Nieznany Olduwajczyk: ok. 1,7-milionowe znormalizowane drobne narzędzia z obsydianu z Garba IV, Melka Kunture, Etiopia / Rozalia Gallotti i Margherita Mussi

Przez
Red.
-
0
424

Wąwóz Olduvai 2011

Abstrakt

Przez długi czas uważano, że kompleks przemysłowy Oldowan był statyczny, z ograniczoną zmiennością wewnętrzną, obejmujący techno-kompleksy zasadniczo skoncentrowane na produkcji małych i średnich płatków. Płatki były rzadko modyfikowane przez retusz w celu wytworzenia małych narzędzi, które nie wykazują żadnego znormalizowanego wzoru. Zwykle wytwarzanie małych standardowych narzędzi było interpretowane jako bardziej złożone zachowanie pojawiające się wraz z technologią aszelską. Tutaj opisujemy około 1,7 mln zespołów olduwajskich z Garba IVE-F w Melka Kunture na wyżynach Etiopii. Ta branża jest zorganizowana według kryteriów technicznych wspólnych dla innych wschodnioafrykańskich zespołów Olduwajczyków. Jednak istnieją również dowody na specyficzny proces techniczny, nigdy wcześniej nie odnotowany, tj. systematyczną produkcję znormalizowanych, małych, spiczastych narzędzi, ściśle związanych z eksploatacją obsydianu. Standaryzacja i selekcja surowców w produkcji małych narzędzi znikają w Melka Kunture podczas dolnego plejstocenu Acheulean. Dowodzi to, że 1) pojawienie się pewnego stopnia standaryzacji w zestawach narzędzi samo w sobie nie odzwierciedla dużego kroku w ewolucji kulturowej; oraz że 2) knappers z Olduwaju, kierując się potrzebami funkcjonalnymi i wspierani przez wysoce odpowiedni surowiec, byli czasami w stanie opracować określone rozwiązania techniczne. Produkcja małych narzędzi na poziomie około 1,7 miliona lat temu, w czasie, gdy Acheulean pojawiał się już w innych częściach Afryki Wschodniej, dodaje do rosnącej liczby dowodów na zmienność i elastyczność techno-ekonomiczną Olduwaju, dodatkowo podważając pogląd, że wczesne wykuwanie kamienia było statyczne ponad setki tysięcy lat.

Wstęp

Przez długi czas uważano, że Oldowan był statyczny, z ograniczoną wewnętrzną zmiennością, obejmował techno-kompleksy charakteryzujące się materiałami perkusyjnymi, brukowanymi narzędziami i niezmodyfikowanymi płatkami [ 1 – 4 ].

Prowadzone od lat 90. nowe odkrycia i nowe badania oparte na analizie technologicznej kolekcji litów podważyły ​​ten pogląd [ 5 – 15 ]. Badacze zasugerowali, że przemysł olduwajski wykazywał większe umiejętności technologiczne i wewnętrzną zmienność, niż przypuszczano. Nowe badania wykazały, że artefakty olduwajskie wykazują 1) dobrą znajomość fizycznych mechanizmów związanych ze złamaniami muszli; 2) kontrolowany ruch udarowy; 3) zrozumienie, jak zmienia się przydatność surowców do obróbki (obtłukiwania); 4) dostosowanie do geometrii matrycy do różnych celów; oraz 5) różnorodne metody płatkowania. Argumentowali również, że znaczna część obserwowanej zmienności między lokalizacjami była spowodowana jakością, przydatnością do obróbki, rozmiarem i kształtem użytych surowców [ 9 ,16 – 19 ].

Niezależnie od tej ponownej oceny umiejętności wczesnych knapperów, produkcja małych narzędzi – odłupków z jedną lub kilkoma krawędziami zmodyfikowanymi przez retusz – jest tylko sporadycznym składnikiem olduwajskich techno-kompleksów. Małe narzędzia, jeśli w ogóle występują, występują w bardzo małych procentach i nie wykazują żadnej standaryzacji. Na stanowiskach z późnego pliocenu przedmioty retuszowane na EG10 i EG12 w Gona (w regionie Afar) stanowią odpowiednio zaledwie 2,5% i 4% całych odłupków oraz 2,5% na Lokalalei 2C w Zachodniej Turkanie [ 3 , 4 , 10 ]. Całkowicie ich nie ma w zespołach odnalezionych na AL 894 w Hadar, na Lokalalei 1 w Zachodniej Turkanie, na Fejej FJ-1a i na stanowiskach Omo [ 7 , 8 , 10 , 20].

W samym Olduvai, niedawny przegląd technologiczny przemysłu Olduwai [ 9 ] dowodzi, że wiele małych narzędzi zidentyfikowanych wcześniej przez Leakeya [ 1 ] i Kimurę [ 21 ] to w rzeczywistości odłupki z pseudo-retuszem z powodu procesów post-depozycyjnych. W związku z tym nie można ich już uważać za zmodyfikowane przez człowieka przez retusz. Chociaż częściej niż na stanowiskach z późnego pliocenu, około 1,8–1,7 Ma retuszowane odłupki są pomniejszym składnikiem zespołów Bed I, np. na poziomach 1–2 DK, FLK Zinj i FLK North (8–12% całości płatków) [ 9 ]. Poza tym na ogół wykazują nieregularne i zmienne morfologie bez jakiejkolwiek standaryzacji [ 9 , 19 ].

Podsumowując, wiadomo, że celowo retuszowane krawędzie odłupków występują w języku olduwańskim tylko sporadycznie lub są całkowicie nieobecne. Pogląd ten jest obecnie kwestionowany przez wyniki naszych ostatnich badań w Garba IVE-F w Melka Kunture, w dolinie Upper Awash na wyżynach Etiopii ( ryc. 1A ). Przedstawiamy tutaj najwcześniejsze znane dowody systematycznej produkcji znormalizowanych małych narzędzi z obsydianu w Olduwaju.

Miniaturka

Ryc. 1. a: Mapa Etiopii i krajów sąsiednich, pokazująca położenie Melka Kunture na ramieniu Głównej Szczeliny Etiopskiej (zmodyfikowana po USGS National Map Viewer); b: Mapa obszaru Melka Kunture, pokazująca lokalizację stanowisk archeologicznych (restytucja wektorowa mapy topograficznej 1:50 000 autorstwa R. Gallottiego).

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g001

Materiały i metody

Zbiory litów z Garba IVE-F przeanalizowano w całości (1415 okazów odpowiadających artefaktom i nieobrobionym zespołom materiałów). Zezwolenia na prace terenowe i dostęp do zbiorów są przyznawane corocznie Marghericie Mussi, dyrektorowi Włoskiej Misji Archeologicznej w Melka Kunture i Balchit, przez Urząd ds. Badań i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego etiopskiego Ministerstwa Kultury i Turystyki. Zbiory te, zbadane w 2014 roku, są trwale przechowywane i dostępne do badań w Muzeum Narodowym Etiopii w Addis Abebie na mocy przepisów ustanowionych przez Urząd ds. Badań i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego.

Odniesienie do zezwolenia badawczego na badania terenowe i analizę zbiorów w 2014 r.: 08/709-15/001 wydane 12 września 2014 r. przez Desalegn Abebaw, dyrektora, Dyrekcja ds. Dziedzictwa Kulturowego i Badań, Urząd ds. Badań i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego, Addis Abeba, Etiopia.

Kontekst geochronologiczny i archeologiczny

Melka Kunture znajduje się w Dolinie Upper Awash, 50 km na południe od Addis Abeby, na zachodniej granicy Głównego Rowu Etiopskiego, w półrównej depresji Płaskowyżu Etiopskiego, między 2000 a 2200 m npm ( ryc. 1A ). Dorzecze Awash jest osuszane przez rzekę Upper Awash i jej dopływy i jest ograniczone plioceńskimi wulkanami: Wachacha i Furi od północy, Boti i Agoiabi od południa. Plejstoceńska reaktywacja uskoków granicznych doprowadziła do kilku epizodów osiadania półrówu. To z kolei zwiększało tempo sedymentacji, podczas gdy podczas erupcji do ładunku transportowanego systemem rzecznym dodawany był materiał piroklastyczny [ 22 ].]. Lepiej dokumentują to aluwia prawobrzeżnych dopływów. Na lewym brzegu zachowały się zapisy o rozebranych formacjach powierzchniowych między Awash a ośrodkami wulkanicznymi.

Wulkanizm charakteryzował się licznymi i często gwałtownymi erupcjami związanymi z późną kenozoiczną ewolucją szczeliny etiopskiej. Główne wydarzenia wulkaniczne rozpoczęły się 5 do 4 mln lat temu, ale późniejsze erupcje również zmodyfikowały środowisko, gdy grupy homininów były już obecne. Rzeka Awash była w stanie przywrócić swój bieg po każdym epizodzie wulkanicznym. Przepływ wody głównej rzeki i jej dopływów przerobił i przetransportował mnóstwo osadów, w tym materiału wulkanicznego, które pogrzebały i zabezpieczyły stanowiska archeologiczne.

Piętrzenie aluwiów, osadów pochodzenia wulkanicznego i bezpośrednich wejść tephric stworzyło formację Melka Kunture [ 23 ]. Niedawne datowanie dokumentuje ludzką okupację tej części Górnej Doliny Awash między końcem podstrefy biegunowości Olduvai a co najmniej odwróceniem Brunhes Matuyama [ 24 ].

Większość stanowisk archeologicznych odkryto w centralnej części półwyspu, skupiając je na obszarze około 100 km 2 . Sekwencja paleolityczna zaczyna się od Olduwajczyków w Karre I, Gombore I, Garba IVE-G i Gombore Iγ; kontynuuje z wczesnym Acheulean w Garba IVD; ze Środkowym Aszelem w Gombore II, Garba XII, Garba XIII, Atebella II i Simbiro III; oraz z późnym aszelem w Garba I i Garba IIIC. Garba IIIB to najważniejsze stanowisko z epoki środkowej epoki kamienia. Stwierdzono, że późna epoka kamienia eroduje z powierzchniowych osadów w Wofi II, Wofi III i Kella I ( ryc. 1B ) [ 25 – 29 ].

Obszar Garba IV

Garba IV, na prawym brzegu Awash u zbiegu potoku Garba ( Ryc. 1B ), została odkryta w 1972 roku przez Jeana Chavaillona, ​​który prowadził wykopaliska w latach 1973-1982 [ 30 – 31 ]. Jest to kluczowe miejsce dla zrozumienia Olduwaju i przejścia od kultury Olduwajskiej do Aszelu na płaskowyżu etiopskim. Złoże należy do najniższych partii formacji Melka Kunture, która pochodzi z dolnego plejstocenu. W około 3-metrowej stratygrafii rozpoznano trzy jednostki stratygraficzne w osadowych seriach fluwialnych oraz odkryto kilka poziomów archeologicznych [ 23 ]. Sekwencja leży poniżej tufu A0, datowanego na <1,429 ± 0,029 Ma [ 24], co w związku z tym obejmuje również warstwy C i D. Lityczne skupisko warstwy D dokumentuje pojawienie się Acheulean w Melka Kunture około 1,5 mA [ 27 ]. Tuf Grazia umieszczony pomiędzy warstwą D a leżącą poniżej warstwą E jest datowany na <1,719 ± 0,199 [ 24 ] (ryc . 2 i 3 ). Warstwy E i F, znajdujące się poniżej Grazia Tuff, zostały uwzględnione przez Tamrata i in. [ 32 ] w normalnym przedziale polaryzacji (N1), który został zinterpretowany jako koniec subchronu Olduvai.

MiniaturkaRyc. 2. A: Formacja Melka Kunture wzdłuż wąwozu Garba (po 23, poprawione; daty po 24); B: 1–5: Przekroje stratygraficzne w Garba IV (po 23, poprawione).

Jednostka stratygraficzna 1, na dole sekwencji, to warstwa zielonkawych piasków mulistych i typowego osadu spływu grawitacyjnego.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g002

Miniaturka

Ryc. 3. A: Garba IV podczas wykopalisk w 2009 roku; B: Projekcje SN artefaktów litycznych i szczątków fauny.

Zdjęcia i mapa autorstwa R. Gallottiego.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g003

Jednostka stratygraficzna 2 jest podzielona na 10 podjednostek. Od dołu do góry:

  1. 2-1. Piaski muliste złoża spływu grawitacyjnego osadów z najniższą jednostką archeostratygraficzną, tj. jednostką G.
  2. 2-2. Jasnoszare piaski popiołu wskazujące na osadzanie się grawitacji osadu w płaskim dnie.
  3. 2-3. Ilaste piaski złoża płaskiego.
  4. 2-4. Piaski, soczewki mieszane od grubych do drobnych.
  5. 2-5. Szare pumeksowe piaski muliste zawierające jednostki archeostratygraficzne F i E.
  6. 2-6. Żwiry z granulkami obsydianu.
  7. 2-7. Piaski pumeksowe z grubo uwarstwionym pumeksem, prawdopodobnie pochodzącym z popiołów z odległych opadów atmosferycznych.
  8. 2-8. Biały tuf dystalnego popiołu z bezpośredniego opadania powietrza ( tuf Grazia ).
  9. 2-9. Drobna warstwa piasku.
  10. 2-10. Zielone piaski muliste osadu osadu o przepływie grawitacyjnym.

Jednostka stratygraficzna 3 składa się z ośmiu podjednostek. Od dołu do góry:

  1. 3-1. Podtrzymywane przez klasty masywne złoże żwiru, które stanowi jednostkę archeostratygraficzną D.
  2. 3-2. Rozdrabnianie w górę (od grubego do drobnego) piasków złoża.
  3. 3-3. Gruboziarniste, masywne piaski zawierające jednostkę archeostratygraficzną C.
  4. 3-4. Grube piaski i żwiry z drobnymi międzywarstwowymi warstwami, kołyskami i soczewkami, co sugeruje poprzeczną ewolucję efemerycznych płytkich kanałów.
  5. 3-5. Warstwa cynerytu o nieregularnej grubości.
  6. 3-6. Ponownie zdeponowany biały tuf, błotnisty przepływ typu coulee ze strukturami surfingowymi.
  7. 3-7. Ukośnie uwarstwione piaski wskazujące na reżim niskiego przepływu.
  8. 3-8. Biały piaszczysty tuf.

Podjednostki od 5 do 8 tworzą pojedynczą przerobioną jednostkę tufu.

W 1982 roku testowano warstwę E na powierzchni 4 m2 [ 33 , 34 ] . W tej warstwie fragment żuchwy dwu- lub trzyletniego Homo erectus . ja . odkryto dziecko [ 35 – 37 ] wraz z litami i szczątkami fauny. W latach 2005, 2008 i 2009 nowe wykopaliska eksplorowały zarówno warstwę E, jak i leżącą poniżej warstwę F na około 34 m 2 i 12 m 2odpowiednio. Odzyskano każdy pojedynczy przedmiot, w tym nieobrobione przedmioty litowe. Warstwa E dostarczyła 504 nieobrobionych obiektów litych, 718 artefaktów i 774 szczątków fauny; warstwa F dostarczyła 80 nieobrobionych obiektów litych, 113 artefaktów i 110 szczątków fauny. Dane przestrzenne każdego obiektu ≥1 cm rejestrowano w trzech wymiarach ( ryc. 4 ). Setki małych płatków i nieokreślonych fragmentów o długości poniżej 1 cm zebrano również poprzez systematyczne przesiewanie osadu z każdej warstwy na półmetrowych skrawkach kwadratowych.

Miniaturka

Ryc. 4. Garba IV.

Mapy poziome warstw E (A) i F (B). Mapy autorstwa R. Gallottiego.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g004

Analiza technologiczna

Do oceny zakresu zmienności i scharakteryzowania trybów produkcji litu stosuje się podejście jakościowe, a nie ilościowe. Zgodnie z podejściem chaine operatoire, termin produkcja lityczna jest tutaj używany do opisania sekwencji różnych działań technicznych i faz redukcyjnych prowadzących do procesu techno-ekonomicznego; to znaczy, podejście to obejmuje wszystkie wykonywane sekwencje techniczne oraz wszystkie powiązane umiejętności techniczne i poznawcze związane z produkcją narzędzi [ 38 – 44 ].

Klasyfikacja rdzeni, która jest szczególnie pouczająca przy ocenie metod i technik łamania, została przeprowadzona poprzez określenie liczby powierzchni odłupywania, kierunku odłupywania, obecności lub braku wyraźnie przygotowanej platformy uderzeniowej oraz kąta między platformą uderzającą i łuszczącej się powierzchni. Biorąc pod uwagę te atrybuty, główna analiza ułatwiła identyfikację sposobów eksploatacji, umożliwiając zrozumienie zarządzania objętością materiału oraz obecności lub braku hierarchicznej organizacji powierzchni. W analizie odłupków uwzględnia się rodzaj kolby, liczbę i kierunek blizn ujemnych na grzbiecie, kształt i przekrój poprzeczny, zgodność między osią morfologiczną i debitage, obecność usunięć przodozgryzowych/zawiasowych,

Każdy analizowany obiekt lityczny (zarówno sękaty, jak i nieobrobiony) został scharakteryzowany litologicznie w celu ustalenia ogólnego składu surowców, a także wzorców zaopatrzenia i eksploatacji jako potencjalnych źródeł zmienności zespołów archeologicznych. Dodatkowo sklasyfikowano przedmioty nieobrobione pod względem ich naturalnego kształtu i wielkości w celu określenia zakresu dostępnych kształtów i wymiarów. Wypukłość lub kanciastość powierzchni mogła mieć wpływ na wybór określonej czynności produkcyjnej lub sposobu debetowania.

Wyniki: Technologia zespołów kamiennych Garba IVE-F

Zespoły z warstw E i F (tab. 1 i 2 ) zostały zdeponowane w stosunkowo krótkim czasie [ 23]. Oba są produkowane głównie na obsydianowych otoczakach i otoczakach. Znaleziono wszystkie etapy redukcji i produkcji. Analiza porównawcza obu serii wykazała bardzo podobne wzorce techniczne: 1) obecność pojedynczego chaine operatoire, czyli małego debitage; 2) te same schematy selekcji w eksploatacji surowców; 3) jednolity system zaopatrzenia; 4) metody małych obciążeń podlegające tym samym kryteriom technicznym; 5) w obu przypadkach płatkowanie wzorców technicznych zgodnie z metodami debetowymi; 6) w obu seriach to samo skupienie w retuszu odłupkowym; 7) metryczne podobieństwa w rozkładzie wielkości rdzeni, całych odłupków i odłupków retuszowanych ( tabela 3 ; ryc. 5 ). W związku z tym przeanalizujemy je wspólnie.

Miniaturka

Ryc. 5. Rozkład wielkości (mm) rdzeni, odłupków całych i odłupków retuszowanych w warstwach E i F.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g005

Miniaturka
Tabela 1. Garba IVE.
Składniki zespołu litowego. OBS: obsydian.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.t001

Miniaturka

Tabela 2. Garba IVF.
Składniki zespołu litowego. OBS: obsydian.
https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.t002
Miniaturka
Tabela 3. Wymiary (mm) rdzeni, odłupków całych, odłupków retuszowanych niezróżnicowanych oraz narzędzi drobnoostrzowych w warstwach E i F.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.t003

Dostępność surowców, zaopatrzenie i selekcja

Dostępność surowców, zaopatrzenie i selekcja

Obsydian jest najczęściej eksploatowanym zasobem litu w obu warstwach. Stanowi 79,4% artefaktów w warstwie E i 86,7% w warstwie F (tabele 1 i 2 ). Nieobsydianowa część zespołów artefaktów znajduje się na afirowych otoczakach lawy, które w tamtym czasie były łatwo dostępne w starych aluwiach pobliskich strumieni [ 45 ]. Ignimbryt spawany N.1 jest również dobrze reprezentowany w systemie aluwium i stanowi 45% nieobrobionej próbki w warstwie E i 20,8% w warstwie F. Ta porowata, niejednorodna i niezwarta skała, nienadająca się do knapping, nigdy nie był używany przez knapperów w sekwencji Melka Kunture. Lawy porfirytowe i mikrodolerytowe występują w bardzo małych proporcjach w zespołach Garba IVE-F (tabele 1 i2 ).

Obsydian występuje w niewielkich ilościach w nieobrobionym materiale i składa się głównie z otoczaków i małych i średnich otoczaków, które są przeciwieństwem naturalnych form obsydianu, obficie dostępnych w aluwiach czwartorzędu [ 45 ]. W związku z tym intensywna eksploatacja zubożyła nasz nieobrobiony zbiór jego obsydianowego składnika. Skład nieobrobionego zespołu, nawet jeśli został zubożony w wyniku eksploatacji homininów, odzwierciedla dostępność zasobów litu w paleo(kanałach).

Średniej wielkości otoczaki i otoczaki obsydianowe występują w starych osadach aluwialnych rzeki Awash i jej dopływów [ 45 ]. Zostały one wyprodukowane przez rozebranie wychodni obsydianu znajdujących się w Balchit, około 7 km na północny wschód od Garba IV i na nieco wyższej wysokości ( ryc. 1B ). Źródło to, datowane na 4,37 ± 0,07 mA [ 46 ], należy do grupy plioceńskich ośrodków krzemionkowych brzegów szczelin w formacji Wachacha, położonych na zachodnim krańcu Głównego Rowu Etiopskiego w zatoce ryftowej Addis Abeby. Płaska obsydianowa kopuła rozciąga się na obszarze około 4 km 2 . To naturalne szkło jest łatwe do stłuczenia, jest zwarte i jednorodne, twarde i słabo porowate, szkliste lub drobnoziarniste [ 47 – 48]. Ten sam skład pierwiastkowy odnotowano w artefaktach z obsydianu olduwajskiego i aszelskiego [ 49 ] oraz w obsydianach ze złóż aluwialnych [ 46 – 47 ].

Debetowanie

W warstwach EF knapping jest przeznaczony wyłącznie do produkcji płatków małych i średnich (ryc . 6 – 9 ; tab . 1 i 2 ). Z wyjątkiem kilku prostych rdzeni (n = 8), metody płatkowania są uporządkowane i ściśle zależne od geometrii półfabrykatu. Najczęstszą metodą łuszczenia jest eksploatacja nieregularna wielopłaszczyznowa wielokierunkowa ( ryc. 6: 5 i ryc. 7: 1–4 ). Kostka brukowa o kilku płaskich powierzchniach była nieregularnie płatkowana przy użyciu dowolnego dostępnego kąta płatkowania, bez przygotowania platformy uderzającej, aby wytworzyć jak największą liczbę płatków. Niemniej jednak niektóre rdzenie świadczą o intencji knappera, aby zachować ortogonalny kształt podczas łuszczenia ( ryc. 7: 3). Poza tym na kilku rdzeniach widoczne są duże powierzchnie łuszczące się z jednokierunkowymi długimi bliznami płatkowymi, eksploatowanymi na początku procesu redukcji. Wielopłaszczyznowe rdzenie wielokierunkowe były zwykle odrzucane, gdy ich rozmiar został znacznie zmniejszony ( ryc. 10 ). Płatki mają różne kształty ( ryc. 7: 5–11 ). Kilka płatków zawiera jedną lub dwie serie jednokierunkowych blizn po płatkach wraz z wielokierunkowymi negatywnymi usunięciami, odpowiadającymi wielopłaszczyznowym wielokierunkowym rdzeniom z jedną preferowaną jednokierunkową powierzchnią łuszczenia się ( ryc. 7: 12 ). Udział odłupków krawędzi rdzenia jest wysoki, co wskazuje na ciągłą rotację powierzchni odłupków ( ryc. 7: 13–15 ).). Jednostronna jednokierunkowa eksploatacja najdłuższej dostępnej powierzchni wydłużonych otoczaków dała odłupki, których długość przekraczała ich szerokość ( ryc. 6: 1 i ryc. 8: 3–7, 10 ). Naturalną wypukłą powierzchnię otoczaków wybrano do odłupywania odłupków metodą obwodową jednokierunkową na maksymalnym możliwym rozciągnięciu. Platforma uderzeniowa była naturalnie płaską powierzchnią ( ryc). Eksploatacja dośrodkowa/styczna była najczęściej prowadzona na łuszczącej się powierzchni z naturalnej platformy peryferyjnej lub z platformy uderzeniowej skorygowanej tylko kilkoma usunięciami. Nie zarządzano konfiguracjami objętości i wypukłości, nie ma nawrotów i preparacji, nie ma dowodów na hierarchię. Celem było po prostu znalezienie właściwego rozwiązania technicznego podczas eksploatacji (sub)kulistej kostki brukowej ( ryc. 6: 2, 3 i ryc. 9: 1, 2, 6 ). Tylko jeden rdzeń dokumentuje dwustronną eksploatację dośrodkową ( Ryc. 6: 2 i Ryc. 9: 7). Płatki wytwarzane tą metodą są okrągłe, trójkątne lub pod-kwadratowe z dośrodkowymi lub stycznymi usunięciami na powierzchni grzbietowej. Trzonki są naturalne, gładkie, dwuścienne lub rzadko fasetowane, szerokie i grube, a kąt złuszczenia jest na ogół rozwarty ( ryc. 9: 3–5 ). Gdy brak wypukłości (jak na płaskich otoczakach) umożliwiał odrywanie tylko odłupków krótkich, otrzymywane rdzenie były jedno- lub dwustronne częściowe ( ryc. 6: 4 i ryc. 8: 1, 8 ).

Miniaturka

Rys. 6. Fotografie wybranych rdzeni obsydianowych z Garba IVE-F.

1, 4: jednokierunkowe rdzenie jednokierunkowe; 2, 3: rdzenie dośrodkowe/styczne; 5: wielopłaszczyznowy wielokierunkowy rdzeń. Zdjęcia autorstwa R. Gallottiego.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g006

Miniaturka

Ryc. 7. 1: Wielopłaszczyznowy wielokierunkowy nieregularny rdzeń (OBS); 2, 4: wielopłaszczyznowe wielokierunkowe rdzenie z głównymi jednokierunkowymi powierzchniami odłupywania (2: OBS; 4: ASB); 3: wielopłaszczyznowy wielokierunkowy rdzeń ortogonalny (OBS); 5–9: płatki z wielokierunkowymi nieregularnymi bliznami ujemnymi na powierzchni grzbietowej (5: ASB; 6–9: OBS); 10–12: płatki z ortogonalnymi ujemnymi bliznami na powierzchni grzbietowej (OBS); 13–15: odłupki brzegowe rdzenia z wielokierunkowymi usunięciami (OBS).

2, 3: rysunki M. Pennacchioni. 1, 4–12: ​​schematy technologiczne R. Gallottiego. ASB: afirowy do subafirowego bazaltu, OBS: obsydian. 2, 3: te rysunki zostały zmodyfikowane po 34. Zostały one uporządkowane i zintegrowane z nowymi na tej figurze, która służy jedynie celom ilustracyjnym.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g007

Miniaturka

Ryc. 8. 1, 2, 9, 10: jednokierunkowe rdzenie jednokierunkowe (1–2: OBS; 9–10: MFL); 3–7: płatki z jednokierunkowymi ujemnymi bliznami na powierzchni grzbietowej (OBS); 8: dwustronny częściowy rdzeń (MFL); 11: peryferyjny jednokierunkowy rdzeń (OBS).
Zdjęcia i schematy technologiczne autorstwa R. Gallottiego. MFL: lawa uskoku Melka, OBS: obsydian.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g008

Miniaturka

Ryc. 9. 1, 2, 6, 7: rdzenie dośrodkowe/styczne; 3–5: płatki z dośrodkowymi/stycznymi ujemnymi bliznami na powierzchni grzbietowej.
Obsydian. 1, 6, 7: rysunki M. Pennacchioni; 2–5: schematy technologiczne R. Gallottiego. 6, 7: te rysunki zostały zmodyfikowane po 34. Zostały one uporządkowane i zintegrowane z nowymi na tej figurze, która służy jedynie celom ilustracyjnym.
https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g009

Miniaturka

Ryc. 10. Rozkład rozmiarów (mm) obsydianowych rdzeni z Garba IVE-F.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g010

Produkcja małych narzędzi

Stosunkowo duży odsetek całych płatków obsydianu był retuszowany (31%; n = 73). Rozwój ten jest wyraźnie związany z wykorzystaniem wysokiej jakości surowca, ponieważ poza płatkami obsydianu tylko jeden płatek afirycznego bazaltu wykazuje marginalny retusz. Skrobaki boczne i nacięcia, a także drobne ostrza zostały wyprodukowane w firmie Garba IVE-F. Można je pogrupować w dwa zestawy. Pierwszy, zidentyfikowany dopiero w warstwie E, składa się z odłupków (n = 32), których krawędzie zostały zmodyfikowane przez retusz, który nie przekształcił pierwotnego wykroju w żadną standardową formę. Retusz jest ciągły, ale bardzo zmienny, od marginalnego do inwazyjnego. Powstałe narzędzia wykazują dużą zmienność wymiarową i morfologiczną (ryc. 11 i 12). Nie ma ścisłego związku z żadną konkretną metodą płatkowania. Większość półfabrykatów to albo pierwsze odłupki, albo odłupki z naturalnymi pozostałościami na powierzchni grzbietowej ( ryc. 13: 12, 14 ), albo odłupki krawędzi rdzenia ( ryc. 13: 13 ).

Miniaturka

Ryc. 11. Rozkład wielkości (mm) całych płatków obsydianu, małych spiczastych narzędzi i niezróżnicowanych retuszowanych płatków z Garba IVE-F.

W obiektach retuszowanych widoczne są dwie grupy wielkościowe. Te dwuwymiarowe grupy należą do dwóch różnych zestawów narzędzi, tj. niezróżnicowanych narzędzi retuszowanych i narzędzi mało ostrych.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g011

Miniaturka

Ryc. 12. Wartości minimalne, maksymalne, średnie i odchylenia standardowe narzędzi drobnoostrzowych, całych odłupków i niezróżnicowanych odłupków retuszowanych, pogrupowane według długości, szerokości i grubości.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g012

Miniaturka

Ryc. 13. Fotografie i rysunki wybranych spiczastych drobnych narzędzi obsydianowych (1–11) oraz obsydianowych niezróżnicowanych odłupków retuszowanych (12–14) z Garba IVE-1, 11: wycięcie naprzeciw krawędzi retuszowanej; 2, 3, 6, 9, 10: dwa lub więcej nacięć umieszczonych na dwóch zbieżnych krawędziach; 4: zbieżny zgarniacz boczny; 5: brzeg retuszowany naprzeciw awersu; 7, 8: wycięcie naprzeciw tyłu; 12: poprzeczny zgarniacz boczny; 13: boczny skrobak boczny na odłupku krawędzi rdzenia; 14: retuszowane nacięcie proksymalne. Rysunki N. Tomei; zdjęcia R. Gallottiego
https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101.g013

Natomiast drugi zestaw (41 narzędzi) przedstawia proces retuszu mający na celu wytworzenie małego punktu, modyfikującego dystalną część półwyrobu ( ryc. 13 ). Oś morfologiczna zaostrzonej części odpowiada osi uderzenia lub wykazuje skośny kierunek.

Spiczasty kształt jest wytwarzany na różne sposoby: 1) przez dwa lub więcej nacięć umieszczonych na dwóch zbieżnych krawędziach ( ryc. 13: 2, 3, 6, 9, 10 ); 2) jednym lub kilkoma nacięciami naprzeciw retuszowanej krawędzi ( ryc. 13: 1, 11 ); 3) przez jedno lub więcej nacięć przeciwległych do (naturalnego) grzbietu ( ryc. 13: 7, 8 ); 4) retuszowaną krawędzią naprzeciw grzbietu ( ryc. 13: 5 ); 5) przez zbieżny zgarniacz boczny ( ryc. 13: 4 ). W związku z tym mamy do czynienia z pewnym stopniem standaryzacji, rozumianej tutaj jako „przyjęcie ogólnie przyjętych jednolitych procedur, wymiarów, materiałów lub części, które mają bezpośredni wpływ na konstrukcję produktu” [ 50 ].]. Zgodnie z tą definicją wyrób standardowy to wyrób zgodny ze specyfikacjami wynikającymi z tych samych wymagań technicznych. W małych spiczastych narzędziach Garba IVE-F standaryzacja wyraża się poprzez jednoczesne występowanie: 1) powtarzalnego zamiaru ukształtowania dalszej części odłupka w czubek; nawet jeśli retusz jest w większości dokonywany za pomocą nacięć, te ostatnie są zwykle wielokrotne i ciągłe; 2) powtarzalny zamiar stworzenia zbieżności poprzez modyfikację obu krawędzi lub modyfikację jednej krawędzi i wykorzystanie właściwości technicznych drugiej; oraz 3) powtarzające się poszukiwania małych i jednorodnych rozmiarów. O ile w drugim zestawie narzędzi zakres wymiarów wynosi od 22 do 74 mm, o tyle w narzędziach spiczastych długość utrzymuje się w granicach 18-30 mm ( Ryc .). Poza tym, w narzędziach spiczastych średnie długości, grubości i szerokości są bardzo zbliżone do tych dla niezmodyfikowanych całych odłupków ( ryc. 12 ). Niezróżnicowane płatki retuszowane są znacznie większe.

Zamierzone zachowanie jest ponadto potwierdzone przez: 1) setki małych płatków (<1 cm) znalezionych w tych samych warstwach, ale wyraźnie różniących się od fragmentów naturalnych lub postrzępionych o tej samej wielkości; 2) brak jakiejkolwiek techniki bipolarnej na kowadle, co często odpowiada za pseudoretusz [ 9 , 51 ]; 3) podobne ślady techniczne pozostawione przez retusz, zarówno na płatkach lawy, jak i obsydianu z późniejszych stanowisk Melka Kunture [ 27 ]; 4) brak śladów bioturbacji lub deptania w złożu [ 23 ]. Podsumowując, niezwykle duża liczba retuszowanych i często spiczastych narzędzi w Garba IVE-F nie jest wynikiem żadnego naturalnego procesu, który zmienił krawędzie.

Dyskusja

W przypadku obsydianu, podobnie jak w przypadku law, produkcja małych i średnich płatków jest jedynym celem technologicznym zespołów z sekwencji podstawowej Garba IV (warstwy EF), a artefakty są głównie wynikiem szarpania obsydianowych bruków. Były one obficie dostępne w osadach aluwialnych czwartorzędu, aw warstwach archeologicznych pozostały nieobrobione. Afryka Wschodnia jest jednym z nielicznych obszarów na świecie z dużą ilością wychodni obsydianu. Niemniej jednak to szkło wulkaniczne nie było dostępne lub w inny sposób nigdy nie było wybijane przez homininy w okresie olduwajskim i rzadko używane w okresie aszelskim. Obsydian był intensywnie eksploatowany później, począwszy od środkowej epoki kamiennej i stał się dominujący w późnej epoce kamiennej [ 1 , 11 , 52 – 54]. Jedynym znanym wyjątkiem jest Melka Kunture, która dokumentuje ciągłe i ekstensywne użycie obsydianu od samego początku produkcji narzędzi kamiennych [ 26 – 29 , 34 ].

Tuleje, które jednoznacznie zaliczają się do odpadów technologicznych, nigdy nie noszą śladów retuszu czy kształtowania krawędzi. Rdzenie na ogół porzucano albo wtedy, gdy były znacznie zmniejszone, albo po wyczerpaniu odpowiedniej wypukłości powierzchni (powierzchni) debitage. Wzorce techniczne należące do metod debitażowych wykazują systematyczne dostosowywanie się do geometrii naturalnych matryc. Debitage w większości podąża za naturalnymi kątami lub koryguje je poprzez kilka usunięć w celu uzyskania kątów odpowiednich do skręcenia. Brakuje prawdziwego przygotowania platformy uderzeniowej, a także powtarzalności, zarządzania objętością / wypukłościami, hierarchii między powierzchniami i modyfikacji naturalnej geometrii blanku w celu przyjęcia określonej metody łuszczenia. Te aspekty techniczne pojawiają się po raz pierwszy przy ~1.27 ]. Takie innowacje w ramach małego debitage zostały zasugerowane jako przybliżenie pochodzenia Acheulean w Afryce Wschodniej [ 27 , 55 – 56 ]. Nawet jeśli warstwy EF w Garba IV są w przybliżeniu równoczesne z najstarszymi wczesnymi stanowiskami aszelskimi [ 57 – 60 ], metody łuszczenia przyjęte przez knapperów były regulowane przez struktury techniczne, umiejętności, kontrolę i zdolności poznawcze podobne do tych zidentyfikowanych na innych stanowiskach olduwajskich w Afryce Wschodniej [ 4 , 8 – 10 ].

Niemniej jednak istnieją również dowody na istnienie określonego procesu technicznego, którego nigdy wcześniej nie odnotowano. Wysoka częstotliwość małych narzędzi wraz z systematycznym poszukiwaniem ostrych form to szczególny aspekt tej branży. Znalezienie znormalizowanych wyretuszowanych elementów w asamblażu olduwańskim rodzi szereg pytań. Czy są wynikiem różnic poznawczych między olduwajskimi wytwórcami narzędzi w Melka Kunture a knapperami z podobnych skądinąd techno-kompleksów odkrytych gdzie indziej w Afryce Wschodniej? A może wynika to z dostępności wyjątkowo wysokiej jakości surowca w Melka Kunture? Jednak lawy afirowe, które są łatwo dostępne i dostępne w lokalnych starożytnych strumieniach, są również doskonałymi drobnoziarnistymi skałami. Metody łuszczenia są wynikiem tych samych umiejętności, co w przypadku obsydianu. Stąd, sama przydatność do wybijania nie wyjaśnia obserwowanej różnicy. Czy starouwańscy rzemieślnicy, których produkty znaleziono w Garba IVE-F, nie byli w stanie wyprodukować retuszowanych narzędzi na lawie? Jest to całkowicie nieprawdopodobne, ponieważ lawy afirowe, które również były łatwo dostępne, są drobnoziarnistymi skałami o odpowiednich krawędziach do retuszu. Jest to dobrze widoczne we wczesnym Acheulean z Garba IVD około 0,2 mA później, kiedy retusz modyfikuje zarówno płatki obsydianu, jak i lawy w ten sam sposób [27 ]. Ponadto w Garba IVD wyretuszowane elementy można sklasyfikować jako skrobaki boczne, zębate i nacięcia. Narzędzia te są rzadkie (5% odłupków) i wydaje się, że nie były głównym celem działań związanych z wybijaniem. Retusz zwykle występuje tylko wzdłuż jednej krawędzi, bocznej lub poprzecznej, a rzadko na dwóch krawędziach. Retusz nigdy nie modyfikuje kształtu wykroju [ 27 ].

Przyjmujemy więc, że małe spiczaste narzędzia zostały wyprodukowane w określonym celu techno-funkcjonalnym. Niestety, intensywne uwodnienie, któremu uległ obsydian wyrwany ponad ~ 1,7 mln lat temu, wyklucza badania zużycia. Cel produkcji znormalizowanych małych punktów pozostaje nieznany.

Garba IVE-F, około 1,7 mln lat temu, jest jedynym dowodem archeologicznym przypisanym w Melka Kunture Olduwajskiemu Kompleksowi Przemysłowemu na podstawie analizy technologicznej. Gombore IB, datowany na > 1,39 i prawdopodobnie żyjący w nierównym czasie z Garba IVD [ 23 – 24 ], jak również Karre I, z niepewną chronostratygrafią, byli spokrewnieni z Olduwajczykami przez Chavaillon [ 61 ]. Stało się to jednak dopiero po badaniu typometrycznym, które wykonano w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Analizy Gombore IB i Karre I nie można porównywać z analizą Garba IVE-F. W związku z tym w samej Melka Kunture nie możemy ocenić, podczas gdy produkcja małych spiczastych narzędzi wykazująca pewien stopień standaryzacji jest wynikiem lub nie wynikiem standaryzowanego zachowania Olduwajczyków.

Jak dotąd opisana powyżej standaryzacja w produkcji małych narzędzi sugeruje sporadyczny rozwój technologiczny, prawdopodobnie napędzany potrzebami praktycznymi i ułatwiony przez wysoką przydatność obsydianu do wybijania. Nasze odkrycia są sprzeczne z hipotezami, zgodnie z którymi rosnąca liczba retuszowanych płatków i pojawienie się standaryzacji w zestawach narzędzi są związane z rosnącymi umiejętnościami technicznymi, a tym samym odzwierciedlają ważny krok w ewolucji kulturowej. Te techniczne/poznawcze komponenty są uważane na całym świecie za pojawiające się w okresie przejściowym od starouwajskiego do aszelskiego, a także jako znak rozpoznawczy aszelskich techno-kompleksów [ 62 ]. Podejrzewamy, że jest to wynik perspektywy, która utrzymuje, że inaczej źle zdefiniowana technologia olduwajska obejmuje kilka kontynentów na przestrzeni prawie dwóch milionów lat [ 63 ].– 65 ]. Jednak dowody z terenów starouwajskich i wczesnych aszelskich w Afryce Wschodniej nie potwierdzają tego scenariusza. Jak powiedziano wcześniej, po wprowadzeniu systematycznej modyfikacji płatków ze znormalizowanymi aspektami udokumentowanymi na poziomie ~1,7 mA w Melka Kunture nie nastąpiła dalsza produkcja podobnych narzędzi we wczesnym Acheulean z Garba IVD [ 27 ]. To samo dzieje się w środkowym Bed II Olduvai [ 9 ], nawet jeśli ogólna liczba retuszowanych odłupków wzrasta w czasie. W RHS-Mugulud i MHS-Bayasi w Peninj oraz w Gadeb 2E jest bardzo mało retuszowanych narzędzi [ 55 – 56], gdzie retusz po prostu modyfikuje krawędzie płatków. Podczas późniejszego Acheulean w Melka Kunture, małych narzędzi nadal było niewiele, a standaryzacja ograniczała się do procesów technicznych produkcji dużych narzędzi skrawających [ 26 , 28 ]. Na wyżynach Etiopii i ogólnie w Afryce Wschodniej znormalizowane małe narzędzia zaczęły odgrywać rolę wyznaczników kulturowych dopiero w środkowej epoce kamiennej, kiedy to zarówno metody łuszczenia, jak i procesy retuszu zaczęły być zaangażowane w produkcję określonych typów narzędzi o wysokiej wydajności .

Wniosek

Małe narzędzia w Garba IVE-F wspierają twierdzenie, że knappers z Olduwaju, kierując się potrzebami funkcjonalnymi i wspierani przez wysoce odpowiedni surowiec, byli zdolni do pewnego stopnia innowacji. Wdrożone rozwiązania techniczne, rzadko spotykane w zapisie archeologicznym, wydają się być regularnie stosowane lub standaryzowane w Garba IVE-F. Zdolność ta była zakorzeniona w dobrej znajomości przydatności surowców. Produkcja małych narzędzi na poziomie około 1,7 miliona lat temu, w czasie, gdy język acheulski pojawiał się już w innych częściach Afryki Wschodniej [ 57 – 60] dodaje nowe informacje na temat umiejętności technicznych i elastyczności rozwiniętych przez knapperów z Olduwaju. Wiele małych spiczastych narzędzi, nieznanych gdzie indziej, również dodaje się do rosnącej liczby dowodów na zmienność techno-ekonomiczną Olduwaju, dodatkowo podważając pogląd, że wczesne wykuwanie kamienia było statyczne przez setki tysięcy lat.

Jednak, dlaczego produkcja drobnych narzędzi nie stała się częścią powstającego Acheulean, pozostaje pytaniem otwartym.

Podziękowanie

Lity z Garba IV EF są przechowywane w Muzeum Narodowym Etiopii w Addis Abebie. Dziękujemy Urzędowi ds. Badań i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego Ministerstwa Kultury i Turystyki Etiopii za pozwolenia na prace terenowe i dostęp do zbiorów. Przedstawiciele Biura Kultury i Turystyki Oromia pomagali na wiele sposobów. Jesteśmy głęboko wdzięczni Marcello Piperno, który był dyrektorem Włoskiej Misji Archeologicznej w latach 1999-2010, Guyowi Kiefferowi za jego analizy litologiczne oraz Massimo Pennacchioni i Noemi Tomei za ich rysunki artefaktów. Ogromne podziękowania dla Joanne Tactikos i innych anonimowych recenzentów, a także dla redaktora, którzy pomogli nam udoskonalić ten artykuł.

Autorskie Wkłady

Wymyślił i zaprojektował eksperymenty: RG MM. Wykonali eksperymenty: RG. Przeanalizowałem dane: RG. Przekazane odczynniki/materiały/narzędzia analityczne: RG MM. Napisał artykuł: RG MM. Wykonali analizę lityczną: RG. Koordynował badania jako obecny dyrektor Włoskiej Misji Archeologicznej w Melka Kunture i Balchit: MM. W równym stopniu przyczynili się do napisania artykułu: RG MM.

Bibliografia

  1. 1.Dziurawy doktor medycyny. Wąwóz Olduvai. Wykopaliska w złożu I i II, 1960–1963 t. 3. Cambridge: Cambridge University Press; 1971.
  2. 2.Dziurawy doktor medycyny. Wzorce kulturowe w sekwencji Olduvai. W: Butzer KW, Isaac GL, wyd. Po australopitekach. Stratygrafia, ekologia i zmiany kulturowe w środkowym plejstocenie. Chicago: Mouton; 1975. s. 477–493.
  3. 3.Semaw S. Les plus anciens artefakty lithiques (2,6–2,5 miliona lat) des sites archéologiques du Pliocène final de EG-10 et EG-12 à Gona Est, Afar, Etiopia. W: Sahnouni M, redaktor. Le Paléolithique en Afrique. L’Histoire la Plus Longue. Paryż: Éditions Errance; 2005. s. 13–52.
  4. 4.Semaw S. Najstarsze kamienne artefakty z Gona (2,6–2,5 mln lat temu), Afar, Etiopia: Implikacje dla zrozumienia najwcześniejszych etapów wykuwania kamienia. W: Toth N, Schick K, wyd. Olduwajczycy: studia przypadków dotyczące najwcześniejszej epoki kamienia łupanego. Gosport, Indiana: Stone Age Institute Press; 2006. s. 43–75.
  5. 5.Texier PJ. Zespół olduwajski ze stanowiska NY18 w Nyabusosi (Toro-Uganda). CR. Acad. nauka Paryż IIa. 1995; 320: 647–653.
  6. 6.Domínguez-Rodrigo M, de la Torre I, Luque L, Alcalá L, Mora R, Serrallonga J, et al. Kompleks witryn ST w Peninj, West Lake Natron, Tanzania: implikacje dla wczesnych modeli behawioralnych hominidów. J. Archaeol. nauka 2002; 29: 639-665.
  7. 7.Unosi się E. Ostrożnie stąpając: procesy formowania terenu i plioceńska technologia litowa. W: Martinez J, Mora R, de la Torre I, wyd. Oldowan: Raczej coś więcej niż rozbijanie kamieni Pierwszy warsztat technologiczny hominidów. Barcelona: Centre d’Estudis del Patrimoni Arqueològic de la Prehistòria. Universitat Autònoma de Barcelona; 2003. s. 145–164.
  8. 8.de la Torre I. Omo Revisited: Ocena umiejętności technologicznych plioceńskich hominidów. bież. Antropol. 2004; 45: 439–465.
  9. 9.de la Torre I, Mora R. Strategie technologiczne w dolnym plejstocenie w łóżkach Olduvai I i II. Liège: Eraul; 2005.
  10. 10.Delagnes A, Roche H. Umiejętności tkackie z późnego pliocenu: przypadek Lokalalei 2C, West Turkana, Kenia. J. Hum. ewolucja 2005; 48: 435–472. pmd:15857650
  11. 11.Tactikos J. Perspektywa krajobrazu na Olduwaj z wąwozu Olduvai w Tanzanii. Rozprawa doktorska, Rutger University. 2005.
  12. 12.Braun DR, Rogers MJ, Harris JWK, Walker SJ. Zróżnicowanie w skali krajobrazu w używaniu narzędzi homininów: dowody z rozwiniętego Olduwajczyków. J. Hum. ewolucja 2008; 55: 1053-1063. pmd:18845314
  13. 13.Blumenshine RJ, Masao FT, Tactikos JC, Ebert JI. Wpływ odległości od źródła kamienia na zróżnicowanie skali krajobrazu w zespołach artefaktów olduwajskich w basenie Paleo-Olduvai w Tanzanii. J. Archaeol. nauka 2008; 35: 76–86.
  14. 14.Braun DR, Plummer T, Ferraro JV, Ditchfield P, Bishop LC. Jakość surowca i preferencje homininów z Olduwaju: dowody z Kanjera South w Kenii. J. Archaeol. nauka 2009; 36: 1605-1614.
  15. 15.Goldman-Neuman T, Hovers E. Selektywność surowców w późnym pliocenie na stanowiskach Oldowan w Makaamitalu Basin, Hadar, Etiopia. J. Hum. ewolucja 2012; 62: 353–366. pmd:21741072
  16. 16.Schick K, Toth N. Przegląd kompleksu przemysłowego Olduwai: miejsca i charakter ich dowodów. W: Toth N, Schick K, wyd. Olduwajczycy: studia przypadków dotyczące najwcześniejszej epoki kamienia łupanego. Gosport, Indiana: Stone Age Institute Press; 2006. s. 3–42.
  17. 17.de la Torre I. Początki technologii narzędzi kamiennych w Afryce: perspektywa historyczna. Phil. Trans. R. Soc. B 2011; 366: 1028–1037. pmd:21357225
  18. 18.Wytwarzanie narzędzi Stout D. Stone a ewolucja ludzkiej kultury i poznania. Phil. Trans. R. Soc. B 2011; 366: 1050-1059. pmd:21357227
  19. 19.Hovers E. Wynalazek, ponowne wynalezienie i innowacja: zadatki na technologię litową Olduwai. W: Elias S, redaktor. Początki ludzkiej innowacji i kreatywności . Łamanie starego paradygmatu. Amsterdam: Elsevier BV; 2012. s. 51–68.
  20. 20.Barsky D, Chapon-Sao C, Bahain JJ, Beyene Y, Cauche D, Celiberti V i in. Wczesnoolduwajski zespół narzędzi kamiennych z Fejej Fj-1a w Etiopii. J. Afr. Archeol. 2011; 9: 207–224.
  21. 21.Kimura Y. Badanie trendów czasowych w technologii olduwajskiej w Beds I i II, Olduvai Gorge. J. Hum. ewolucja 2002; 43: 291–321. pmd:12234546
  22. 22.Mohr P. Le systeme des rifts Africains. Environnement géologique et géographique. W: Gallay A, redaktor. Komentarz l’Homme? A la découverte des premiers hominidés d’Afrique de l’Est. Paryż: Editions Errance; 1999. s. 231–288.
  23. 23.Raynal JP, Kieffer G, Bardin G. Garba IV i formacja Melka Kunture. Wstępne podejście litostratygraficzne. W: Chavaillon J, Piperno M, wyd. Badania nad stanowiskiem wczesnego paleolitu Melka Kunture w Etiopii. Firenze: Istituto Italiano di Preistoria e Protostoria, Origines; 2004. s. 137–166.
  24. 24.Morgan LE, Renne PR, Kieffer G, Piperno M, Gallotti R, Raynal JP (2012) Chronologiczne ramy długiego i trwałego zapisu archeologicznego: Melka Kunture, Etiopia. J. Hum. ewolucja 62: 104–115. pmd:22176923
  25. 25.Chavaillon J, Piperno M. Studies on the Early Paleolithic Site of Melka Kunture, Etiopia. Firenze: Istituto Italiano di Preistoria e Protostoria, Origines; 2004.
  26. 26.Gallotti R, Collina C, Raynal JP, Kieffer G, Geraads D, Piperno M. Miejsce Gombore II z wczesnego środkowego plejstocenu (Melka Kunture, Upper Awash, Etiopia) oraz kwestia dwustronnych strategii kształtowania Acheulean. Afr. Archeol. Wersja 2010; 27: 291–322.
  27. 27.Gallotti R. Starsze pochodzenie Acheulean w Melka Kunture (Upper Awash, Etiopia): Techno-ekonomiczne zachowania w Garba IVD. J. Hum. ewolucja 2013; 65: 594–620. pmd:23953345
  28. 28.Gallotti R, Raynal J- P, Geraads D, Mussi M. Garba XIII (Melka Kunture, Upper Awash, Etiopia): Nowe miejsce aszelskie późnego dolnego plejstocenu. ćwiartka. Int. 2014; 343: 17–27.
  29. 29.Mussi M, Altamura F, Macchiarelli R, Melis RT, Spinapolice EE. Garba III (Melka Kunture, Etiopia): ponownie odwiedzono miejsce MSA z archaicznym Homo sapiens . ćwiartka. Int. 2014; 343: 28–39
  30. 30.Piperno M, Bulgarelli-Piperno GM. Pierwsze podejście do ekologicznego i kulturowego znaczenia wczesnopaleolitycznego miejsca okupacji Garba IV w Melka-Kunture (Etiopia). Quaternaria 1975; XVIII: 347–382.
  31. 31.Piperno M, Bulgarelli GM. Witryna Garba IV. Wykopaliska 1973–1982. W: Chavaillon J, Piperno M, wyd. Badania nad stanowiskiem wczesnego paleolitu Melka Kunture w Etiopii. Firenze: Istituto Italiano di Preistoria e Protostoria, Origines; 2004. s. 449–458.
  32. 32.Tamrat E, Thouveny N, Taieb M, Brugal JP. Badanie magnetostratygraficzne stanowiska archeologicznego Melka Kunture (Etiopia) i jego implikacje chronologiczne. ćwiartka. Int. 2014; 343: 5–16.
  33. 33.Piperno M, Bulgarelli GM, Gallotti R. Miejsce Garby IV. Rowy badawcze A i B oraz sondowanie na poziomie E. W: Chavaillon J, Piperno M, wyd. Badania nad stanowiskiem wczesnego paleolitu Melka Kunture w Etiopii. Firenze: Istituto Italiano di Preistoria e Protostoria, Origines; 2004. s. 581–587.
  34. 34.Piperno M, Collina C, Gallotti R, Raynal JP, Kieffer G, Le Bourdonnec FX i in. Eksploatacja i wykorzystanie obsydianu w czasach starouwajskich w Melka Kunture (Etiopia). W: Hovers E, Braun DR, wyd. Interdyscyplinarne podejście do języka olduwajskiego. Dordrecht: Springer; 2009. s. 111–128.
  35. 35.Condemi S. Żuchwa Garba IV E. W: Chavaillon J, Piperno M, wyd. Badania nad stanowiskiem wczesnego paleolitu Melka Kunture w Etiopii. Firenze: Istituto Italiano di Preistoria e Protostoria, Origines; 2004. s. 687–701.
  36. 36.Zilberman U, Smith P, Condemi S. Dowody na zaburzenie genetyczne wpływające na tworzenie się zębów u dziecka Garba IV. W: Chavaillon J, Piperno M, wyd. Badania nad stanowiskiem wczesnego paleolitu Melka Kunture w Etiopii. Firenze: Istituto Italiano di Preistoria e Protostoria, Origines; 2004. s. 703–713.
  37. 37.Zilberman U, Smith P, Piperno M, Condemi S, Dowód na amelogenezę imperfecta we wczesnym afrykańskim Homo erectus. J. Hum. ewolucja 2004; 46: 647–653. pmd:15183668
  38. 38.Leroi-Gourhan A. Le Geste et la Parole. Technika i język. Paryż: Albin Michel; 1964.
  39. 39.Leroi-Gourhan A. Ewolucja i technika. L’Homme et la Matière. Paryż: Albin Michel; 1971.
  40. 40.Pelegrin J. Réflexions sur le comportement technika. W: Otte M, redaktor. La Signification Culturelle des Industries Lithiques. Liege: Studia Praehistorica Belgica 4, BAR International Series 239;1985. s. 72–91.
  41. 41.Geneste JM. Economie des ressources lithiques dans le Mousterien du sudouest de la France. W: Otte M, redaktor. L’Homme de Néanderthal, La Subsistance. Liege: ERAUL; 1989. s. 75–97.
  42. 42.Geneste JM. Techniki Systèmes de Production Lithique: Variations technoéconomiques dans les processus de réalisation des outillages paléolithiques. Technika Kult. 1991; 17, 18: 1–35.
  43. 43.Perlès C. Économie des matières premieres et économie du débitage: deux conceptions opposées? W: Congrès 25 ans d’Études Technologiques en Préhistoire: Bilan et Perspectives (Proceedings XI Rencontres d’Archéologie et d’Histoire d’Antibes, 18–20 października 1990). Juan-les-Pins: APDCA; 1991: s. 35–45.
  44. 44.Inizan ML, Reduron-Ballinger M, Roche H, Tixier J. Technologia i terminologia kamienia łupanego. Nanterre: CREP; 1999.
  45. 45.Kieffer G, Raynal JP, Bardin G. Markery wulkaniczne w grubym aluwium w Melka Kunture (Upper Awash, Etiopia). W: Chavaillon J, Piperno M, wyd. Badania nad stanowiskiem wczesnego paleolitu Melka Kunture w Etiopii. Firenze: Istituto Italiano di Preistoria e Protostoria, Origines; 2004. s. 93–101.
  46. 46.Chernet T, Hart WK, Aronson JL, Walter RC. Nowe ograniczenia wiekowe dotyczące czasu wulkanizmu i tektonizmu w północnej głównej szczelinie etiopskiej i południowej strefie przejściowej Afar (Etiopia). J. Wulkan. Geoth. Rez. 1998; 80: 267–280.
  47. 47.Poupeau G, Kieffer G, Raynal JP, Milton A, Delerue S. Geochemia pierwiastków śladowych w obsydianie Balchit (Upper Awash, Etiopia). W: Chavaillon J, Piperno M, wyd. Badania nad stanowiskiem wczesnego paleolitu Melka Kunture w Etiopii. Firenze: Istituto Italiano di Preistoria e Protostoria, Origines; 2004. s. 103–110.
  48. 48.Le Bourdonnec FX. Aspekty archéométriques de la obieg de l’obsidienne préhistorique. Développements analytiques et applications en Corse, Sardegne, Etiopia. Rozprawa doktorska, Université Michel de Montaigne Bordeaux 3. 2007.
  49. 49.Negash A, Shackley MS, Alene M. Źródłowe pochodzenie obsydianowych artefaktów ze stanowiska z wczesną epoką kamienia łupanego (ESA) w Melka Kunture w Etiopii. J. Archaeol. nauka 2006; 33: 1647-1650.
  50. 50.Daniel N. Lapedes DN. McGraw-Hill Słownik terminów naukowych i technicznych, wydanie drugie. Nowy Jork: McGraw-Hill Inc.; 1978.
  51. 51.Zaidner Y. Elastyczność adaptacyjna homininów z Olduwaju: wtórne wykorzystanie płatków w Bizat Ruhama w Izraelu. PlosOne 2013; 8: e66851.
  52. 52.Hay R. Geologia wąwozu Olduvai. Los Angeles: University of California Press; 1976.
  53. 53.Merrick HV, Brown FH. Obsydianowe źródła i wzorce wykorzystania źródeł w Kenii i północnej Tanzanii: Niektóre wstępne ustalenia. Afr. Archeol. Rev. 1984; 2: 129–152.
  54. 54.Merrick HV, Brown FH, Nash WP. Wykorzystanie i ruch obsydianu we wczesnej i środkowej epoce kamienia w Kenii i północnej Tanzanii. W: Childs ST, wyd. Społeczeństwo, kultura i technologia w Afryce. Uniwersytet Pensylwanii: MASCA; 1994. s. 29–44.
  55. 55.de la Torre I, Mora R, Martínez-Moreno J. Wczesny Acheulean w Peninj (jezioro Natron, Tanzania). J. Antropol. Archeol. 2008; 27: 244–264.
  56. 56.de la Torre I. Zespoły lityczne z wczesnej epoki kamiennej Gadeb (Etiopia) i rozwiniętego starouwajskiego/wczesnego aszelskiego w Afryce Wschodniej. J. Hum. ewolucja 2011; 60: 768–812. pmd:21481918
  57. 57.Quade J, Levin N, Semaw S, Stout D, Renne P, Rogers MJ i in. Paleośrodowiska najwcześniejszych wytwórców narzędzi kamiennych, Gona, Etiopia. Geol. soc. Jestem. Byk. 2004; 116: 1529-1544.
  58. 58.Quade J, Levin N, Simpson S, Butler R, McIntosh W, Semaw S i in. Geologia Gona, Afar, Etiopia. Geol. soc. Jestem. Byk. Specyfikacja Papka. 2008; 446: 1–31.
  59. 59.Beyene Y, Katoh S, WoldeGabriel G, Hart WK, Uto K, Sudo M i in. Charakterystyka i chronologia najwcześniejszych aszelów w Konso w Etiopii. proc. Natl. Acad. nauka 2013; 110: 1584-1591. pmd:23359714
  60. 60.Lepre CJ, Roche E, Kent DV, Harmand S, Quinn RL, Brugal JP i in. Wcześniejsze pochodzenie Acheulian. Natura 2013; 477: 82–85.
  61. 61.Chavaillon J. Miejsce Gombore I. Odkrycie, wprowadzenie geologiczne i badanie materiału perkusyjnego i narzędzi na otoczaku. W: Chavaillon J, Piperno M, wyd. Badania nad stanowiskiem wczesnego paleolitu Melka Kunture w Etiopii. Firenze: Istituto Italiano di Preistoria e Protostoria, Origines; 2004. s. 253–369.
  62. 62.Barsky D, Garcia J, Martínez K, Sala R, Zaidner Y, Carbonell E, Toro-Moyano I. Modyfikacja płatków w zespołach narzędzi kamiennych z wczesnego i wczesnego środkowego plejstocenu w Europie. ćwiartka. Int. 2014; 316: 140-154.
  63. 63.de Lumley H, Nioradzé M, Barsky D, Cauche D, Celiberti V, Nioradzé G, et al. Les industrys lithiques préoldowayennes du début du Pléistocène inférieur di site de Dmanissi en Georgie, L’Anthropologie 2005;109: 1–182.
  64. 64.Barsky D. Przegląd niektórych afrykańskich i eurazjatyckich miejsc olduwajskich: ocena poziomów poznawczych homininów. W: Hovers E, Braun DR, wyd. Interdyscyplinarne podejście do języka olduwajskiego. Dordrecht: Springer; 2009. s. 39–48.
  65. 65.Carbonell E, Sala R, Barsky D, Celiberti V. Od jednorodności do wielości. W: Hovers E, Braun DR, wyd. Interdyscyplinarne podejście do języka olduwajskiego. Dordrecht: Springer; 2009. s. 25–37.

Nieznany Olduwajczyk: ok. 1,7-milionowe znormalizowane drobne narzędzia z obsydianu z Garba IV, Melka Kunture, Etiopia

  • Opublikowano: 21 grudnia 2015 r.

Cytowanie: Gallotti R, Mussi M (2015) The Unknown Oldowan: ~1,7-milionowe znormalizowane małe narzędzia z obsydianu z Garba IV, Melka Kunture, Etiopia. PLoS JEDEN 10(12): e0145101. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0145101

Redaktor: Nuno Bicho, Universidade do Algarve, PORTUGALIA

Otrzymano: 19 lipca 2015 r.; Przyjęto: 26 listopada 2015 r.; Opublikowano: 21 grudnia 2015 r

Prawa autorskie: © 2015 Gallotti, Mussi. Jest to artykuł o otwartym dostępie rozpowszechniany na warunkach licencji Creative Commons Attribution License , która zezwala na nieograniczone użytkowanie, dystrybucję i powielanie na dowolnym nośniku, pod warunkiem, że oryginalny autor i źródło zostaną podane

Dostępność danych: Wszystkie istotne dane znajdują się w artykule.

Finansowanie: Badania były wspierane w 2014 r. przez granty przyznane przez Uniwersytet La Sapienza w Rzymie („Grandi scavi archeologici”) oraz przez włoskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Konkurujące interesy: Autorzy oświadczyli, że nie istnieją żadne konkurencyjne interesy.

Link do artykułu: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0145101

Obraz wyróżniający: Wąwóz Olduvai 2011: Autorstwa Mike Krüger – Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=91623325

PODOBNE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA