[Sądzimy, że polskich czytelników może zainteresować to, w jaki sposób wizytę chińskiego przywódcy Xi Jinpinga w Rosji oceniają np. w Australii.
Redakcja WOBEC]
Retoryka ze strony światowych przywódców w tym tygodniu przybliża narrację o globalnej wojnie do rzeczywistości. Wizyta Xi Jinpinga w Rosji nie pomogła.
Niektórzy analitycy geopolityczni i większość australijskich mediów poświęcili tysiące słów i sporo czasu antenowego, aby podkreślić znaczenie niedawnego trzydniowego spotkania na Kremlu między oskarżonym o zbrodnie wojenne, prezydentem Rosji Władimirem Putinem i prezydentem Chin Xi Jinpingiem. Niektórzy okrzyknęli to odważną próbą Chin wynegocjowania porozumienia pokojowego w celu zakończenia wojny na Ukrainie, bisem sprytnej dyplomacji Pekinu, która przekonała Iran i Arabię Saudyjską do zakończenia ich długiej i gorzkiej waśni zaledwie miesiąc wcześniej. Nie potrafili przeczytać komunikatu z należytą uwagą: warunki zaproponowane przez Chiny były nie do przyjęcia dla żadnej ze stron.
Inni komentatorzy sugerowali, że spotkanie zasygnalizowało początek nowej zimnej wojny z Chinami i Rosją po jednej stronie oraz Stanami Zjednoczonymi i znaczną częścią Zachodu po drugiej. Co za bezsens! Nie może to leżeć w interesie żadnej z tych trzech światowych potęg. Obecnie w Waszyngtonie powszechnie przyjmuje się, że Stany Zjednoczone i Chiny będą w stanie wojny w ciągu dwóch lub trzech lat – propozycja często podawana jako fakt. Właśnie taką prognozę przedstawił niedawno w Australii generał armii amerykańskiej. A w momencie przesyłania tego artykułu błysk na moim ekranie informuje, że magazyn Spraw Zagranicznych cytuje słowa Xi, mówiącego Kongresowi Ludowemu, że on również przygotowuje się do wojny.
Jaki jest prawdziwy cel spotkań Putin–Xi? W końcu trzy dni to dużo czasu na dyskusje polityczne, a ogłoszone szczegóły tych rozmów były nieliczne. Xi może myśleć, że inwazja Putina na Ukrainę była błędną kalkulacją, ale tego nie powiedział, zamiast tego bardzo jasno dał do zrozumienia, że postrzega go jako „silnego przywódcę”. Rodger Baker z Center for Applied Geopolitics w Stratfor zwraca uwagę, że Pekin poczynił w ostatnich latach znaczne wysiłki w celu poprawy sytuacji w zakresie bezpieczeństwa na swojej flance Pacyfiku, wydając bardzo znaczne kwoty na swoją marynarkę wojenną; ale Chiny polegają głównie na Rosji, jeśli chodzi o ochronę przed wdzierającym się NATO, szczególnie w sytuacji, gdy jego szeregi ma wzmocnić Finlandia, a także skorzystały na dużym imporcie rosyjskiej ropy i gazu oraz dostępie do rosyjskich technologii.
Putin i Xi pozowali do oficjalnych zdjęć, siedząc, ubrani w garnitury, przed ozdobnym kominkiem, po obu stronach małego stolika z dużą misą białych kwiatów. „Scena” wydawała się pozbawiona energii i charakteru, być może podobnie jak samo spotkanie. Rzeczywistość jest taka, że jesteśmy świadkami stałej podróży z powrotem do wielobiegunowego świata. Idea świata spolaryzowanego między Zachodem a Rosją/Chinami wyryła się w nas dzięki relatywnie niedawnym wspomnieniom dwóch wojen światowych, powstania i upadku Związku Radzieckiego oraz tzw. Pax America. Ale my wszyscy, a zwłaszcza Australijczycy, musimy wyrwać się z tego sposobu myślenia. „Wielki podział” już nie istnieje. Nie ma też wyraźnego podziału na demokracje i autokracje. Indie mogą być największą demokracją na świecie pod względem liczby ludności, ale Narendra Modi pomaga Putinowi uniknąć sankcji, a nawet jego zaangażowanie w instytucje demokratyczne budzi wątpliwości.
Gazeta The Economist opublikowała interesującą analizę „Putin’s Pals”, która podkreśla powszechne różnice między krajami, które go wspierają. Wspomniałem o Indiach; między innymi Turcja i Republika Południowej Afryki. Turcja, członek NATO, frustruje swoich sojuszników po obu stronach Atlantyku, starając się zablokować rozszerzenie tej organizacji o Szwecję i Finlandię. Dziesięć lat temu Turcja starała się o członkostwo w Unii Europejskiej, teraz pomaga putinowskiej Rosji uniknąć unijnych sankcji, jednocześnie dostarczając Ukrainie drony i rakiety.
Republika Południowej Afryki to także kraj skonfliktowany, wyzwolony z niewoli apartheidu przez wielkiego przywódcę Afrykańskiego Kongresu Narodowego, Nelsona Mandelę. Po raz pierwszy spotkałem tego wspaniałego człowieka, kiedy wyszedł z więzienia na wyspie Robbin po 27 latach. Od tego czasu nowa Republika Południowej Afryki stara się sprostać nadziejom i marzeniom świata. Zrozumiałe jest, że wielu Afrykanów zastanawia się nad kolonialną historią kontynentu, a wielu przywódców szybko przyjęło poglądy antyimperialistyczne. Przez lata Rosja i Chiny, obaj inwestujący w Afryce, przyczyniali się do zmniejszania tam wpływów europejskich. Nie było więc zaskoczeniem, że w ostatnich miesiącach RPA przeprowadzała wspólne ćwiczenia wojskowe z Rosją u jej wybrzeży.
Jakie powinny być priorytety decydentów, dyplomatów i obserwatorów, którzy starają się uporać z wielobiegunowym światem? Po pierwsze, „wielkie mocarstwa” powinny spłacić swój dług wobec ludzkości, starając się uniknąć III wojny światowej, zamiast ją przewidywać. Biorąc pod uwagę rozmowy toczone w Waszyngtonie, groźby ze strony Kremla, informacje wywiadowcze z Chin i wiadomości, że Iran jest tylko kilka dni od rafinacji uranu zdolnego do broni jądrowej, jest to pilne.
Po drugie, musimy zreformować globalne zarządzanie; obecna struktura Organizacji Narodów Zjednoczonych nie nadaje się do tego celu. Należy dokładnie ocenić wachlarz agencji ONZ, z których niektóre są bardziej wartościowe niż inne. Zaledwie w tym tygodniu Niemcy, silnie wspierane przez sekretarz skarbu USA Janet Yellen, zażądały, aby Bank Światowy podjął „fundamentalną reformę już w przyszłym miesiącu” swojej polityki kredytowej, aby zapewnić, że pożyczkodawca „przewodzi w działaniach na rzecz klimatu, kontroli pandemii i zapobieganie kryzysom”. Yellen i niemiecka minister rozwoju Svenja Schulze, która jest gubernatorem Berlina w zarządzie Banku Światowego, w ten weekend zasygnalizują, że oni i inni akcjonariusze wykorzystają wiosenne posiedzenie Banku, aby forsować tę zmianę.
Istnieje wiele innych globalnych projektów, które mogłyby skorzystać na szerszym międzynarodowym ukierunkowaniu, skutecznych G-20 lub G-50, które stanowią lepszą alternatywę niż wąska, skoncentrowana na Atlantyku G7. Dobrym przykładem jest bardzo wychwalana chińska inicjatywa Pasa i Szlaku, mająca na celu przekształcenie połączeń i infrastruktury między Azją Wschodnią a Europą poprzez „Stany”. Według badania wspieranego przez Bank Światowy, Harvard’s Kennedy School i Kiloński Instytut Gospodarki Światowej, Chiny musiały ratować 128 operacji w 22 krajach-dłużnikach o łącznej wartości 240 miliardów dolarów. Ten ogromny projekt mający na celu zbudowanie reputacji Chin przyniósł odwrotny skutek w wielu zadłużonych krajach, z których wiele znajduje się również na liście wsparcia Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
Wielkim pytaniem dla Australijczyków jest nasza zależność od Stanów Zjednoczonych. Z jednej strony wartość traktatu ANZUS, który dla jednych jest czystym złotem, a dla innych wątpliwym, jest dyskusyjna. Co więcej, wciąż miliony Amerykanów są gotowe głosować na Donalda Trumpa, pomimo niepodważalnych dowodów na to, że dążył on do obalenia legalnego wyboru Joe Bidena i otwarcie poparł atak na Kapitol z 6 stycznia 2021 r., w którym zginęło pięć osób. Dopóki nie uzyskamy jaśniejszego wyobrażenia o przywództwie Ameryki po 2024 r., Australii będzie najlepiej służyło dalsze budowanie silnych relacji ze swoimi przyjaciółmi w regionie Azji i Pacyfiku.
Colin Chapman jest pisarzem, prezenterem telewizyjnym, mówcą publicznym, który specjalizuje się w geopolityce, ekonomii międzynarodowej i problemach globalnych mediów. Jest byłym prezesem AIIA NSW i został mianowany członkiem AIIA w 2017 roku. Colin jest redaktorem w Australian Outlook.
Ten artykuł jest opublikowany na licencji Creative Commons i może być publikowany ponownie z uznaniem autorstwa.
