Streszczenie
W artykule omówiono koncepcję ekoscenodramaturgii jako ramy ułatwiającej odnowę społeczności po powodziach w Rocklea w 2022 r. w Meanjin/Brisbane w Australii. Projekt Flood, będący obecnie w fazie rozwoju, odchodzi od hiperrealistycznego nurtu dramaturgów teatralnych, które w tradycyjnym scenariuszu przedstawiają katastrofy związane ze zmianami klimatycznymi w Australii. Stworzony jako projekt performansu w ramach badań teatru stosowanego (ATR) ukierunkowany na konkretny obiekt, dramaturgie rozwoju i projektowania sytuują autentyczne świadectwa społeczności dotkniętej powodzią. Połączenie ekoscenografii i ekodramaturgii jest kluczowe dla badania specyfiki miejsca, ponieważ samo „miejsce” jest dramatyczną prowokacją, przestrzenią oporu, reakcji, powrotu do zdrowia i odnowy.
Słowa kluczowe: Ekoscenodramaturgie, badania nad teatrem stosowanym, performans site-specific, odporność społeczności, odbudowa po katastrofie
W artykule omówione zostaną ramy dramaturgiczne, które badają związek między ekodramaturgią, ekoscenografią i dramaturgią klimatyczną jako narzędziami ułatwiającymi odnowę społeczności, poprzez bogate rachunki środowiskowe dotyczące powodzi Rocklea w Meanjin/Brisbane (2022). Thinking Through an Applied Dramaturgy Framework for Community Regeneracja odpowiada na wezwania do rozwijania „twórczej praktyki artystycznej w teatrze w kontekście przeżywania szybko przyspieszającego kryzysu globalnego załamania klimatu” (Svendsen 6) i wzywa do reagowania na zmiany klimatyczne, które „uwzględnia złożoność, zmienność, wzajemne powiązania, niestałość i niepewność ekologii” (Benner 279). Co ważne, ramy oferują „praktykę ekokreatywną, która podkreśla zdolność wyobraźni badaczy praktyk do umieszczenia zrównoważonego rozwoju i sprawiedliwości klimatycznej w centrum artystycznej wizji” (Beer, Ecoscenography 25).
Połączenie ekodramaturgii, dramaturgii klimatycznej i ekoscenografii ma kluczowe znaczenie dla badania specyfiki miejsca w tym kontekście, ponieważ samo miejsce jest dramatyczną prowokacją, warstwowym miejscem traumy, oporu, reakcji, powrotu do zdrowia i odnowy. Łącznie, dramaturgiczne zbieżność będzie określana na potrzeby tej dyskusji jako ekoscenodramaturgie — a jej przewidywanym zastosowaniem będzie współpraca ze społecznością Rocklea w celu współpracy nad ekotwórczymi rozwiązaniami w zakresie odporności na zmianę klimatu, adaptacji i równości. Projekt Flood znajduje się na wczesnym etapie rozwoju, a zespół badawczy wkracza w teren dopiero pod koniec listopada 2023 r., aby rozpocząć proces angażowania się w przejrzysty dialog społeczny na temat celów i założeń projektu, który określi przewidywany proces twórczego rozwoju.
Zaprojektowany jako projekt performansu w zakresie badań teatru stosowanego (ATR) ukierunkowany na konkretny obiekt, dramaturgie opracowywania i projektowania sytuują rzeczywiste świadectwa społeczności dotkniętej powodzią w miejscu katastrofy klimatycznej w Rocklea. Na dawnych przemysłowych przedmieściach mieszkalnych Rocklea mieści się jeden z największych krajowych rynków dystrybucji australijskich producentów ogrodniczych, a także różne przedsiębiorstwa transportowe, w tym lokalny dworzec kolejowy, pub, szkoła podstawowa i lokalny klub piłkarski, z których wszystkie zostały znacznie zalane i wszystkie mamy nadzieję zaangażować się w rozwój projektu. W centrum społeczności znajduje się duży siedmiohektarowy rezerwat przyrody – Kookaburra Park – w którym prowadzona będzie produkcja (przewidywany koniec 2024 r.). Przedmieście zostało opisane w mediach jako Ground Zero podczas powodzi w Queensland w 2022 roku.
Projekt Flood wpisuje się we współczesne dyskursy ekokrytyczne, które stanowią reakcję na klęski żywiołowe i katastrofy klimatyczne. Proponujemy koncepcję zastosowanych ram ekoscenodramaturgicznych (opisanych poniżej), jako klucz do stworzenia wspólnej przestrzeni dla Rocklea i mieszkańców społeczności, w której mogliby wzmocnić swój głos, zastanowić się nad swoimi doświadczeniami po katastrofie oraz kultywować nadzieję, sprawczość i poczucie przynależności katastrofa popowodziowa. Ostatecznie stosowane ramy ekoscenodramaturgiczne, takie jak ten, mają na celu wspieranie społeczności dotkniętych klęskami żywiołowymi w (odbudowie) odporności poprzez stosowane procesy teatralne i mogą być stosowane w różnych społecznościach dotkniętych zmianami klimatycznymi w Australii, Aotearoa/Nowej Zelandii i poza nią. Co więcej, zachęca społeczności i artystów, aby „„wyobrażali sobie niewyobrażalne”, aby lepiej przygotować się na trwające i nasilające się katastrofy” (Fraser i in. cyt. w Papastergiadis 4). (Inter)subiektywny i empiryczny wymiar ekopraktyk specyficznych dla danego miejsca dodatkowo zapewni bogate źródło bodźców do badania teatru ekologicznego, który wspiera zrównoważony rozwój jako serce procesu produkcyjnego.
Australia i Aotearoa/Nowa Zelandia są szczególnie narażone na katastrofalne zmiany klimatyczne, a wiele stanów, miast i regionów doświadcza rosnącej intensywności pogody. W miarę nasilania się wpływu zmian klimatycznych na krajobraz, nasze rozumienie miejsc, w których żyjemy, ulega znaczącym zmianom. Niszczycielskie skutki długotrwałej suszy, niszczycielskich powodzi, katastrofalnych i częstych pożarów buszu, trzęsień ziemi i podnoszącego się poziomu mórz powodują obecnie, że jedno na sto lat zmiany klimatyczne mają miejsce codziennie, co tydzień, co miesiąc. Społeczności przeżywają kryzys, gdy „żarłoczna bestia zmieniająca klimat” odbiera życie i środki do życia (Hassall, Theatres of Dust ix). Amitav Ghosh zasugerował, że skoro kryzys klimatyczny jest także kryzysem kultury, wymaga od twórców teatralnych ponownego przemyślenia, jak na niego zareagować i zastanowienia się, jak wyjść z pułapek tradycyjnych ram. Lisa Woynarksi (2–4) uważa, że teatr ma wyjątkową zdolność rozwiązywania złożonych, wzajemnie powiązanych problemów związanych ze zmianami klimatycznymi, ponieważ może zarówno rzucać wyzwanie narracjom kulturowym, jak i wpływać na nich, a także przekazywać złożone, wielowarstwowe idee poprzez opowiadanie historii. Zoë Svendsen (8) podkreśla, że teatr ma moralny obowiązek i twórczy imperatyw, aby stawić czoła zmianom klimatycznym, jeśli chce zachować znaczenie kulturowe i społeczne.
Stosowana ekoscenodramaturgia stanowi ramy ułatwiające dramaturgiczne koncepcje dotyczące odnowy społeczności poprzez bogate opisy środowiska dotyczące powodzi, które w 2022 r. spustoszyły nie tylko Rocklea, ale także wiele części Meanjin/Brisbane w Australii. Rozszerzenie krytycznych ram ekodramaturgicznych na potrzeby opracowywania i analizowania teatr i performans w antropocenie, włączenie strategii ekodramaturgicznych do ram identyfikuje narratologię środowiskową i praktyki zrównoważonej produkcji jako niezbędne do tworzenia tego rodzaju przedstawień w konkretnym miejscu.
Co więcej, zbieżność dramaturgii konceptualnej i stosowanej ujawnia środowiskowe [teatralne] strategie tworzenia przedstawień w środowisku dotkniętym klimatem społeczności. Woynarksi omawia ekodramaturgię jako praktykę uznającą zmiany klimatyczne za „wielką narrację o naszym obecnym kontekście ekologicznym” (3), a Saffron Benner twierdzi, że ekodramaturgia wnosi dwa kluczowe wkłady w tworzenie teatru: „po pierwsze, podkreślanie znaczenia przestrzeni i miejsca, a po drugie, , podkreślając znaczenie złożonych wzajemnych powiązań i wzajemnych powiązań z ekosystemami” (285).
Omawiane w tym artykule „eko” w kontekście ekoscenodramaturgii uwzględnia obie dyskusje i obejmuje myśl ekologiczną stosowaną w praktyce tworzenia teatru. „Scena” odnosi się do projektu miejsca oraz rozważań i zastosowań scenograficznych widzianych przez pryzmat ekologii i czerpie z zasad dramaturgii klimatycznej (Svendsen) i ekoscenografii (piwo).
Razem „ecosceno” obejmuje procesy i metody stosowane w dramaturgicznych strategiach The Flood Project dotyczących pracy w społeczności Rocklea i ze społecznością Rocklea. Ramy wspierają rozwój przyszłych działań specyficznych dla danego miejsca, które badają potencjał zrozumienia ekologicznego, zaangażowania społeczności i odnowy. Co istotne, ramy zapewniają przestrzeń i miejsce do głębokiego słuchania, otwierania się na wyobrażanie sobie wielu przyszłości, przeszłości i teraźniejszości.
Ramy ekoscenodramaturgiczne
Wykorzystując zasady ekodramaturgii, dramaturgii klimatycznej i ekoscenografii, ramy te uznają pozytywne działania na rzecz ochrony środowiska za praktykę artystyczną. Oferuje wyraźny zestaw rozważań filozoficznych, wyobrażeniowych i praktycznych dotyczących tworzenia teatru, a jego celem jest wzbogacenie doświadczeń w zakresie odporności i powrotu do zdrowia w społecznościach dotkniętych klęskami żywiołowymi, takich jak Rocklea. Strategie ekoscenodramaturgiczne, które zostaną zastosowane w The Flood Project, zostały opracowane w celu wspierania ekorelacji pomiędzy dramaturgią a odpornością społeczności i odnową w każdym aspekcie prac terenowych – od wczesnej inspekcji w parku Kookaburra (przewidywane miejsce przedstawienia), do wstępnych rozmów ze społecznością, której to dotyczy, do kreatywnego współprojektowania tekstu i procesu wykonania. Ponieważ w centrum uwagi znajduje się odporność społeczności i jej powrót do zdrowia, podejścia dramaturgiczne do rozwoju, występów i produkcji ostatecznie uwzględniają bieżące doświadczenia społeczności związane z katastrofą, w tym dobrostan psychiczny i odbudowę środowiska.
Ramy opisane poniżej są elastyczne i można je dostosować do potrzeb innych społeczności, które doświadczyły katastrof związanych ze zmianą klimatu. Artyści pracujący w takich konkretnych miejscach katastrofy klimatycznej w Australii i poza nią mogą wykorzystać te ramy, rozważając relacje między filozofiami i procesami ekologicznymi oraz zastosowaniami ekopraktyk, w tym:
Ekoanaliza przeszłych i obecnych katastrof naturalnych w przestrzeni i miejscu
Analiza ciągłych zakłóceń i ciągłych doświadczeń związanych z ochroną środowiska, które katastrofa i późniejsze opady deszczu wywarły wpływ zarówno na społeczność, jak i na miejsce.
Ekologiczna łączność z ludźmi na miejscu
Nawiązanie autentycznych powiązań w społeczności obejmujących mieszkańców, osoby fizyczne, firmy, szkoły i organizacje, które na pewnym poziomie doświadczyły katastrofy lub zapewniły wsparcie osobom dotkniętym klęską. Podejście to buduje zaufanie w społeczności poprzez uznanie i poszanowanie poziomów i wpływu doświadczeń w przestrzeni (psychologiczne) i miejscu (środowisko). Rozmowy zachęcające do współuczestnictwa w projekcie budowane są w sposób przejrzysty i pełen szacunku wokół wartości każdego wkładu, dużego czy małego. Konieczne jest, aby proces ten był etyczny i nie wymagał od społeczności ponownego przeżywania traumy związanej z katastrofą; koncentruje się raczej na doświadczeniach i okolicznościach powrotu do zdrowia i odporności.
Ekoregeneracyjne i przemyślane zestawienie narracji miejsca
Przemyślane i pełne szacunku rozważenie, w jaki sposób narracje mogą zostać włączone do witryny, ponieważ wydajność jest niezbędna. Tworzenie opartych na szacunku strategii ekologicznego stosowania dosłownych występów we współpracy ze społecznością uznaje dany obiekt za miejsce wielości alternatywnych sposobów włączania wiedzy w jego fizyczną uwagę na miejsce i psychologiczne skojarzenia z przestrzenią.
Ekowrażliwość na spotkania międzyludzkie i nieludzkie
Jest prawdopodobne, że członkowie społeczności zostaną zaangażowani w procesy twórczego rozwoju i wydajności, ponieważ tego typu projekty mają na celu rozmowę ze społecznością, a nie dla społeczności. Kluczowe znaczenie ma zapewnienie, że artyści i zespoły produkcyjne są wyczuleni na doświadczenia uczestników w danym miejscu i w nim. Co więcej, równie ważne jest zapewnienie, że dramaturgia prób/występów będzie miała najmniejszy wpływ na ekologię miejsca. Zasadniczo rozwój performatywny i działania są stale przekształcane i dostosowywane zgodnie z codziennymi obserwacjami wrażliwych potrzeb i zainteresowań społeczności oraz samego miejsca.
Zastosowania ekoscenograficzne nad produkcją konsumpcyjną
Nieodłącznym elementem tego procesu jest koncepcja ekoscenografii Beera – praktyki projektowej, która rzuca wyzwanie tradycyjnemu podejściu do projektowania spektakli. Omówione bardziej szczegółowo w następnej sekcji, zasadniczo podejście ekoscenograficzne zapewnia ekologiczne praktyki projektowe, w których ochrona przyrody ma fundamentalne znaczenie dla tego procesu. Jest to inkluzywne i holistyczne podejście, które szanuje wieloskalarne zaangażowanie w przestrzeń i miejsce, uwzględniając podejście współtworzenia (społeczne podejście do projektowania oparte na miejscu), celebrację (podejścia ekologicznego i zrównoważonego) oraz cyrkulację (dzielenie się filozofiami, pomysłami podejścia i redystrybucja zasobów i materiałów na koniec projektu).
Ekokreatywna siła
Ekokreatywne podejście do wzmacniania odporności i odbudowy poprzez tworzenie teatrów odpowiada na konieczność wzmocnienia pozycji społeczności, aby mogły radzić sobie z problemami środowiskowymi w innowacyjny sposób. Opracowywanie twórczych reakcji na doświadczenia związane ze zmianą klimatu wymaga od badaczy i artystów ekologicznej odpowiedzialności w dramaturgicznych procesach kształtowania, rozwoju i produkcji. Podejścia ekokreatywne wykorzystują podejście emocjonalne, ucieleśnione i artystyczne, aby dzielić się doświadczeniami kulturowymi, społecznymi i historycznymi dotyczącymi zmian klimatycznych w konkretnym miejscu.
Ekospotkanie z kosmicznym miejscem i ludźmi
Jako projekt performansu ukierunkowany na [katastrofę], doświadczenie publiczności można określić jako spotkanie ekologiczne. To spotkanie przywraca historię miejsca katastrofy klimatycznej na podstawie doświadczeń społeczności i znacząco zmienia perspektywę katastrofy poprzez pryzmat ożywienia gospodarczego i odporności. Spotkanie ze środowiskiem może podnieść świadomość ekologiczną na temat zmian klimatycznych i/lub wzbudzić ciekawość ekologicznego dobrostanu miejsca i przestrzeni. Jako takie ekospotkanie inspiruje znaczenie wykraczające poza samą katastrofę.
Ekoekstrakcja z miejsca i przestrzeni
Osadzając ramy ekoscenograficzne w wielowarstwowych perspektywach i doświadczeniach, można zidentyfikować wpływ wykraczający poza kwestie czysto ludzkie osadzone w danym miejscu. Ramy projektowania ekoscenodramaturgicznego uznają nie tylko znaczenie rozwijania głębszych, trwałych i znaczących relacji ze społecznością, ale także z ziemią, na której społeczność żyje. Dlatego ważne jest, aby zawsze brać pod uwagę wpływ na środowisko i pozostawić teren w takim samym stanie, w jakim został napotkany po raz pierwszy.
W kierunku odporności i odbudowy społeczności
Przewidywany projekt spektaklu odbiega od hiperrealistycznego nurtu dramaturgów teatralnych, które w tradycyjnym scenariuszu przedstawiają katastrofy klimatyczne w Australii (Campbell i Hamilton; Carleton; McGahan i Charles; Hassall, „Salvation”; Marquet). Zamiast tego celem projektu Flood jest zbadanie indywidualnych i społecznych doświadczeń związanych z katastrofą poprzez dosłowne badanie wydajności specyficzne dla danego miejsca, oparte na zastosowanej metodologii ekoscenodramaturgicznej, która opiera się na reakcjach na powodzie, które miały miejsce w lutym 2022 r. w Rocklea i wokół niego, przedmieście Brisbane określane jako Ground Zero. Co ważne, projekt Flood potwierdza, w jaki sposób możemy wykorzystać stosowane procesy dramaturgiczne, aby zająć się odpornością, odnową i odbudową społeczności.
Produkcja uwypukli prawdziwe świadectwa społeczności znajdującej się w samym sercu katastrofy. Rocklea, znane z obszaru podatnego na powodzie ze względu na bliskość rzeki Maiwar/rzeki Brisbane, było jednym z przedmieść najbardziej dotkniętych powodziami w lutym 2022 r. Niektórzy mieszkańcy, regularnie doświadczający lokalnych powodzi podczas ulewnych opadów, nadal borykają się z podobną klęską powodziową w 2011 r. Celem projektu Flood jest zjednoczenie społeczności w celu podzielenia się swoimi historiami oraz ponownego nawiązania kontaktu, reagowania i reagowania na ciągłe wyzwania powodziowe, przed którymi stoją .
Jako projekt performansu dosłownie dostosowany do konkretnego miejsca, dramaturgie projektu umiejscowią prawdziwe świadectwa społeczności dotkniętej powodzią na terenie parku Kookaburra. Oferując ekoscenodramaturgiczne podejście do występów zaangażowanych w społeczność, miejsce przewidywanego przedstawienia pielęgnuje wspólny artyzm, społecznie sprawiedliwe i ekologiczne praktyki oraz intencjonalność społeczności. Jak Sarah Peters i David Burton (14–17) szczegółowo omawiają swoją pracę nad metodologiami teatru dosłownego, doświadczenie społeczności Rocklea zapewnia kontekst historyczny dla dosłownego przedstawienia teatralnego, w tym etyczne zastosowania zanurzenia społeczności w celu stworzenia podstawy najlepszych praktyk angażowanych przez społeczność . Doświadczenia związane z odpornością i zdrowieniem zostaną zebrane w drodze wywiadów otwartych, a zebrane dane wygenerują proces opracowania dramaturgicznych ram tekstu spektaklu.
Dlatego też głównym założeniem projektu Flood jest udostępnienie nowych metod łączenia się i współpracy ze społecznościami dotkniętymi klęskami: „współtwórcza praca ze społecznościami, środowiskami, materiałami i miejscami; doceniać i popierać „robienie czegoś więcej niż ludzkie”; angażować się w „akty troski”, które sprzyjają pełnej szacunku i wzajemnej komunii ze światem” (Beer 184). W ten sposób proces ekoscenodramaturgiczny ma na celu „budowanie społeczności wokół problemu” (Pledger 40), aby wspierać wspólnotowe, terytorialne podejście do odporności na zmiany klimatyczne i adaptacji. Wyjaśniamy, w jaki sposób nasz rozwój ekoscenodramaturgii stosowanej staje się kluczowy dla badania specyfiki miejsca w tym kontekście, ponieważ samo „miejsce” jest dramatyczną prowokacją, przestrzenią oporu, reakcji, ożywienia i odnowy.
Ekosceno-dramaturgie w pracy specyficznej dla miejsca katastrofy
Konieczne jest kontekstualizację znaczenia ekoscenodramaturgii dla specyfiki miejsca w parku Kookaburra. W dyskusjach Marianne Van Kerkhoven w O dramaturgii zauważono, że rola dramaturgii w procesach twórczych musi się zmienić w XXI wieku, aby nadążać za zmieniającym się kontekstem współczesnych sztuk performatywnych. W miarę jak we współczesnej świadomości narasta niepokój związany ze zmianami klimatycznymi, proces pracy w miejscach związanych ze zmianami klimatycznymi umożliwia współczesnym twórcom teatralnym stanie się aktywistami klimatycznymi, wykorzystującymi responsywne dramaturgie, jak w omawianym tutaj projekcie, jako platformę do podnoszenia świadomości, zachęcania do działania i wyobrażania sobie bardziej zrównoważoną przyszłość. Specyficzność miejsca zapewnia nam jako badaczom, artystom i społeczności sprawczość, ponieważ lokalizacja Kookaburra Park zmusza nas do zawieszenia i przekroczenia ustalonych praktyk tradycyjnych dramaturgów teatralnych, aby doświadczyć bardziej transformującego spotkania pomiędzy miejscem fizycznym – miejscem a przestrzenią psychologiczną – doświadczenie. Jak sugeruje Mike Pearson, specyfika miejsca zakłóca relację przestrzenną między występem a publicznością.
Splot ekoscenodramaturgii tworzących ramy rozwoju i realizacji projektu ma kluczowe znaczenie dla badania specyfiki miejsca w tym kontekście, ponieważ samo „miejsce” przechowuje i rezonuje z fizycznymi i psychologicznymi skutkami doświadczeń związanych ze zmianą klimatu. Co istotne, miejsce – Kookaburra Park w Rocklea i całkowicie pod wodą, około ośmiu metrów wody w 2022 r. – jest dramatyczną prowokacją, przestrzenią do odkrywania doświadczeń oporu, reakcji, zdrowienia i odnowy lokalnej społeczności.
Doświadczenia te będą miały miejsce poprzez występy w miejscu , które zachęcają do połączenia i regeneracji ducha wspólnoty wokół miejsca . To właśnie w ramach tematycznej relacji między społecznością, miejscem fizycznym i przestrzenią psychologiczną przywołuje się charakterystyczne dla tej pracy zbieżność ekosceno-dramaturgiczna.
W kontekście specyfiki miejsca i zgodnych z naszymi ramami podejścia zastosowane w projekcie Flood sugerują, że rzeczywisty proces pracy powinien pozostawić minimalne ślady w środowisku parku, wymagając od współpracowników lekkiego stąpania po i tak już zakłóconym środowisku. Katalin Trencsényi tak opisuje ten sposób pracy:
„Niewidzialna” dramaturgia to [praktyka] nietraktująca uczestników współpracy w sposób hierarchiczny. Jest to raczej relacja niehierarchiczna, charakteryzująca się tzw. radykalną czułością [ [1] ] wobec współpracowników, wspólnoty i otoczenia.
Steinunn Knúts-Önnudóttir omawia zrównoważone metody tworzenia transformacyjnych spotkań poprzez dzieła partycypacyjne i dzieła site-specific, opowiadając się także za minimalnymi i zrównoważonymi ramami spotkań site-specific. Knúts-Önnudóttir twierdzi, że narzędzia dramaturgiczne tworzą warunki i dostarczają bodźców do transformacji przy użyciu minimalnych środków, i rozszerza dyskusję Cathy Turner na temat metod „porowatości i objęcia” (1–7) jako najważniejszą w umożliwianiu transformacyjnych doświadczeń specyficznych dla miejsca.
Podczas gdy Knúts-Önnudóttir sugeruje, że są to odrębne narzędzia, Turner twierdzi, że „pojęcie «porowatości» jest, podobnie jak sugestia «objęcia»: wyrazem teatru/performansu, który tworzy przestrzeń lub przestrzenie dla tego, co jest poza sobą i jest przyniesione przez publiczność” (200). Projekt Flood uwzględnia koncepcję porowatości Turnera i Knúts-Önnudóttira, uznając, że dramaturgiczne zbieżność w tym przypadku znajduje się w parku Kookaburra i traktuje to miejsce zarówno jako przestrzeń dotkniętą klimatem, jak i społeczne doświadczenie miejsca. W związku z tym Kookaburra Park jest zarówno inicjatorem tekstu performansu, jak i kontenerem wydarzenia performatywnego. Przewiduje się, że porowatość struktury wydarzenia obejmie ekospotkanie publiczności w parku w stylu promenady, zwracając uwagę na otoczenie podczas wydarzenia, jednocześnie biorąc pod uwagę wpływ powodzi na środowisko, zgodnie z narracją site-specific wydajność. To uważne skupienie się na miejscu wymaga zatem podejścia, które priorytetowo traktuje relacje między tym, co ludzkie, a tym, co nieludzkie – ekosceno-dramaturgii.
Ekoscenodramaturgiczne podejście do projektów spektakli The Flood Project opowiada się za zorientowanymi na miejsce, ekokrytycznymi, zrównoważonymi i partycypacyjnymi praktykami ekoscenograficznymi, które uwzględniają relacje między lokalnymi i globalnymi systemami społeczno-ekologicznymi. Co ważne, ramy pozycjonuje się jako praktykę ekokreatywną, która podkreśla zdolności wyobraźni twórcy teatralnego do umieszczenia zrównoważonego rozwoju i sprawiedliwości klimatycznej w centrum artystycznej wizji (Łaskotanie; Piwo). Sama estetyka holistyczna upamiętnia, co to znaczy tworzyć teatr w świecie zmienionym klimatem – „testować na małą skalę najbardziej radykalną i pełną nadziei wersję funkcjonowania przestrzeni”. . . spróbować wyobrazić sobie politykę, która wydaje się niemożliwa” (Elnile).
Poprzez wieloskalarne ekozaangażowanie w przestrzeń i miejsce, ekoscenodramaturgia czerpie w dużym stopniu z ekoscenograficznej twórczości Tanji Beer i bezpośrednio bada, co to znaczy tworzyć środowiska teatralne i projektowe w kontekście kryzysu klimatycznego. Oznacza to uznanie „widzianych” i „niewidzialnych” efektów zarówno naszych ekospotkań, jak i ekoekstrakcji, jako części doświadczenia estetycznego. Beer twierdzi, że projektowanie i praca w przestrzeniach w sposób ekologiczny wiąże się z konfrontacją z niewygodnymi prawdami nowej rzeczywistości klimatycznej – w celu zbadania, w jaki sposób nasza praca krzyżuje się z nią na wszystkich poziomach złożoności i niuansów. Podejście to uwzględnia to, co Beer proponuje jako procesy „trzech C”, które są uważane za równie krytyczne podczas pracy w ramach świadomych klimatu. To są:
-
Współtworzenie: przyjęcie podejścia terytorialnego do dostępu do zasobów lokalnych i zaangażowanie społeczności, opowiadanie się za nieoczekiwanymi możliwościami promującymi pożyczanie i dzielenie się zasobami;
-
Celebracja: wykorzystanie sceny jako „platformy” (dosłownie i w przenośni) do dzielenia się historiami i procesami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju;
-
Cyrkulacja: redystrybucja materiałów i pomysłów teatralnych poza sezonem spektakli, aby ponownie ułatwić współtworzenie. (Piwo 101–35)
Rozważając te ramy w odniesieniu do eksploracji dramaturgicznej klimatu, w pracy postuluje się, że dramaturgie teatralne mogą reagować na eko-emocjonalne doświadczenia związane z „przeżyciem szybko przyspieszającego kryzysu globalnego załamania klimatu” (Svendsen 6). Podejście oparte na trzech K zachęca nas, twórców teatralnych, do „przemyślania i kultywowania silniejszych” relacji ekologicznych „ z materiałami, miejscami, społecznościami i ekosystemami oraz do bezpośredniego inwestowania w przyszłość ” (Beer 88) na rzecz odporności i odbudowy społeczności Rocklea .
Choć ramy te sprawdzają się zarówno w konwencjonalnych, jak i rozszerzonych kontekstach tworzenia teatru, nasza koncepcja wyewoluowała z teatru stosowanego i wiedzy zaangażowanej w społeczność. Podczas gdy dramaturgia Svendsena wpisuje się w bardziej tradycyjne procesy produkcji teatralnej, ekoscenografia ostatecznie opiera się na współczesnych koncepcjach rozszerzonej scenografii, w której scenografia opuściła budynek i zaczyna przecinać się z codziennym życiem. Scenografia jest tu „sposobem spotkania i wymiany opartym na przestrzennych i materialnych relacjach pomiędzy ciałami, przedmiotami i środowiskami” (McKinney i Palmer 2). W posłowiu Beer’s Ecoscenography scenografka kultury Rachel Hann podkreśla celebrację jako kluczową koncepcję ekoscenografii w przyszłości:
Tworzenie teatru zmieniającego klimat oznacza świętowanie: świętowanie interakcji społecznych; celebrować głęboką przeszłość i głęboką przyszłość rzeczy i architektur performatywnych; uczcić wyjątkowy moment w historii, w którym połączyli się ci ludzie i materiały; aby uczcić uwolnienie energii, czy to światła latarni, czy też ruchów ziemi. Cykliczny model ekoscenografii, a zwłaszcza produkcji jako celebracji, oferuje radykalną odnowienie znaczenia projektowania wydarzeń.
Zasady ekoscenograficzne, na których opierają się ramy ekoscenodramaturgiczne, są kluczowe dla badania specyfiki miejsca w tym kontekście, ponieważ „miejsce” samo w sobie jest dramatyczną prowokacją, przestrzenią oporu, reakcji, ożywienia i odnowy. Omawiane ramy zachęcają do dramaturgicznego myślenia i praktyki, w których nadrzędna reakcja na doświadczenia powodzi w Rocklea koncentruje się na odbudowie po powodzi i odnowie społeczności. Reakcja aktywuje proces ekogeneracyjny w sposób eko-wrażliwy, a dramaturgia pozwala kreatywnym zespołom pracować z lokalnie dostępnymi zasobami – w celu poszukiwania potencjału miejsca i społeczności, jednocześnie ograniczając ilość odpadów i wpływ na środowisko.
Zbieżność dramaturgiczna jako metoda badań teatru stosowanego
W poprzedniej części podkreśliliśmy znaczenie tego, jak poszczególne zasady dramaturgiczne (ekoscenograficzne) wyewoluowały z procesów stosowanych i społecznych, i tutaj wypada rozwinąć, w jaki sposób zasady leżące u podstaw badań nad teatrem stosowanym (ATR) mogą wzmocnić zastosowanie ekoscenografii -dramaturgia. To pojęcie wieloperspektywicznych ram dramaturgicznych jest etycznie świadomym sposobem opowiadania historii o odporności społeczności w obliczu przeciwności klimatycznych w konkretnym miejscu dotkniętym klimatem.
Chociaż pełne zarysowanie teatru stosowanego jako dziedziny przekracza zakres tego artykułu, definicja Dani Synder-Young służy jako przydatny punkt wyjścia. Według niej teatr stosowany to „szeroki zakres praktyk, w których uczestniczące działania dramatyczne i/lub przedstawienia teatralne są wykorzystywane do szerokiego zestawu celów, w tym edukacji, budowania społeczności, rehabilitacji, rozwiązywania konfliktów i rzecznictwa” (4). Względy etyczne wpływające na praktykę teatru stosowanego są integralne i pracując w terenie, musimy być świadomi rodzajów reprezentacji, na przykład społeczności, które tworzymy w trakcie tego procesu.
Dlatego niezwykle istotne jest, aby oświadczenia na temat społeczności Rocklea opierały się na szacunku i były składane we współpracy z nimi oraz w drodze ciągłego z nimi dialogu (Lazaroo 8). Gromadząc głosy mieszkańców, sieci wsparcia społeczności i osób udzielających pierwszej pomocy, projekt ma na celu udokumentowanie straty, złamanego serca, odwagi, a teraz, ponad osiemnaście miesięcy później, frustracji i odporności mieszkańców odbudowujących swoje życie na przedmieściach, które wciąż wykazują oznaki znaczną dewastację środowiska. Chociaż początkowa reakcja na powodzie w Rocklea była pomocna, niektórzy członkowie społeczności zaczęli doświadczać intensywnej izolacji i frustracji, gdy zainteresowanie tym obszarem osłabło. Ta odpowiedź odzwierciedla podobne doświadczenia społeczności dotyczące „zapomnianych ludzi i zapomnianych miejsc”, na które w całym kraju wpłynęły powodzie w okresie od stycznia do lipca 2022 r. (Taylor i in. 51). Z tej perspektywy zastosowane dramaturgie mają na celu podniesienie głosu społeczności, która normalnie nie miałaby platformy do opowiadania własnych historii z własnej, unikalnej perspektywy. Jako takie, ATR w tym przypadku staje się polifonicznym, wielogłosowym podejściem badawczym, które odzwierciedla i oddaje różnorodny zakres doświadczeń społeczności (Mackey 487).
Badania teatru stosowanego celowo czerpią z modelu bricolage (Kincheloe, „Describing the Bricolage”, „On to the Next Level”), zawierającego wiele warstw skrzyżowań. To, specyficzne dla The Flood Project, dobrze wróży rozwojowi i artykułowaniu stosowanej ekoscenodramaturgii, która łączy w sobie podstawowe aspekty ATR i ekodramaturgii, dramaturgii klimatycznej i ekoscenografii. Stosowana ekoscenodramaturgia obejmuje zatem stosowane metody badań nad teatrem, które są specyficzne dla tego rodzaju prac społecznych i eko-sprawiedliwości. Jako ramy jest zakorzeniony w zasadach estetyki relacyjnej, gdzie tworzenie performansu użytkowego opiera się na relacjach międzyludzkich i ich kontekście społecznym z otoczeniem oraz jest przez nie inspirowane. Specyfika miejsca pracy w tym kontekście pozwala nam zbadać, w jaki sposób społeczność może ponownie nawiązać kontakt z miejscem – szczególnie tym dotkniętym doświadczeniem klimatycznym – i pracować na rzecz odnowy społeczności.
Wniosek
Proponowana ekoscenodramaturgia sugeruje, że cele sprawiedliwości społecznej i środowiskowej są zbieżne z artystycznymi poszukiwaniami The Flood Project; w szczególności, w jaki sposób czerpiemy i badamy naturę i środowisko naturalne jako nieludzkiego bohatera i nadrzędne ramy estetyczne. Odchodząc od hiperrealistycznych trendów w teatrze zmian klimatycznych, znaczenie projektu Flood polega na badaniu reakcji na zmianę klimatu w zakresie regeneracji. Odnowa jest widoczna w łączności ekologicznej wspierającej rzeczywiste świadectwa odporności i opiera się na wczesnej ekoanalizie doświadczeń społeczności i samego miejsca katastrofy klimatycznej.
Ecokrytycy Deidre Heddon i Sally Mackey twierdzą, że jedną z odpowiedzi na liczne wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi jest bardziej przejrzyste umiejscowienie zwierzęcia ludzkiego w środowisku (innym niż człowiek) jako jednego z wielu czynników. Ekoscenodramaturgiczna oprawa Projektu Flood jest odpowiedzią na tę prowokację, splatając osobiste, na przykład ludzkie podmioty doświadczenia zaostrzonych zmian klimatycznych, w środowisku, które podtrzymuje i odzwierciedla globalne obawy dotyczące ochrony środowiska. Łącząc ekoscenodramaturgiczne metody twórczego rozwoju, projektowania i produkcji z technikami wywiadów ATR i dosłownym opowiadaniem historii, umieszczamy dramaturgię w ramach opartej na społeczności, partycypacyjnej metodologii ATR, która z kolei osadza się w środowisku specyficznym dla danego miejsca. Miejsce jest specyficzne dla miejsca, ale, co istotne, także specyficzne dla doświadczenia miejsca.
Ten stosowany projekt badań ekoscenodramaturgicznych może mieć szersze implikacje dla rozwijającej się dziedziny sztuki i zmian klimatycznych. Według Kelly Freebody i Susan Goodwin ATR obejmuje powtarzanie kluczowych dyskursów – sprawiedliwości społecznej, społeczności, edukacji i partycypacji. Powtórzenie sugeruje ortodoksję w pewnych sposobach myślenia o teatrze stosowanym. Połączenie ekoscenodramaturgii w procesie ATR oferuje możliwości dalszego rozwoju i ciągłego rozważania roli teatru stosowanego w świadomości ekologicznej i zrównoważonym rozwoju. Trencsényi prosi, abyśmy zakwestionowali naszą rolę przez pryzmat tego, co nazywa „turystą katastroficznym” i poważnie zastanowili się, czy „ułatwiamy dyskurs publiczny na tematy ważne dla społeczności?”
Metody ekoscenodramaturgiczne zastosowane w tym projekcie są kluczem do stworzenia wspólnej przestrzeni, w której Rocklea i mieszkańcy społeczności będą mogli wzmocnić swój głos, zastanowić się nad doświadczeniami po katastrofie oraz kultywować nadzieję, sprawczość i poczucie przynależności. Jeśli chodzi o szerszy aktywizm klimatyczny i sztukę, The Flood Project docenia badania Carlie Trott, które argumentują za transformacyjnym potencjałem codziennego aktywizmu w obliczu globalnego kryzysu zrównoważonego rozwoju. (Inter)subiektywny i empiryczny wymiar ustnych relacji o społeczności zapewni bogate źródło „sytuowania i kwestionowania praktyk środowiskowych, znaczeń i relacji władzy” (Williams i Riley 207) w społeczności, a w konsekwencji w szerszym krajowy kontekst doświadczeń katastrof klimatycznych. Ułatwiając odnowę poprzez zestawianie relacji środowiskowych społeczności Brisbane, dramatyzowanie historii w miejscu doświadczenia zapewnia sposób na poszerzenie partycypacyjnego i oddolnego zaangażowania w historię środowiska w społeczności.
Przypis końcowy
[1] Manifest radykalnej czułości (2015) jest ucieleśnionym poetyckim ćwiczeniem oporu, w którym zagłębiamy się w ten pozornie oksy-kretyjski termin, zadając sobie pytanie: „jak radykalizm może być czuły – a czułość radykalna – w naszych sojuszach, naszych społecznościach i nasze relacje międzyludzkie?” opracowany przez La Pocha Nostra (LPN) założoną przez meksykańsko-amerykańskiego artystę Guillermo Gómez-Peña.
Bibliografia
Piwo, Tanja. Ekoscenografia: wprowadzenie do projektowania ekologicznego pod kątem wydajności . Palgrave McMillan, 2021.
Benner, Szafran. „Realizacja „zmian transformacyjnych”: wykorzystanie ekodramaturgii do opracowania bardziej zrównoważonego ekosystemu teatralnego”. Australazjatyckie studia nad dramatem , nr. 80, 2022, s. 278–303.
Campbell, Justine i Sarah Hamilton. Widzieli wilka workowatego . Sydney, Currency Press, 2017.
Carleton, Stephen. Turkusowy Słoń . Brisbane, Playlab Press, 2016.
Ghosh, Amitav . Wielkie zaburzenie: zmiany klimatyczne i to, co nie do pomyślenia . Książki o pingwinach, 2016.
Elnile, Rosie. „ Projektowanie to akt polityczny: wykorzystajmy go, aby zmienić przyszłość ”. Gate Theatre , 2020. Dostęp: 2 września 2023.
Freebody, Kelly i Susan Goodwin. „Krytyczne perspektywy na temat teatru stosowanego na rzecz zmian społecznych: defamilaryzacja słów kluczowych w terenie”. Applied Theatre: Understanding Change, pod redakcją Kelly Freebody, Michaela Balfoura, Michaela Finnerana i Michaela Andersona. Cham, Springer, 2018, s. 63–75.
Hassall, Linda. „Zbawienie.” TEKST , tom. 17, nr 19, 2013, s. 109–29.
—. Theatres of Dust: klimatyczna analiza gotyku współczesnych australijskich krajobrazów dramatycznych i performatywnych . Palgrave MacMillan, 2021.
Heddon, Deirdre i Sally Mackey. „ Ekologia, wydajność i zastosowania: niepewność i emancypacja ”. Badania w edukacji dramatycznej: The Journal of Applied Theatre and Performance , tom. 17, nie. 2, 2012, s. 163–92. Dostęp: 2 września 2023 r.
Kincheloe, Joe. L. „Opisując bricolage: konceptualizacja nowego rygoru w badaniach jakościowych”. Zapytanie jakościowe , tom. 7, nie. 6, 2001, s. 679–92.
—. „Na wyższy poziom: kontynuacja konceptualizacji Bricolage”. Zapytanie jakościowe, tom. 11, nie. 3, 2005, s. 323–50.
Knúts-Önnudóttir, Steinunn. “ Jak mało to wystarczy? Przepuszczalna i obejmująca dramaturgia dla spotkań transformacyjnych .” Journal of Embodied Research, tom. 5, nr 1, 2022, s. 1–18. Dostęp: 2 września 2023 r.
Lazaroo, Natalia. „Akty jąkania i nerwowość estetyczna: refleksje na temat interwencji w stosowanej praktyce teatralnej”. Alternatywy społeczne , tom. 36, nie. 2, 2017, s. 6–12.
Mackey, Sally. „Teatr stosowany i praktyka jako badania: rozmowy polifoniczne”. Badania w edukacji dramatycznej: The Journal of Applied Theatre and Performance , tom. 21, nie. 4, 2016, s. 478–91.
Marquet, Katarzyna. Martwe diabły z Cockle Creek . Playlab Press, 2018.
McGahan, Andrew i Shaun Charles. Biała Ziemia . Playlab Press, 2009.
McKinney, Joslin i Scott Palmer. Rozszerzona scenografia: wprowadzenie do współczesnego projektowania przedstawień . Dramat Bloomsbury Methuen, 2017.
Papastergiadis, Nikos. „ Wyobrażanie sobie schronienia ”. In the Time of Refuge: A Collection of Writings and Reflections on Art, Disaster and Communities , pod redakcją Davida Pledgera i Papastergiadisa, Arts House, 2021. Dostęp: 2 września 2023 r.
Pearson, Mike. „Teatr site-specific”. Routledge Companion to Scenography , pod redakcją Arnolda Aronsona. Routledge, 2017, s. 295–301.
Peters, Sarah i Burton, David. Metodologie teatralne Verbatim dla perspektyw praktyki zaangażowanej społeczności z teatru australijskiego. Routledge, 2023.
Pleger, Dawid. ” Świadek .” In the Time of Refuge: A Collection of Writings and Reflections on Art, Disaster and Communitie s, pod red. Davida Pledgera i Papastergiadisa, Arts House, 2021. Dostęp: 2 września 2023 r.
Snyder-Young, Dani. Teatr dobrych intencji: wyzwania i nadzieje dla teatru i zmiany społecznej . Palgrave’a Macmillana, 2013.
Svendsen, Zoë. Rozmowy klimatyczne: tworzenie teatru w kontekście kryzysu klimatycznego . Raport zlecony przez Donmar Warehouse, 7 lipca 2023 r. Dostęp: 11 sierpnia 2023 r.
Taylor, Mel, Fiona Miller, Kim Johnston, Anne Lane, Barbara Ryan, Rachel King, Harriet Narwal, Madeleine Miller, Dipika Dabas i Helga Simon. „Doświadczenia społeczne związane z powodziami w okresie od stycznia do lipca 2022 r. w Nowej Południowej Walii i Queensland. Raport końcowy: Tematy istotne dla polityki.” Badania zagrożeń naturalnych . Rząd Australii, 2023.
Tickell, Alison. 2012. „ Zrównoważony rozwój powinien znajdować się w sercu naszej zbiorowej wizji artystycznej ”. The Guardian UK , 25 października 2012 r. Dostęp: 9 października 2023 r.
Trencsenyi, Katalin. „ Siedem zasad dramaturgii nie pozostawiaj śladów ”. Krytyczne etapy/sceny krytyczne, nr. 26 października 2022 r. Dostęp: 9 października 2023 r.
Trott, Carlie. „ Edukacja dotycząca zmiany klimatu na rzecz transformacji: badanie afektywnego i postawowego wymiaru uczenia się i działania dzieci ”. Badania nad edukacją ekologiczną, tom. 28, nie. 7, 2022, s. 1023–042. Dostęp: 9 października 2023 r.
Turnera, Cathy. „ Porowata dramaturgia i pieszy ”. Nowa dramaturgia: międzynarodowe perspektywy teorii i praktyki , pod redakcją Katalin Trencsényi i Bernadette Cochrane. Bloomsbury, 2014, s. 199–213. Dostęp: 9 października 2023 r.
Williamsa, Briana i Marka Rileyów. „Wyzwanie historii mówionej dla historii środowiska”. Środowisko i historia , tom. 26, nie. 2, 2020, s. 207–31.
Van Kerkhoven, Marianna. „O dramaturgii”. Theatreschrift , tom. 5-6, 1994, s. 9-35.
Woynarski, Lisa. Ekodramaturgie: teatr, performans i zmiany klimatyczne . Palgrave MacMillan, 2020.
Linda Hassall * , Tanja Beer ** , Saffron Benner *** i Natalie Lazaroo ****
Zdjęcie: Uniwersytet Griffith
* Dr Linda Hassall jest wielokrotnie nagradzaną dramatopisarką i współdyrektorką laboratorium badawczego Performance + Ecology (P+ERL) na Uniwersytecie Griffith w Australii. Jej badania koncentrują się na opracowywaniu i produkcji współczesnych spektakli, badając związek między teatrem a zmianami klimatycznymi. Dalej bada zrównoważone technologie produkcji w odpowiedzi na ślad węglowy teatru.
Zdjęcie: Dylan Lopez
** Dr Tanja Beer jest współdyrektorem laboratorium badawczego Performance + Ecology (P+ERL) na Uniwersytecie Griffith w Australii. Jej bogata kariera jako projektantki ekologicznej, artystki społecznej i badaczki opiera się na ponad 20-letniej praktyce teatralnej. Pionierska koncepcja Tanji, Ekoscenografia, była prezentowana w programach, wystawach, artykułach i platformach na całym świecie.
Zdjęcie: Uniwersytet Griffith
*** Doktor Saffron Benner jest dramaturgiem z ponad dwudziestoletnim stażem. Poprzednie role to między innymi rezydent dramaturg w La Boite’s Actor’s Company; Dyrektor wykonawczy Playlab; oraz Krajowy Redaktor Edukacji Artystycznej. Saffron ma rozległe doświadczenie w nauczaniu, badaniach i administracji, a obecnie jest menedżerem ds. celów zrównoważonego rozwoju na Uniwersytecie Griffith.
Zdjęcie: Uniwersytet Griffith
**** Dr Natalie Lazaroo jest wykładowcą pedagogiki na Uniwersytecie Griffith. Jej badania skupiają się na styku sztuki i obywatelstwa. Natalie jest współdyrektorką Laboratorium badawczego Performance + Ecology (P+ERL) oraz członkinią Griffith Institute for Educational Research i Instytutu Badań nad Sztukami Kreatywnymi na Uniwersytecie Griffith.
Prawa autorskie © 2023 Linda Hassall, Tanja Beer, Saffron Benner i Natalie Lazaroo
Sceny krytyczne/krytyki scen e-ISSN:2409-7411
Ten utwór jest objęty licencją
Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY-NC-ND 4.0.
