwestii, które mogą się pojawić” (Departament Obrony 2022: 4) i podkreśla wspólne przekonania Australii i Japonii, takie jak to, że oba kraje kładą „nacisk na zapewnienie dobrego porządku i dyscypliny swoich sił obronnych przez cały czas” (Departament Obrony 2022: 4). Fakt, że kraje mają przeciwstawne stanowiska w sprawie kary śmierci, jest bagatelizowany: w protokole dyskusji dotyczącym art. XXI po prostu zauważono, że to, czy odmówić pomocy, będzie oceniane „indywidualnie dla każdego przypadku” (Department of Defence 2022: 8). Jest całkowicie możliwe, że w niektórych przypadkach członkowie Australijskich Sił Obronnych mogliby zostać straceni, nawet gdyby istniało jakieś dorozumiane porozumienie, że tak się nie stanie. Takie „indywidualne” podejście jest trudne do wyegzekwowania w okolicznościach, w których rządy zmieniają się z czasem, a dobra wola, która pojawiła się w momencie zawarcia umowy, z jakiegoś powodu się rozproszyła. Co więcej, poleganie na dorozumianych porozumieniach bezpośrednio podważa strategię, ponieważ spójne podejście rządu australijskiego jest niezbędne, jeśli strategia ma być wdrażana w sposób znaczący. Istnieje ryzyko, że jeśli Australia jest skłonna zawrzeć tego rodzaju umowę z Japonią, choć na podstawie tak zwanych wspólnych przekonań, inne kraje o jeszcze mniejszej zgodności wartości mogą dążyć do zawarcia podobnych umów z Australią i będą również nalegać, że
że nie zapewnią zabezpieczeń przed karą śmierci. Krótko mówiąc, umowa, jeśli wejdzie w życie, ustanowi niewygodny precedens.9
Przede wszystkim, dla Australii zawarcie umowy z pełną świadomością, że kara śmierci może być stosowana wobec jej obywateli, byłoby wyraźnym naruszeniem jej Strategii.10 Dlatego też niezwykłe jest to, że Departament Spraw Zagranicznych i Handlu – ten sam departament odpowiedzialny za opracowanie i utrzymanie Strategii – wskazał „brak obaw” związanych z Umową, gdy konsultował się z nim Departament Obrony (Departament Obrony 2022: 7). Strategia musi być wielokrotnie wzmacniana i wdrażana w stosownych przypadkach, aby była naprawdę skuteczna, a nie była zbiorem frazesów. Doceniając fakt, że znaczna część negocjacji między rządami, w tym umowa z Japonią, nie mogła zostać ujawniona, to, co zostało upublicznione, staje się kluczowe dla wzmocnienia pryncypialnego stanowiska Australii wobec kary śmierci wobec własnych obywateli, rządów retencyjnych i społeczności międzynarodowej.
Wnioski
W 2018 r. australijski rząd, wraz z UE, Wielką Brytanią i Norwegią, dołączył do grona państw walczących z karą śmierci. Misja krzyżowców walczących z karą śmierci jest misją publiczną i pryncypialną, która wyróżnia zniesienie kary śmierci jako kluczowy priorytet praw człowieka, kosztem rozgraniczenia mniej ważnych kwestii praw człowieka – takich jak inne formy zabójstw sankcjonowanych przez państwo – w oczach tych krzyżowców. Misja ta jest również skierowana na zewnątrz, zachęcając kraje, które utrzymują karę śmierci, do jej zniesienia. Niniejszy artykuł, choć na pierwszy rzut oka szlachetny, zawiera krytyczną refleksję na temat znaczenia i szczerości zobowiązania do przewodzenia globalnemu zniesieniu kary śmierci, wykorzystując koncepcję „moralnego krzyżowca” (Becker 1963) oraz działania krzyżowców przeciwko karze śmierci w zakresie rzecznictwa, stosując koncepcję „performatywności” (Butler 1993).
Jak dotąd, decyzja australijskiego rządu o poddaniu się rygorystycznym standardom wykraczającym poza jego prawo krajowe i zobowiązania traktatowe w zakresie sprzeciwu wobec kary śmierci przyniosła mu korzyści wizerunkowe. Publikacja Strategii z 2018 roku pozwoliła Australii porzucić skażony wizerunek kojarzony z egzekucjami australijskich obywateli i zyskać nową tożsamość jako zwolennik przeciwdziałania karze śmierci. Nowy wizerunek pomógł również australijskiemu rządowi w uzyskaniu członkostwa w Radzie Praw Człowieka ONZ.
Niezależnie od kontekstu politycznego, w którym narodziła się Strategia Australii, analizując trwające negocjacje dotyczące umowy między Australią a Japonią, rząd Australii nie zdołał utrzymać swojego pryncypialnego stanowiska przeciwko karze śmierci. Należy jednak przyznać, że decyzje polityczne zawsze spotykają się z presją na kompromis, a koszty odmowy kompromisu mogą być realne, nawet jeśli kompromisy są nieuzasadnione. Strategia nie istnieje w próżni, a australijski rząd musi postępować ostrożnie i równoważyć konkurujące ze sobą obawy polityczne, gospodarcze i związane z bezpieczeństwem. Spór o jurysdykcję pierwotną i ekstradycję za poważne przestępstwa popełnione przez żołnierzy USA na japońskiej ziemi był rzeczywistością dla obywateli Japonii (np. Fisher 2014). Prawdopodobieństwo, że australijski personel wojskowy otrzyma karę śmierci, może wydawać się rządowi australijskiemu odległą hipotezą.11 Jednakże pryncypialne stanowisko rządu australijskiego w sprawie umowy zapewniłoby bardzo potrzebne wsparcie japońskiemu społeczeństwu obywatelskiemu – słabemu, małemu i często ignorowanemu przez władze – z nowym punktem widzenia, aby ożywić wezwanie do zniesienia kary śmierci. Niemniej jednak, zamiast niszczyć kluczowe relacje z Japonią, można przyjąć pogląd, że kompromis zawarty w Porozumieniu jest o wiele bardziej skuteczny w dłuższej perspektywie w utrzymywaniu dobrych relacji z Japonią, co może zapewnić przyszłe możliwości rzecznictwa, ale z kolei ograniczyć zasadność pryncypialnego stanowiska.
W 2013 r. Garkawe (103) argumentował, że rząd Australii może przyjąć idealistyczne lub praktyczne stanowisko w sprawie kary śmierci i wyraził swoje preferencje dla „cichej współpracy i dyplomacji”. Kontynuował:
To, czy sprzeciw wobec kary śmierci powinien zawsze górować nad innymi ważnymi celami polityki narodu, takimi jak potrzeba współpracy z sąsiadami w coraz bardziej zglobalizowanym świecie, jest kwestią do dyskusji. (Garkawe 2013: 103-104)
Jakiekolwiek stanowisko zdecydowałyby się przyjąć rządy abolicjonistyczne, byłoby to rozsądne pod warunkiem, że byłyby one zgodne z prawem krajowym i zobowiązaniami traktatowymi. Jednakże, wraz z ogłoszeniem Strategii zobowiązującej do sprzeciwiania się karze śmierci „w każdych okolicznościach dla wszystkich ludzi” (Australian Government 2018: i) w celu osiągnięcia globalnej abolicji, rząd Australii zdecydował się zająć idealistyczne, pryncypialne stanowisko w sposób publiczny. W związku z tym zobowiązanie rządu australijskiego jako pryncypialnego orędownika przeciwko karze śmierci zostało naruszone w jego dotychczasowych działaniach związanych z Porozumieniem. Performatywność odwraca ideę, że tożsamość jest źródłem działań (Butler 1993). Zamiast tego działania tworzą tożsamość, która z kolei jest negocjowana i redefiniowana poprzez działanie (Butler 1993). W tym sensie, tożsamość Australii jako zwolennika przeciwdziałania karze śmierci nie zaczyna się i nie kończy na Strategii; wymaga ona od rządu działania zgodnie ze Strategią. Popieranie kary śmierci przez australijski rząd jest w powijakach. Wciąż jest miejsce i czas na to, by rząd kontynuował działania na rzecz przeciwdziałania karze śmierci i był jej orędownikiem. Niniejszy artykuł koncentruje się na moralnych krzyżowcach, którzy etykietują niewłaściwe działania w zakresie rzecznictwa przeciwko karze śmierci. W szerszym ujęciu teoria etykietowania przewiduje jednak, że etykiety mogą wzmacniać zachowania dewiacyjne (Becker 1963). Można argumentować, że działania rządu australijskiego oceniane wbrew jego własnym zobowiązaniom mogą mieć efekt domina, podważając szczerość innych zwolenników kary śmierci. Co więcej, mogłoby to stworzyć ryzyko dla legitymizacji działań przeciwko karze śmierci w oczach rządów opowiadających się za retencją. Pytanie, które wyłania się z tej dyskusji na temat niedawnego pojawienia się przedsięwzięcia moralnych krzyżowców, dotyczy jego możliwego negatywnego wpływu na globalne rzecznictwo przeciwko karze śmierci. Czy akt etykietowania i działania moralnych krzyżowców mogą przynieść odwrotny skutek i wzmocnić praktykę wykonywania kary śmierci przez państwa retencjonistyczne, podsycając narracje o narodowej
wyjątkowości, globalnej marginalizacji i izolacjonizmu?
Podziękowania
Eleos Justice – współpraca między Wydziałem Prawa Uniwersytetu Monash i Capital Punishment Justice Initiative – otrzymuje fundusze od australijskiego Departamentu Spraw Zagranicznych i Handlu. Autor jest dyrektorem inauguracyjnym Eleos Justice. Chciałbym podziękować anonimowym recenzentom, współredaktorom Markowi Finnane’owi i Sue Traveskas, Mike’owi Houghowi i Sarze Kowal za ich szczegółowe i wnikliwe sugestie i komentarze; oraz Leavidesowi Domingo-Cabarrubiasowi i Christopherowi Alexandrowi za pomoc w badaniach.
Korespondencja: Profesor nadzwyczajny Mai Sato, Monash University | Dyrektor, Eleos Justice, Australia. mai.sato@monash.edu
Przypisy:
1 Organizacje pozarządowe społeczeństwa obywatelskiego – takie jak Amnesty International i inne lokalne organizacje praw człowieka – można również sklasyfikować jako moralnych krzyżowców (patrz Kim [2016] w celu przeprowadzenia ilościowej analizy wpływu społeczeństwa obywatelskiego na zniesienie kary śmierci). Niniejszy artykuł koncentruje się na rządach i UE jako moralnych krzyżowcach.
2 Według Amnesty International (2021), 10 krajów, w których uporczywie wykonywano egzekucje w latach 2016-2020 to: Chiny, Iran, Egipt, Irak, Arabia Saudyjska, USA, Somalia, Sudan Południowy, Korea Północna i Wietnam.
3 Pluralizm prawny powstał jako sposób rozumienia kolonialnych lub postkolonialnych systemów prawnych charakteryzujących się współistnieniem więcej niż jednej tradycji prawnej. Krytyczny pluralizm prawny odnosi się nie tylko do systemów prawnych, ale także do samej koncepcji prawa.
4 Australijska policja federalna komunikowała się z władzami Indonezji, co doprowadziło do aresztowania Sukumarana i Chana za przestępstwa narkotykowe (Norman 2015).
5 Obawy obejmują fakt, że kilka z 19 przestępstw zagrożonych karą śmierci nie spełnia wymogu ograniczenia kary śmierci do „najpoważniejszych przestępstw” zgodnie z Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych, którego Japonia jest stroną; osoby skazane na karę śmierci są przetrzymywane w odosobnieniu przez okres do 40 lat przed egzekucją; osoby skazane na karę śmierci są powiadamiane o egzekucji dopiero rano; rodziny osób skazanych na śmierć są powiadamiane po wykonaniu egzekucji; poufność spotkań między więźniami skazanymi na karę śmierci a ich prawnikami nie jest gwarantowana; a wnioski o ponowne rozpatrzenie sprawy lub ułaskawienie nie skutkują wstrzymaniem egzekucji i nie są skuteczne (Komitet Praw Człowieka ONZ 2014b).
6 W chwili pisania tego tekstu Wspólny Stały Komitet ds. Traktatów będzie prowadził dochodzenie w sprawie umowy.
7 Zgodnie z art. XXI(4)(b) umowy, państwo przyjmujące (np. Japonia) ma jurysdykcję nadrzędną w przypadku, gdy członek Sił Wizytujących (np. Australijskich Sił Obronnych) lub towarzyszący mu Komponent Cywilny popełni przestępstwo na terytorium Japonii, poza wykonywaniem swoich obowiązków służbowych, przeciwko czemuś innemu niż własność lub bezpieczeństwo Australii oraz przeciwko komuś innemu niż inny członek Australijskich Sił Obronnych.
8 Umowa stanowi, że oba kraje muszą „pomagać sobie nawzajem w aresztowaniu członków Sił Wizytujących lub Komponentu Cywilnego w Państwie Przyjmującym oraz w przekazaniu ich organowi, który ma sprawować jurysdykcję” (art. XXI ust. 5 lit. a) Umowy). Załącznik odnoszący się do Artykułu XXI Umowy stanowi, że obowiązek udzielenia pomocy zostaje zniesiony w przypadku, gdy taka pomoc byłaby niezgodna ze zobowiązaniami państwa wynikającymi z umów międzynarodowych. Zapis dyskusji na temat art. XXI potwierdza, że odnosi się to do przypadków, w których istnieje „wystarczające prawdopodobieństwo, że w wyniku takiej pomocy dana osoba mogłaby podlegać karze śmierci” (Department of Defence 2022: 8).
9 Można by argumentować, że istnieje już niewygodny precedens związany z ustawą Telecommunications Legislation Amendment (International Production Orders) Act 2021. Ustawa umożliwia australijskim agencjom uzyskiwanie międzynarodowych nakazów produkcji, które wymagają od wyznaczonych dostawców usług komunikacyjnych za granicą przechwytywania komunikacji i zapewniania dostępu do przechowywanej komunikacji i danych telekomunikacyjnych. Zapewnia szybki proces ułatwiający wzajemną pomoc prawną. Ustawa nie nakłada jednak obowiązku uzyskania na piśmie wyraźnego zapewnienia od zagranicznego rządu, że informacje dostarczone ze źródeł australijskich nie zostaną wykorzystane w postępowaniu w sprawie kary śmierci lub w dochodzeniach w sprawie przestępstw, które mogą pociągać za sobą karę śmierci w ich jurysdykcji (Capital Punishment Justice Project 2020).
10 Dla porównania, obecna umowa skutecznie ogranicza australijskie suwerenne roszczenia do ochrony swoich obywateli poniżej poziomu obowiązującego w okresie, gdy Australia nadal znajdowała się w Imperium. Australijscy żołnierze służący za granicą podczas I wojny światowej w ramach brytyjskich sił imperialnych byli zwolnieni z kary śmierci. Ustawodawstwo nie tylko ograniczało liczbę przestępstw, za które można było stosować karę śmierci, ale także uzależniało jej wykonanie od zgody gubernatora generalnego (Finnane i Smaal 2020).
11 Istnieją przypadki sądzenia żołnierzy w Japonii: na przykład w okresie po II wojnie światowej w ramach sił okupacyjnych Brytyjskiej Wspólnoty Narodów żołnierze australijscy zostali skazani za gwałt i pomoc w popełnieniu gwałtu i skazani na długie okresy uwięzienia (Roberts-Pedersen 2014).
Bibliografia:
ABC News (2015) Bali Nine: Andrew Chan and Myuran Sukumaran executed by Indonesian firing squad. https://www.abc.net.au/news/2015-04-29/andrew-chan-and-myuran-sukumaran-executed/6426654
Alexander C, Sato M and Zanghellini A (2022) State-enabled killing of same-sex attracted people: A legal pluralist account. Law and Social Inquiry (forthcoming).
Australian Government (2018) Australia’s strategy for abolition of the death penalty. Melbourne: DFAT. https://www.dfat.gov.au/sites/default/files/australias-strategy-for-abolition-of-the-death-penalty.pdf
Amnesty International (2021) Death sentences and executions. https://www.amnesty.org/en/documents/act50/3760/2021/en/
Anderson C (2015) Execution and its aftermath in the nineteenth-century British Empire. In Ward R (ed.) A global history of execution and the criminal corpse. Palgrave historical studies in the criminal corpse and its afterlife. 170-198. London: Palgrave Macmillan.
Becker HS (1963) Outsiders: Studies in the sociology of deviance. New York: The Free Press.
Behrmann C and Yorke J (2013) The European Union and the abolition of the death penalty. Pace International Law Review Online Companion 4(1): 1–79. http://digitalcommons.pace.edu/pilronline/39/
Borchert I, Conconi P, Di Ubaldo M and Herghelegiu C (2021) The pursuit of non-trade policy objectives in EU trade policy. World Trade Review 20(5): 623–647. https://doi.org/doi:10.1017/S1474745621000070
Butler J (1993) Bodies that matter: On the discursive limits of ‘sex’. New York: Routledge.
Capital Punishment Justice Project (2020) Capital Punishment Justice Project’s submission to the Parliamentary Joint Committee on Intelligence and Security inquiry on the Telecommunications Legislation Amendment (International Production Orders) Bill 2020.
https://www.aph.gov.au/Parliamentary_Business/Committees/Joint/Intelligence_and_Security/IPOBill2020/Submissions? main_0_content_1_RadGrid1ChangePage=2_20
CrimeInfo (2022) Toukei [Statistics. https://www.crimeinfo.jp/data/toukei/execution/
Department of Defence (2022) National interest analysis [2022] ATNIA 2.
https://www.aph.gov.au/Parliamentary_Business/Committees/Joint/Treaties/ReciprocalAccessJapan/Treaty_being_considered
European Parliament (2019) At a glance: The death penalty and the EU’s fight against it.
https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ATAG/2019/635516/EPRS_ATA(2019)635516_EN.pdf
Eleos Justice, Capital Punishment Justice Project, CrimeInfo and ADPAN (2022) Submission to the Joint Committee on Treaties: Agreement between Australia and Japan concerning the Facilitation of Reciprocal Access and Cooperation between the Australian Defence Force and the Self-Defense Forces of Japan. https://bridges.monash.edu/articles/report/Submission_to_the_Joint_Committee_on_Treaties_Agreement_between_Australia_and_Japan_concerning_the_Facilitation_of_Reciprocal_Access_and_Cooperation_between_the_Australian_Defence _Force_and_the_Self-Defense_Forces_of_Japan/19441382
European Parliament (2021) Joint motion for a resolution (28 April 2021).
https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/RC-9-2021- 0254_EN.html
Fawn R (2013) Death penalty as democratization: Is the council of Europe hanging itself? In Hodgkinson P (ed.) Them international library of essays on capital punishment; volume 2: Abolition and alternatives to capital punishment: 193–220. Taylor & Francis Group.
Finanne M (2022) Upholding the cause of civilisation: The Australian death penalty in war and colonialism. International Journal for Crime, Justice, and Social Democracy 11(3): 23-32. https://doi.org/10.5204/ijcjsd.2473
Finnane M and Smaal Y (2020) Character, discipline, law: Courts martial in World War I. Australian Historical Studies 51 (3): 324–40. https://doi.org/10.1080/1031461X.2020.1741657
Fisher JF (2014) I am Catherine Jane. Western Australia: Vivid Publishing. Garkawe S (2013) The role of abolitionist nations in stopping the use of the death penalty in Asia: The case of Australia. In Hood R and Deva S (eds.) Confronting capital punishment in Asia. 90-104. Oxford: Oxford University Press.
Garland D (2010) Peculiar institution: America’s death penalty in an age of Abolition. New York: Oxford University Press. Garland D (2011) Modes of capital punishment: The death penalty in historical perspective. In Garland D, McGowen R and Meranze M (eds) America’s death penalty: 30–71. New York: New York University Press.
Hodgkinson P (ed.) (2016) The international library of essays on capital punishment; Volume 2: Abolition and alternatives to capital punishment. London: Routledge.
Hodgkinson P and Schabas WA (eds) (2004) Capital punishment: Strategies for abolition. Cambridge: Cambridge University Press.
Hood R (2015) Is public opinion a justifiable reason not to abolish the death penalty? A comparative analysis of surveys of
eight countries. Berkeley Journal of Criminal Law 23(3): 218–242.
Hood R and Hoyle C (2015) The death penalty: A worldwide perspective (5th ed). Oxford: Oxford University Press.
Human Rights Watch (2017) ‘License to kill’: Philippine police killings in Duterte’s ‘war on drugs’. https://www.hrw.org/report/2017/03/02/license-kill/philippine-police-killings-dutertes-war-drugs
Jayasinghe V (2015) The legality of the European Union’s Special Incentive Arrangement. Journal of International Economic Law 18(3): 555–575. https://doi.org/10.1093/jiel/jgv032
Joint Standing Committee on Foreign Affairs, Defence and Trade (2016) A World Without the Death Penalty (Final Report, May 2016). https://www.aph.gov.au/Parliamentary_Business/Committees/Joint/Foreign_Affairs_Defence_and_Trade/Death_Penalty/ Report
Johnson Z and Zimring F (2009) The next frontier: National development, political change, and the death penalty in Asia. New York: Oxford University Press.
Kim D (2016) International non-governmental organizations and the death penalty. European Journal of International Relations 22(3): 596–621. https://doi.org/10.1177/1354066115595705
Lerch M and Schwellnus G (2006) Normative by nature? The role of coherence in justifying the EU’s external human rights policy. Journal of European Public Policy 13 (2): 304–321. https://doi.org/10.1080/13501760500452665
McMahon J (2022) Anti-death penalty advocacy: A lawyer’s view from Australia. International Journal for Crime, Justice, and Social Democracy 11(3): 12-22. https://doi.org/10.5204/ijcjsd.2472
Malkani B (2013) The obligation to refrain from assisting the use of the death penalty. International and Comparative Law Quarterly 62(3): 523–556. https://doi.org/10.1017/S0020589313000134
Malkani B (2018) British readiness to allow death penalty for IS ‘Beatles’ suspects shows the need to strengthen the law. The Conversation, 24 July. https://theconversation.com/british-readiness-to-allow-death-penalty-for-is-beatles-suspectsshows-the-need-to-strengthen-the-law-100425
Maguire A, McGaughey F and Monaghan G (2019) Performance or performativity? Australia’s membership of the United Nations Human Rights Council. Australian Journal of Human Rights, 25(2): 317–338. https://doi.org/10.1080/1323238X.2019.1646207
Mendez JE (2015) Report of the Special Rapporteur on Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment, A/HRC/28/68/Add.1. https://documents-ddsny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G15/044/17/PDF/G1504417.pdf?OpenElement
Nagin DS, Peppers JV and National Research Council (2012) Deterrence and the death penalty. Washington, DC: The National Academies Press.
Norman J (2015) Bali Nine: Australia to withdraw ambassador to Indonesia over executions of Andrew Chan and Myuran Sukumaran. ABC News, 29 April. https://www.abc.net.au/news/2015-04-29/australia-to-withdraw-ambassador-toindonesia-bali-nine-deaths/6429510 Norwegian Government (2012) Promoting abolition of the death penalty: Guidelines for the Norwegian Foreign Service. Oslo: Norwegian Ministry of Foreign Affairs. https://www.regjeringen.no/en/dokumenter/promoting-abolition-of-thedeath-penalty/id704827/
Novak A (2021) Malawi abolishes death penalty: What it means for southern Africa. The Conversation, 17 June. https://theconversation.com/malawi-abolishes-death-penalty-what-it-means-for-southern-africa-162522
Nye JS Jr (2005) Soft power: The means to success in world politics. New York: PublicAffairs Books.
Parliament of Australia (2022) Agreement between Australia and Japan concerning the facilitation of reciprocal access and cooperation between the Australian Defence Force and the Self-Defense Forces of Japan. https://www.aph.gov.au/Parliamentary_Business/Committees/Joint/Treaties/ReciprocalAccess-Japan
Pascoe D and Novak A (2022) Holdouts in the South Pacific: Explaining death penalty retention in Papua New Guinea and Tonga. International Journal for Crime, Justice, and Social Democracy 11(3): 43-56. https://doi.org/10.5204/ijcjsd.2475
Peshkopia R, Konjufca D, Salihu E and Lika J (2018) EU membership conditionality in promoting acceptance of peremptory human rights norms: A case study in Albania considering public opinion. The International Journal of Human Rights
22(10): 1355–1376. https://doi.org/10.1080/13642987.2018.1556904
Portela C (2019) How to promote human rights through the EU’s GSP+?: Exploring the role of civil society, businesses and beneficiary countries. Berlin: Democracy Reporting International. Roberts-Pedersen E (2014) ‘The outrage in Miri’: Sex, race and violence and the second AIF in Sarawak. In Twomey C and Koh E (eds) The Pacific War: Aftermaths, remembrance and culture: 200–213. London: Taylor & Francis Group.
Sato M (2014) The death penalty in Japan: will the public tolerate abolition? Wiesbaden: Springer.
Sato M and Abel S (2020) Japan-Australia pact highlights need to move away creatively from death penalty. The Conversation, 20 November. https://theconversation.com/japan-australia-pact-highlights-need-to-move-away-creativelyfrom-death-penalty-148436
Sato M and Alexander C (2020) State-sanctioned killing of sexual minorities: Looking beyond the death penalty. Monash University. https://bridges.monash.edu/articles/report/StateSanctioned_Killing_of_Sexual_Minorities_Looking_Beyond_the_Death_Penalty/14069318
Sarat A (ed.) (1999) The killing state: Capital punishment in law, politics, and culture. Oxford: Oxford University Press.
Schmidt J (2007) The EU Campaign against the death penalty. Survival 49(4): 123–134.
https://doi.org/10.1080/00396330701733886
Schabas WA (1998) International law and abolition of the death penalty. Washington and Lee Law Review 55(3): 797–846.
Schabas WA (2002) Abolition of the death penalty in international law. Cambridge: Cambridge University Press.
Schabas WA (2021) The customary international law of human rights. Oxford: Oxford University Press.
Steiker CS and Steiker JM (eds) (2019) Comparative capital punishment. Cheltenham, UK. Edward Elgar Publishing.
Strange C (2022) Thwarted abolition: New South Wales, 1925. International Journal for Crime, Justice, and Social Democracy 11(3): 33-42. https://doi.org/10.5204/ijcjsd.2474
UK Human Rights and Democracy Department (2011) Her Majesty’s government strategy for abolition of the death penalty 2010–2015. London: UK Foreign and Commonwealth Office. https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/35448/death-penaltystrategy-oct-11-15.pdf
UN General Assembly Resolution (1971) Capital Punishment, 28/57. https://documents-ddsny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/328/73/IMG/NR032873.pdf?OpenElement
UN Human Rights Committee (2014a) General Comment 31: The Nature of the General Legal Obligation Imposed on States Parties to the Covenant: International Covenant on Civil and Political Rights, CCPR/C/21/Rev.1/Add.13. https://www.refworld.org/docid/478b26ae2.html
UN Human Rights Committee (2014b) Concluding observations on the sixth periodic report of Japan, CCPR/C/JPN/CO/6. https://www.ohchr.org/en/treaty-bodies/ccpr
Zimring F (2003) The contradictions of American capital punishment. Oxford: Oxford University Press.
Legislation Cited
Crimes Legislation Amendment (Torture Prohibition and Death Penalty Abolition) Act 2010 (Commonwealth) International Covenant on Civil and Political Rights
Telecommunications Legislation Amendment (International Production Orders) Act 2021 (Commonwealth) Universal Declaration of Human Rights
Cases Cited
Judge v Canada, UN Doc CCPR/C/78/D/829/1998
Elgizouli v Secretary of State for the Home Department [2020] UKSC 10
Polityka międzynarodowego rzecznictwa przeciwko karze śmierci: rządy jako krzyżowcy przeciwko karze śmierci
Biografia autora
O ile nie zaznaczono inaczej, treść tego czasopisma jest objęta międzynarodową licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 .