Wstęp

1 Po pierwsze, mój artykuł jest napisany raczej dla ogółu społeczeństwa niż dla publiczności akademickiej. Jednocześnie moim celem nie jest przedstawienie mojej interpretacji Platona. Podstawowym celem mojego wykładu jest opisanie, z perspektywy historii intelektualnej, jak ludzie mobilizowali/nierozumieli/krytykowali Platona na podstawie określonych interesów społecznych/politycznych.

Odkrycie nowego Platona i jego konsekwencje. Od Nietzschego do faszyzmu

5 Do końca XIX wieku konsensus był taki, że myślenie Platona i Politeia nie miały żadnych konkretnych implikacji realno-politycznych. Jego argumentację w Politei scharakteryzowano przede wszystkim jako utopijną, fantazyjną wizję. Jednocześnie o Platonie dyskutowano głównie w odniesieniu do jego stosunku do chrześcijaństwa, a także do systemów filozoficznych. Dominujący obraz „filozofa Platona” ilustrował pośrednio fakt, że Nomoi i List Siódmy, które zdawały się opisywać jego stanowisko polityczne, były często traktowane jako pisma fałszywe. Oczywiście w historii myśli politycznej zdarzają się krytyki argumentacji politycznej Platona wśród myślicieli liberalnych, takich jak Benjamin Constant itp., ale nie możemy znaleźć krytyki tak gorącej i systematycznej jak krytyka Poppera.

6 Od drugiej połowy XIX wieku społeczeństwo zachodnie stanęło w obliczu fal uprzemysłowienia i demokratyzacji, podczas gdy feudalne społeczeństwo hierarchiczne stopniowo zanikało. Nadeszła epoka mas z silnym posmakiem materializmu i egalitaryzmu. Nurt ten z jednej strony stymulował ruch socjalistyczny, z drugiej zaś zachęcał do krytycznych argumentów przeciwko uprzemysłowieniu i demokratyzacji. Podczas gdy wśród liberałów i socjalistów oczekiwano i przewidywano stały postęp, inni stanowczo ostrzegali przed anarchicznymi konsekwencjami pogoni za nieograniczonym pragnieniem.

7 W tamtym czasie starożytna grecka klasyka nadal była uważana za dostarczającą elicie paradygmatu człowieczeństwa, a doświadczenie demokracji w starożytnej Grecji i jej argumenty zdawały się dostarczać dobrego przykładu radzenia sobie z realiami XIX i XX wieku. W tym sensie myśliciele greccy stali się jakby postaciami współczesnymi, a naturalną konsekwencją tego było wzajemne oddziaływanie wykraczające poza przeszłość i teraźniejszość. Czy obraz Platona zmienił się czy nie?

12 Wśród „prawowitej” grupy krąg George’a stworzył szereg charakterystycznych interpretacji Platona. Byli głęboko oddani arystokracji i romantyzmowi. Ich głównym zainteresowaniem było wykorzystanie badań biograficznych do odkrycia „bohatera”, który ucieleśniał ideał człowieka, oraz dążenie do odbudowanie ideału naszego życia ( Leben ) w tym świecie. Chociaż gardzili profesjonalną, pozytywistyczną dyscypliną akademicką (wywodzącą się od Arystotelesa) z powodu jej nieistotności dla ponownego pojawienia się idealnego życia, przyjęli Platona jako swojego „bohatera”, który mógłby zapewnić całkowite zrozumienie naszego życia. Platon został nazwany „królem duchowego królestwa (Reich)’.  W ich rozumieniu nad Platonem Wilamowitza nadal dominował duch pozytywizmu, którego należało przezwyciężyć, a ich obowiązkiem było ujawnienie Platona jako „prezentera i władcę królestwa duchowego”.

15 Dla Salina Platon uznał wieczną zasadę, a mianowicie ideę dobra, która przenika kosmos, „duchowe królestwo” i istoty ludzkie w koncentrycznych kręgach. Naturalnie więc Platon jest nie tylko mędrcem, ale także władcą „duchowego królestwa”, którego przeznaczeniem jest organizowanie każdego aspektu życia. Głównym czynnikiem charakteryzującym to królestwo jest harmonia wynikająca z siły napędowej świętego centrum (idei dobra). Ta społeczność miała coś w rodzaju systemu kastowego składającego się z duchownych, wojowników i robotników, ale ten system kastowy zależał od różnicy wkładu w społeczność, a nie od urodzenia. „Duchowe królestwo” można określić jako wspólnotę wyznającą ideę dobra. Salin opisuje Politeiajako polityczny program budowy „duchowego królestwa”. „Duchowe królestwo” pojawia się początkowo w formie dobrowolnego stowarzyszenia, ale ostatecznie władza polityczna wzniesie się ponad nie.

19 W czasach nazistowskich dość łatwo zauważyć, że Platon był rozumiany jako zbawca ludu, a Politeia odczytywana była jako tekst legitymizujący rasizm. Oznaczało to porozumienie między Platonem a Hitlerem. W szczególności system edukacji grupy liderów w Politei był często interpretowany jako dobry symbol „arystokracji ducha, charakteru, krwi i rasy”. Rasiści, tacy jak Hans Friedrich Karl Guenther, dość często odwoływali się do Platona, aby uzasadnić własne argumenty. W ten sposób koncepcja romantycznej wspólnoty kręgu George’a została zastąpiona przez nazistowski rasizm z zimną krwią. Zaciekłe dyskusje w „Journal of Education”, o których wspominałem we wstępie, wynikały z takiego rozumienia Platona w Niemczech.

Krytyka Platona

20 Tutaj omawiam trzy przykłady słynnej krytyki Platona. Charakterystyczne jest, że krytyka ta nie została przeprowadzona przez specjalistów od Platona. Opierają się na bardziej ogólnym interesie intelektualnym w ponownym rozważeniu statusu Platona w całym kontekście zachodniej tradycji.

22 Fite twierdzi, że Politeia powinna być rozumiana nie z punktu widzenia abstrakcyjnych zainteresowań filozoficznych, ale z punktu widzenia interesu klasowego i partyjnego, ponieważ Platon nadal był przyjacielem swoich dalekich krewnych, takich jak Critias i Charmides, którzy odegrali kluczową rolę w zniszczeniu demokracji ateńskiej i zastąpieniu jej oligarchią. Według Fite, ostatecznym celem Platona było przywrócenie rządów dżentelmenów w Atenach, ale słusznie uznał, że nie można po prostu przywrócić starej arystokracji. Tak więc podstawową ideą Politei było ustanowienie „nowej arystokracji opartej na argumentach naukowych” i stworzenie nowej klasy rządzącej. W tym sensie Politeia była zasadniczo traktatem antydemokratycznym, a ciągła krytyka demokracji i pro-spartańskiego stanowiska Platona ilustrowała jego podstawową orientację.

23 Fite zwraca również uwagę na koncepcję reguły wiedzy i ekspertów. Sztuka polityczna jest uważana za sztukę opartą na prawdziwej wiedzy, a prawdziwego polityka należy zdecydowanie odróżnić od polityka-amatora. Dla Fite, podstawowa idea Politeiapolega na urzeczywistnieniu prawdziwych ekspertów i ich władzy w społeczeństwie, która ostatecznie sprowadza się do utylitarnej sprawności. We współczesnej sytuacji Fite stwierdza, że ​​Związek Radziecki zdaje się podążać za tą podstawową ideą. Potwierdza, że ​​Lenin i Stalin należą do wielkich przywódców rządów naukowych. Oznacza to, że idea Platona ma jedynie marginalne znaczenie, pozbawione jakiegokolwiek znaczenia dla cywilizowanych społeczeństw, takich jak starożytne Ateny. Według Fite idealne miasto Platona składa się tylko z dzieci, więc pomysł Platona nie był zbyt skuteczny w odniesieniu do realiów politycznych. W rzeczywistości Platon należy do peryferyjnych, reaktywnych postaci politycznych. W ten sposób Fite zdegradował Platona ze statusu boskiego do peryferyjnego.

25 Obraz Platona przedstawiony przez Crossmana niewiele różni się od obrazu Fite’a, o ile Platon był postrzegany jako obrońca arystokracji, który próbował odbudować arystokrację na nowym fundamencie intelektualnym. Nowego fundamentu dostarczyła filozofia Sokratesa, dla którego prawda wywodzi się wyłącznie z rozumu. Dzięki tej nowej podstawie arystokracja została legitymizowana przez wieczny i powszechny porządek. Platon sympatyzował ze spartańską konstytucją, ale wyraźnie zdawał sobie sprawę, że konieczne jest zapewnienie „cywilizowanej Sparty”, aby została zaakceptowana przez masy. Teza króla-filozofa została przedstawiona, aby uczynić przywódców bardziej samoregulującymi się, opartymi na ich własnych zdolnościach duchowych, a także na ich wiedzy. Podczas gdy polityka klasowa została wykorzeniona przez rozdział władzy politycznej i własności, Platon odwoływał się do propagandy lub „szlachetnego kłamstwa”, aby pozbawić masy wolności. Według Platona każdy człowiek może być szczęśliwy pod dyktaturą prawdziwej arystokracji i rządami najlepszych, tak mówi Crossman. Jego Akademię można postrzegać jako kwaterę główną jawnego spisku mającego na celu ustanowienie arystokratycznej dyktatury w świecie greckim, a Politeia to nic innego jak Manifest. Naczelnym dowódcą jest sam Platon.

26 Dla Crossmana filozofia platońska jest „najbardziej dzikim i najgłębszym atakiem na liberalne idee”. Zaprzecza każdemu podstawowemu aksjomatowi „postępowej” myśli i kwestionuje jej ideały. Równość, wolność i samorząd są potępiane jako iluzje. Platon twierdzi, że człowiek powinien być bardziej realistyczny i wolny od takich złudzeń. Idealne państwo to nie demokracja racjonalnie równych, ale arystokracja nierówności między ludźmi. Crossman wielokrotnie przyznaje, że idee liberalne tracą na skuteczności i potrzebna jest swoista duchowa rewitalizacja. W tej sytuacji coraz więcej osób wykazuje poważniejsze zainteresowanie „dyktaturą najlepszych”. W tym kontekście bitwa Platona nabrała realnego znaczenia politycznego.

27 Połowę jego książki zajmuje fikcyjna relacja o tym, jak Platon postrzegałby współczesny europejski reżim polityczny. Platon rozpoczyna swoją wizytę w Wielkiej Brytanii. Niepokoi go odmienne znaczenie pojęcia demokracja, ale wkrótce uznaje, że reżim brytyjski jest w rzeczywistości arystokracją zależną od naturalnej uległości biedoty i że tam dobry rząd jest przedkładany nad samorząd. System brytyjski może cieszyć się stabilnością, mobilizując „szlachetne kłamstwo”, takie jak samorządność, wolność jednostki, system parlamentarny i zmiana władzy. Platon nie uważa, że ​​Brytyjczycy mają najlepszy system polityczny, ale uznaje, że mają system „mniej złośliwy”. Platon konsekwentnie krytykuje próby wprowadzenia prawdziwej demokracji (rządów ludowych) w Wielkiej Brytanii, ponieważ jego doświadczenia z demokracją były tak straszne.

28 Następnie Platon odwiedza Związek Radziecki z jego systemem komunistycznym. Czy Platon był komunistą? Crossman mówi „nie” pod różnymi względami. Platon nie sympatyzowałby ze współczesnym socjalizmem, który opiera się na sprawiedliwości ekonomicznej i kontroli robotniczej, chociaż byłby gotów uznać upadek kapitalizmu. Powiedziałby, że problem sprawiedliwości ekonomicznej nie jest prawdziwym problemem, a kontrola ze strony robotników nie może zbytnio poprawić sytuacji. O ile socjalizm jest produktem walki klas, nie może jej przezwyciężyć. Podstawowym celem rządu jest zmiana ludzkich serc, tak aby Platon odczuwał jedynie wstręt do komunistycznej gloryfikacji postępu materialnego i technologicznego. Platon uznałby, że Stany Zjednoczone i Rosja mają wspólny cel (instynkt zdobywczy), pomimo różnic w systemie politycznym.

29 Według Crossmana Platon byłby zainteresowany rosyjskim eksperymentem, mimo że doktryna komunizmu jest najzacieklejszym wrogiem prawdziwej filozofii. Przede wszystkim byłby pod wrażeniem „samoświadomej próby zaplanowania społeczeństwa ludzkiego zgodnie z jasną filozofią życia”. Uznałby, że „władcy Rosji są rzeczywiście królami-filozofami, którzy zorganizowali swoje państwo na jasnych zasadach filozoficznych”. Byłoby więc duże prawdopodobieństwo, że Platon wychwalałby system społeczno-polityczny ZSRR. Ponadto program edukacyjny Politeiamogłaby zostać zaakceptowana przez rosyjski rząd, a Platon podziwiałby organizację Partii Komunistycznej, której członków „poddawano dyscyplinie wojskowej i szkolono, by akceptowali bez kwestionowania filozofię i politykę jej przywódców”. Następnie Crossman omawia podobieństwo między Platonem a Leninem. Obaj zgadzają się, że należy mobilizować filozofię i naukę do zmiany rzeczywistości społecznej i wierzą, że takie zmiany są możliwe. Jednocześnie żadne z nich nie jest niechętne bezwzględnemu używaniu władzy w celu obalenia partykularnych interesów. „Platon wierzył, że filozof musi zostać królem: Lenin to osiągnął”. Platon nie przywiązywał większej wagi do teorii, która wspierała bardziej autentyczną demokrację w komunizmie. Raczej pochwaliłby bardzo umiejętne użycie przez Stalina „szlachetnego kłamstwa”, takiego jak demokracja i proletariacka wolność, we właściwym czasie, na podstawie głębokiej pogardy dla głupoty zwykłych ludzi. Jego pochwały dla Stalina wydają się bardziej imponujące, gdy weźmiemy pod uwagę serię wielkich czystek w Rosji lat 30. XX wieku. Opisując wizytę Platona w Rosji, Crossman sugeruje, że reżim komunistyczny jest prawdziwym ucieleśnieniem idei króla-filozofa z lat 30. państwowe.

30 Po trzecie, Platon odwiedza Niemcy, aby przeanalizować ten nowy reżim. Podczas swojej wizyty Platon ma napisać do Arystotelesa, bo Arystotelesowi przydałoby się sklasyfikowanie tego ustroju. Przede wszystkim Platon uznaje, że przesłanie narodowego socjalizmu jest pełne takich „szlachetnych kłamstw”, jak to, że wszelkie zło pochodzi od Żydów. Wtedy Platon staje twarzą w twarz z rzeczywistością, że on sam jest zmobilizowany w narodowym socjalizmie, ponieważ profesor wyznaje publicznie, że studiował Platona zgodnie z liberalnymi uprzedzeniami, ale niedawno opublikował nową książkę zatytułowaną Platon und der Ursprung des Nationalsozialistischen Staatsgedankensdo konsolidacji narodowego socjalizmu. Profesor powiedział dalej, że Platon doradzał rewolucji, którą przeprowadził Hitler, a odrzucając demokratyczne Ateny, chwalił Spartę pod względem jej wyszkolenia wojskowego i systemu edukacji.

31 Kontynuuje żmudnie, twierdząc, że „Sparta była ideałem Platona i jest także naszym nazistowskim ideałem” i tak dalej. W końcu publiczność wyraża niezadowolenie z tego długiego przemówienia i każe mu opuścić mównicę. Później Platon przeprowadza z nim wywiad i koryguje po kolei jego błędne rozumienie doktryny Platona. Jednocześnie Platon ostro krytykuje filozofów niemieckich, ponieważ w Niemczech uznano, że „szlachetne kłamstwo” jest nadrzędne wobec prawdy filozoficznej, a filozofowie byli raczej politykami pochlebczymi niż czołowymi politykami. Platon przewiduje, że gdyby ta tendencja się utrzymała, „szlachetne kłamstwo” dominowałoby bez ograniczeń, a Niemcy raczej popadłyby w tyranię niż się odrodziły. Podstawowymi motywami nowych władców są ambicja i władza.

32 Fikcyjne wizyty Platona w reżimach komunistycznych i faszystowskich pokazują, w jaki sposób Crossman próbuje odpowiedzieć na problem zbiegu okoliczności lub braku zbiegu okoliczności między Platonem a oboma tymi systemami politycznymi. Charakterystyczne jest, że Platon nie sympatyzuje z faszyzmem. W każdym razie sprawozdanie z wizyt bardzo wyraźnie ilustruje wpływ realistycznego Platona. Crossman w końcu omawia problem relacji między Platonem a liberalną demokracją. Przede wszystkim bada tak zwany realizm Platona. Platon wychodzi z jednej strony od uznania irracjonalnej natury zwykłego człowieka, z drugiej zaś projektuje nowy ustrój zakładający obecność wyjątkowo utalentowanych mężów stanu. Ale Crossman podkreśla, że ​​to założenie jest skrajnie nierealne i dalekie od realiów ludzkiego życia. W rzeczywistości, Platon pomija podstawową rzeczywistość, że polityka jest konieczna, ponieważ na tym świecie nie istnieje żadna wyjątkowo utalentowana osobowość. Platon, opierając się na błędnych założeniach, stawia władcom najwyższe wymagania i wymaga bezwzględnego podporządkowania rządzonych, którzy mają wyrzec się własnej samorealizacji. W istocie, ze względu na swoje uprzedzenia, Platon umieszcza niezwykle mądrego męża stanu i „prawdziwego” dżentelmena w tej samej kategorii. Tak więc „platonizm, ponieważ jest jednocześnie zbyt idealny i niewystarczająco idealny, staje się racjonalną apologią reakcji”. Jednocześnie podstawowym problemem platońskiego myślenia politycznego jest to, że Platon nie może sobie uświadomić, że głównym problemem nie jest zastąpienie jednej dyktatury drugą, ale zastąpienie dyktatury ustrojem konstytucyjnym i rządami prawa, ponieważ sytuacja w starożytnej Grecji była zbyt zdominowana przez zaciekłe bitwy o władzę, aby Platon mógł zrealizować tę podstawową zmianę perspektywy. W związku z tym argumentem Crossman krytykuje tezę króla-filozofa, w której masom należy narzucić prawdę absolutną. Dyktatura filozofów narusza istotę badań filozoficznych, ponieważ rozum ludzki nie może dotrzeć do nieomylnej i absolutnej prawdy. Crossman uznaje, że nadszedł czas, aby dokonać przeglądu demokratycznego reżimu wolnego od uprzedzeń starych liberalnych aksjomatów i na nowo umocnić swoją pozycję intelektualną w burzliwej sytuacji. Pomimo tej krytyki, argumenty Platona mogą przyczynić się do tej konsolidacji poprzez ich realistyczne, przenikliwe obserwacje. Innymi słowy, liberalna demokracja nie ma dobrych perspektyw, jeśli nie przetrwa intelektualnego wyzwania Platona.

33 Na koniec przechodzę do krótkiego omówienia argumentów Poppera. W swojej książce wymienia Platona jako jednego z kluczowych intelektualnych wrogów „naszej cywilizacji”, która „dąży do człowieczeństwa i rozsądku, do równości i wolności”. Podczas gdy nasza cywilizacja dąży do „społeczeństwa otwartego”, które wyzwoliłoby krytyczne siły istot ludzkich, jej wrogowie próbują bronić „społeczeństwa zamkniętego”. Jednocześnie Popper uważa, że ​​żyjemy na krytycznym etapie historycznego przejścia od „społeczeństwa zamkniętego” do „społeczeństwa otwartego”, dlatego krytykuje niektóre formy nauk społecznych i filozofii, które twierdzą, że prorokują bieg wydarzeń historycznych poprzez odkrywanie praw historii. Ten sposób myślenia, a mianowicie historyzm, implikuje historyczną nieuchronność totalitaryzmu. Tak więc historyzm jest również głównym celem jego ataku w tej pracy. Trudno jednak zaliczyć Platona do kategorii historyzmu, który wywodzi się z XVIII czy XIX wieku. Popper próbuje rozwiązać ten trudny problem, podając interpretację, której Platon nie napisałPoliteiajako projekt na przyszłość, ale po prostu próbował zidentyfikować swój idealny stan na początku historii. Innymi słowy, Platon był absolutnym obrońcą przeszłości i antagonistą samej zmiany historycznej. Według Poppera idealne państwo Platona na początku historii to rodzaj społeczeństwa plemiennego oraz państwa spartańskiego i państwa kastowego, które składa się z klasy panującej mającej władzę absolutną oraz z grupy bydła po prostu podporządkowanej klasie panującej . Głównym celem idealnego państwa było zapobieganie niebezpieczeństwu zarówno zmiany, jak i rozkładu. Cel ten mógłby osiągnąć silnie zjednoczona klasa rządząca, której członkowie są nie tylko rasowo wyżsi, ale także wykształceni i wyszkoleni na tyle gruntownie, że mogą pozostać zjednoczoną grupą wojowników bez niepokoju wewnętrznego konfliktu.

34 Popper uznaje, że Platon myślał w fazie rozkładu społeczeństwa plemiennego, a do filozofii Sokratesa przyszedł, aby uchwycić normę natury ludzkiej. W tym sensie Politeia  była pierwotnie pomyślana jako przywrócenie naturalnego porządku, ale Platon konceptualizuje organiczną społeczność, w której tylko niewielka liczba elit może urzeczywistnić naturę istot ludzkich. Temu podstawowemu projektowi należy przeciwstawić, zdaniem Poppera, zasadę uniwersalizmu i równościowości wspieranej przez chrześcijaństwo i humanizm. Popper nie wykazuje zainteresowania tym, jak filozofia Sokratesa jest realizowana w Politei. Jego głównym zainteresowaniem jest podkreślenie, jak bardzo ta społeczność jest zdominowana przez platońską tęsknotę za społeczeństwem plemiennym. Według Poppera rzeczywistość wspólnoty Platona to panowanie silnych nad słabymi, tak więc istnieje tylko naturalizm biologiczny. Innymi słowy, filozofia Sokratesa nie ma z tym prawie nic wspólnego.

35 Popper charakteryzuje program Platona jako składający się z pięciu elementów: mianowicie ścisłego podziału klasowego, utożsamiania losu państwa z losem klasy panującej, monopolu cnót wojskowych i szkolenia przez klasę panującą, cenzury wszelkiej intelektualnej działalności klasy panującej i samowystarczalności państwa. Krytykując argumentację Crossmana, Popper mówi, że „program polityczny Platona nie jest moralnie lepszy od totalitaryzmu, ale jest z nim zasadniczo identyczny”. Zarzuty przeciwko temu poglądowi „opierają się na starożytnym i głęboko zakorzenionym uprzedzeniu na rzecz idealizacji Platona”. Podając typowy przykład, tłumaczenie Politeia przez Republikęw krajach anglojęzycznych pomogło kultywować obraz, że Platon musi być liberałem. Doktryna Platona wspiera radykalny etatyzm, który można scharakteryzować jako celowy atak na egalitaryzm i indywidualizm. Głównym problemem jest zaklęcie Platona jako „nauczyciela moralności”, aby „jego etyka była najbliższa chrześcijaństwu przed Chrystusem”. Twierdzi, że zaklęcie Platona jest jedną z przyczyn szerzenia się mentalności totalitarnej.

36 Popper zwraca również uwagę na skłonność Platona do utopijnej inżynierii społecznej. Ta socjotechnika została zaprojektowana jako narzędzie do odwrócenia podstawowego historycznego trendu greckiego społeczeństwa od „społeczeństwa zamkniętego” do „społeczeństwa otwartego”. Jego doktryna jest częścią kontrrewolucyjnej próby przeciw egalitaryzmowi, humanizmowi i uniwersalizmowi realizowanemu w ateńskiej demokracji. Ucieleśnieniem wielkiego ducha ateńskiej demokracji był Perykles i jego mentor Sokrates, podczas gdy Platon nadal należał do grupy oligarchii. Platon faktycznie zdradził swojego mentora Sokratesa. Dla Poppera Politeiajest dokumentem politycznym dotyczącym reform, zainicjowanych przez silne ambicje osobiste i miłość własną. Za platońską teorią króla-filozofa Popper próbuje zidentyfikować silną tęsknotę za władzą, która przypomina nam nacisk Nietzschego na „wolę mocy” w myśleniu filozoficznym.

Zakończenie

37 Kontrowersje wokół Platona są historycznym wytworem epoki, w której ludzie nie mogli już dłużej rozumieć tradycji zachodniej historii intelektualnej jako harmonijnego i płynnego rozwoju. W rzeczywistości tego rodzaju kontrowersje powtarzały się wiele razy w zachodniej historii intelektualnej. Fryderyk Nietzsche, symbol odrzucenia harmonijnego rozwoju, wyznaczył podstawowy standard, mobilizując Platona przeciwko liberalizmowi i demokracji (egalitaryzmowi) jako chwalebnemu dorobkowi nowożytności. Ujawnia się zderzenie tradycji z nowoczesnością. Może wzbudzić wątpliwości co do powszechnego autorytetu liberalizmu i demokracji oraz zainteresowanie możliwością nowego reżimu rewolucyjnego. Wiek XIX scharakteryzowano jako wiek liberalizmu, ale w rzeczywistości jego liberalizm składał się z różnych heterogenicznych nurtów intelektualnych. Na początku XX wieku jego status quo zostało zakwestionowane w różnych aspektach, a jego kryzys nasilił się bardzo szybko. Upadek liberalizmu gospodarczego zdecydowanie przyspieszył jego kryzys. Krytyka Platona, do której się tutaj odwołuję, odzwierciedla kryzys liberalizmu pierwszej połowy XX wieku. Innymi słowy, liberalizm jest zmuszony do ponownego rozważenia swojego rzeczywistego stanowiska i zmiany. Postawienie w stan oskarżenia Platona jest postrzegane jako symbol samooczyszczenia liberalizmu. liberalizm jest zmuszony do ponownego rozważenia swojego rzeczywistego stanowiska i zmiany. Postawienie w stan oskarżenia Platona jest postrzegane jako symbol samooczyszczenia liberalizmu. liberalizm jest zmuszony do ponownego rozważenia swojego rzeczywistego stanowiska i zmiany. Postawienie w stan oskarżenia Platona jest postrzegane jako symbol samooczyszczenia liberalizmu.

39 Nawet w okresie powojennym model platońskiego filozofa-króla, a mianowicie ścisłe relacje między prawdą filozoficzną a władzą polityczną, nadal stanowił istotny problem. Jak wskazuje fikcja Crossmana, problem był nadal realnym problemem podczas zimnej wojny.