Fryzy sztukatorskie w El Mirador, które zdobiły brzegi systemu zbierania wody. Z Wikimedia Commons, repozytorium wolnych multimediów
Treść artykułu
- Abstrakt
-
Wstęp
-
Basen krasowy Mirador-Calakmul
-
Materiały i metody eksploracji LiDAR MCKB
-
Dystrybucja rozliczeń
-
Definicje witryn LiDAR i identyfikacje granic
-
Nowe postrzeganie rozliczeń MCKB przez LiDAR
-
Monumentalność architektury rytualnej i sakralnej, boisk piłkarskich, grobli i systemów zbierania wody
-
Uwagi końcowe
-
Konkurencyjne interesy
-
Oświadczenie o finansowaniu
- Bibliografia
Analizy LiDAR w obrębie basenu Mirador-Calakmul Karst Basin w Gwatemali: wprowadzenie do nowych perspektyw rozpoznania regionalnej organizacji społeczno-ekonomicznej i politycznej wczesnych Majów
Opublikowano online przez Cambridge University Press: 5 grudnia 2022 r
*
Abstrakt
Pokrycie systemem LiDAR dużego, ciągłego obszaru w obrębie basenu krasowego Mirador-Calakmul (MCKB) w północnej Gwatemali pozwoliło na zidentyfikowanie koncentracji miejsc osadnictwa preklasycznych Majów (ok. 1000 PNE – NE. 150); połączone groblami osady, tworzą sieć implikowanych interakcji społecznych, politycznych i ekonomicznych. Ten artykuł jest wprowadzeniem do jednego z największych, ciągłych, regionalnych badań LiDAR opublikowanych do tej pory w odniesieniu do Niziny Majów. W MCKB zidentyfikowano ponad 775 starożytnych osad Majów, a dodatkowo 189 osad w otaczającym grzbiecie krasowym, które skondensowaliśmy w 417 starożytnych miastach, miasteczkach i wioskach o co najmniej sześciu wstępnych poziomach w oparciu o powierzchnię, objętość i konfiguracje architektoniczne. Wiele warstwowych miejsc pochodzi z okresu środkowego i późnego preklasyku, jak określono na podstawie badań archeologicznych i objętości współcześnie budowanej i / lub zajmowanej architektury o podobnych cechach morfologicznych. Monumentalna architektura, spójne formaty architektoniczne, określone granice miejsca, obiekty gospodarki wodnej / zbiorniki i 177 km podwyższonych grobli preklasycznych sugerują inwestycje w siłę roboczą, które byłyby niemożliwe na poziomie możliwości organizacyjnych mniejszych związków politycznych i ukazują strategie rządzenia w okresie przedklasycznym. Rozmieszczenie osadnictwa, ciągłość architektoniczna, współczesność chronologiczna i względy wolumetryczne miejsc dostarczają dowodów na istnienie wczesnych scentralizowanych strategii administracyjnych i społeczno-ekonomicznych w określonym regionie geograficznym.
„Państwa zostały pierwotnie zdefiniowane przez antropologów i politologów, ale archeolodzy mogą teraz identyfikować szkielety ich instytucji” (Flannery:16).
„Ponieważ wczesny stan musiał być… zjawiskiem regionalnym, w badaniach nad zjawiskiem przejściowym należy położyć nacisk na metodologiczną kontrolę nad analizą regionalną” (Jones i Kautz:34).
Wstęp
Ten artykuł przedstawia jedno z największych, ciągłych, regionalnych badań LiDAR opublikowanych do tej pory na temat Niziny Majów, ujawniając ponad 775 starożytnych osad Majów w obrębie basenu krasowego Mirador-Calakmul (MCKB) i 189 innych w otaczającym grzbiecie krasowym, które obejmują granice geomorfologiczne obszaru geograficznego, tworząc razem 964 osady archeologiczne. „Osada” jest zdefiniowana jako zgrupowanie lub niezależna grupa architektury, ale kiedy można wykazać, że grupa osiedli jest powiązana poprzez wewnątrzzakładowe groble lub inne powiązania architektoniczne, takie jak wspólne obiekty logistyczne, takie jak zbiorniki wodne lub bagna, sugerujemy, aby można je było zdefiniować jako „miejsce” lub „państwo”. Pojedyncze osiedle może być również obiektem, w zależności od ilości architektury publicznej lub mieszkaniowej, zgodnie z objętością ówczesnego wypełnienia budowlanego. Osady, które wykazują silny związek polityczny/społeczny/geograficzny z innymi osadami w obrębie dorzecza za pośrednictwem wewnątrzlokalnych grobli, pozwoliły nam zasugerować kondensację „osad” w co najmniej 417 scentralizowanych hierarchii miejsc, tworzących starożytne miasta, miasteczka i wsie (zdefiniowane poniżej w rozkładzie osadniczym) z określonymi granicami, np. brzegi bajo lub arroyo lub duże obszary niezamieszkałego terenu. Proponuje się wstępną hierarchię osadniczą i administracyjną obejmującą co najmniej sześć poziomów dla stanowisk w oparciu o powierzchnię, liczbę i gęstość architektury monumentalnej oraz obliczenia objętościowe architektury wydobyte z pomiarów mapowania powierzchni i danych LiDAR. Przybliżone oceny objętościowe przeprowadzono w każdym miejscu, które wyglądało na centrum miasta o powierzchni 1 km 2, z monumentalną architekturą i specyficznymi konfiguracjami architektonicznymi pochodzącymi ze środkowego i późnego okresu przedklasycznego, jak ustalono na podstawie szeroko zakrojonych regionalnych badań archeologicznych przeprowadzonych w ramach projektu Mirador Basin Project w 56 miejscach, składających się z dołów testowych, wykopalisk archeologicznych z okopów szabrowników i szerokiej poziomej ekspozycji architektonicznej struktur, a także cech morfologicznych architektury (np. Mejía ; Mejía i in). Monumentalna architektura, spójne formaty architektoniczne, określone granice miejsc, urządzenia do regulowania przepływu i gromadzenia wody oraz ponad 177 km wyniesionych preklasycznych grobli sugerują inwestycje w siłę roboczą, które przeciwstawiają się możliwościom organizacyjnym mniejszych organizmów politycznych i przedstawiają strategie zarządzania poprzez łączenie głównych miejsc w sieć w okresu środkowego i późnego preklasyku.
Mezoameryka jest jednym z tych obszarów świata, gdzie można krytycznie ocenić proces kulturowej, politycznej i ekonomicznej złożoności (Clark ; Miłość i Guernsey ; Rosenswiga ; Traxler i Sharer ). Występująca tu szeroka gama zasobów naturalnych i różnych kultur w ograniczonych ramach geograficznych umożliwiła interakcje społeczne, polityczne i gospodarcze poprzez naśladowanie, adaptację i / lub niezależne innowacje. Dane dotyczące formacji i złożoności stanowisk są łatwiej dostępne ze względu na czas trwania i spójność badań archeologicznych oraz nowe technologie, takie jak LiDAR (wykrywanie światła i wyznaczanie odległości), które zostały przeprowadzone w Mirador-Calakmul Karst Basin (MCKB; Ensley i in. glin.; Moc i Dohrenwend ) północnej Gwatemali i południowej Campeche w Meksyku ( ryc. 1 i 2 ; tabela 1 ; patrz także ryc. uzupełniająca 1). Multidyscyplinarne badania przeprowadzone w ciągu ostatnich czterech dekad na obszarze MCKB przez Fundację Badań Antropologicznych i Studiów Środowiskowych (FARES) oraz projekt Mirador Basin zaowocowały sporządzeniem mapy terenowej i wykopaliskami w 56 oddzielnych stanowiskach archeologicznych o różnej wielkości, dostarczając potwierdzenia – prawdziwość analiz LiDAR i GIS. Wiele z tych badań zostało opublikowanych w corocznych tomach sympozjów w Narodowym Muzeum Antropologii i Etnologii Gwatemali ( https://www.asociaciontikal.com ), w artykułach naukowych (np.https://www.researchgate.net/profile/Richard-Hansen-3 ) oraz w raportach technicznych dostarczonych rządowi Gwatemali. Badania LiDAR przyległego obszaru południowego MCKB dostarczyły nowych informacji, które w połączeniu z systematycznymi badaniami archeologicznymi sugerują, że bardziej adekwatną i lepszą interpretację procesu kulturowego można uzyskać poprzez ulepszone metodologie archeologiczne, większe wykorzystanie multidyscyplinarnych podejść, zastosowanie bardziej zaawansowanych technologii, udoskonalonych metod chronometrycznych oraz badań archeologicznych prowadzonych na skalę regionalną (Hansen :333). Długoterminowe, kompleksowe badania regionalne mają tę zaletę, że obejmują szersze, multidyscyplinarne perspektywy oparte na wielu liniach dowodów i umożliwiają testowanie hipotez, identyfikację czynników wieloprzyczynowych i alternatywne modele wzrostu złożoności w określonych regionach (Clark ; Rosenswiga ; Sharer i Sedat ; Udostępniający i in. ). W tym badaniu wykorzystano dane LiDAR z powietrza, aby zademonstrować, w jaki sposób złożone społeczeństwa zorganizowały swoją infrastrukturę, aby odzwierciedlić organizację społeczno-ekonomiczną i siłę polityczną, powstającego królestwa/państwa w okresie przedklasycznym na Nizinie Majów.

Rysunek 1.Mapa drenażowa MCKB na południowym płaskowyżu Peten, który jest krajobrazem fluwiokrasowym zdominowanym przez sezonowo zalewane bajos i przerywane strumienie. Liczne civales występują w południowo-wschodnim MCKB, a źródła występują u podstawy niskich wzgórz poprzecinanych suchymi dolinami krasowymi na skraju basenu krasowego. Z biegiem czasu zachodnia granica krasowa i równina uległy erozji, pozostawiając pozostałości wzgórz lub mogotów. Zmodyfikowany po Ensley et al. ( ).

Rysunek 2.Mapa serwisu południowego MCKB. Koncentracja miejsc i grobli w MCKB świadczy o prawdopodobnej spójności gospodarczej i politycznej tego obszaru. Obraz tła w bliskiej podczerwieni wskazuje typy roślinności z roślinnością nizinną lub bajo w kolorze niebiesko-zielonym i roślinnością wyżynną w kolorze czerwonym. Groble nie wykraczają poza naturalne granice basenu, co sugeruje zamkniętą centralizację związaną z zarodkowaniem osadnictwa w okresie środkowego i późnego preklasyku. Dane multispektralne Sentinel-2: https://earthexplorer.usgs.gov .
Dane te są istotne dla rozwoju kulturowego w regionie Mirador-Calakmul, basenu krasowego określonego przez cechy hydrologiczne i geomorfologiczne, przepływ wód gruntowych i naturalne granice (Ensley et al. ). W ostatnich latach pozyskano dane LiDAR, które obejmują 85,8 procent południowego lub gwatemalskiego MCKB. Dane te ujawniły niezwykłą gęstość osadnictwa Majów ( Tabela 2), wiele z osad połączonych siecią wyniesionych grobli. Korzystając z GIS i metodologii teledetekcji, zidentyfikowaliśmy i proponujemy sześciopoziomową hierarchię osadniczą i administracyjną miejsc z monumentalną architekturą ceremonialną, które istniały w okresie przedklasycznym, w oparciu o dane archeologiczne, gęstość architektury, obszary powierzchniowe , obliczona objętość wypełnienia architektonicznego współcześnie wznoszonej lub zamieszkiwanej architektury, spójne lub podobne cechy architektoniczne lub artystyczne oraz cechy geograficzne. Podobne badanie zostało zaproponowane dla regionu między Yaxuna i Coba przez Stantona i współpracowników (Stanton i in. ), z gęstością architektoniczną, powierzchnią i bryłami architektonicznymi, które należy uwzględnić w badaniach wzorców osadnictwa. Zmapowano rozległą architekturę monumentalną w MCKB, w tym grupy E, kompleksy triadyczne, boiska piłkarskie, groble i zbiorniki wodne w całym basenie. Łącznie twierdzimy, że rozwój infrastruktury świadczy o obecności złożonych społeczeństw o silnym poziomie organizacji społeczno-ekonomicznej i władzy politycznej w okresie środkowego i późnego preklasyku.
Basen krasowy Mirador-Calakmul
Obszar Mirador-Calakmul to neogeński krajobraz fluwiokrasowy (Gates ), położony na południowym płaskowyżu Peten i określony przez jego cechy geomorfologiczne (Ensley ; Ensley i in. :Rysunek 1; Folan i in. ; Moc i Dohrenwend ; Gunna i Folana ; patrz także Rysunek 1 ). Obszar ten jest zdominowany przez nisko położone sezonowe bagna, znane jako bajos, gdzie woda zbiera się z otaczających krasowych wzgórz wyżynnych, które tworzą naturalne granice (Ensley; Ensleya i Hansena; Ensley i in. :20; Gunna i Folana ; Hansen ; Hansena i in.O ). Obszar ten jest szczególnie widoczny na zdjęciach satelitarnych w podczerwieni, opublikowanych po raz pierwszy w 1992 r. (Rysunek uzupełniający 1), ze względu na dominującą, karłowatą roślinność bajo (niebieska w kolorze podczerwonym), która różni się od lasów tropikalnych na bardziej wzniesionych obszarach (czerwony w kolorze podczerwonym; Stuart ; patrz także Hansen :340,:308).
MCKB wykazuje cechy hydrologiczne wspólne dla zlewni, oprócz wywnioskowanych tras przepływu wód gruntowych i określonych granic (Ensley i in.:20; Quinlana i Ewersa :66; Promień :236; Taylora i Greene’a:81; Biały : 112-113, 153-155). Regionalna wizualizacja i hydrogeologiczna interpretacja basenu i otaczających go krajobrazów wykorzystały satelitarne dane wysokościowe zarejestrowane przez Japońską Agencję Badań Lotniczych i Kosmicznych (Takaku et al. ) i zostało potwierdzone przez dane LiDAR obejmujące znaczną część południowej części basenu. Granice zlewni MCKB wyznacza antyklina Mirador na południowym wschodzie, antyklina Calakmul na północnym wschodzie, północna linia wzgórz krasowych, która wyznacza granicę między dorzeczami Calakmul i Desempeño, oraz linia niskich, szczątkowych wzgórz poprzecinanych przez doliny krasowe na zachodzie. Podobnie jak zachodnie zbocze antykliny Mirador, wschodnie zbocze jest częścią wyżynnego krajobrazu krasowego (Ensley et al. : 19–20) i ma podobną geomorfologię krasową, zdominowaną przez liczne wieloletnie mokradła zwane civales .
Krajobrazy krasowe tworzą peryferie otaczające MCKB. Od południowego wschodu basen jest ograniczony przez nierówny, wielokątny krajobraz krasowy (np. Ensley et al.:17–19, ryc. 3), czyli geomorfologicznie zdefiniowaną strefę buforową (Adams : ryciny 1 i 2; Adamsa i Jonesa :Rysunek 2; Gunn i in. : Rysunek 11.5) otoczony Skarpą Buenavista. Po zachodniej stronie krasowa równina brzegowa jest sezonowo zalewaną równiną aluwialną z pozostałymi wzgórzami ( ryc. 1 ), które ograniczają basen. Na północ od Calakmul dorzecze jest ograniczone pasmem wzgórz, które oddzielają dwa dreny rzecznokrasowe, Desempeño na północnym zachodzie i Escondido na północnym wschodzie. Uważa się, że obszar ten jest ważnym źródłem wody dla większej części szelfu Jukateku (Bauer i in. ).
Materiały i metody eksploracji LiDAR MCKB
MCKB zawiera jedne z największych starożytnych miast Majów, a starożytność wielu, jeśli nie większości, miejsc datuje się na okres środkowego i późnego preklasyku (ok. 1000 p.n.e. – 150 n.e.), z skromniejszym zajęciem tego obszaru w późnym okresie klasycznym ( 600–900 n.e. ; Clark i Hansen ; Clarka i in.; Hansen ; Hansena i Suyuc-Leya; Hansena i in; Morales-Aguilar ). Poprzednie mapowanie archeologiczne w południowym MCKB obejmowało pomiary miejsc Nakbe, La Florida, El Mirador i Tintal za pomocą technologii laserowej Total Station, umożliwiającej tworzenie obrazów 3D. Sukces LiDAR-u w archeologii lasów tropikalnych na Nizinie Majów w Belize (Chase et al. , 2014; Forda i in. ; Prufera i in. ; Weishampel i in. ), Meksyku (Fernandez-Diaz i in. ; Zając i in.R; Hutsona i Welcha ; Rosenswiga i in. ) i Angkor w Kambodży (Evans i in. ) zapoczątkowało pionierskie użycie LiDAR-u w północnym Peten w Gwatemali w ramach projektu Mirador Basin. Począwszy od 2015 roku, w ramach projektu rejestrowano dwa lotnicze pomiary LiDAR na dużą skalę w południowej części MCKB, obejmujące obszar 1703 km 2 ( Rysunek 2 ), co czyni go jednym z największych ciągłych pomiarów LiDAR zarejestrowanych dla badań archeologicznych w Majach Do tej pory niziny. Nasz przegląd ponad 150 publikacji i niepublikowanych raportów, które szczegółowo opisują wykorzystanie danych LiDAR na Nizinie Majów, udokumentował 26 indywidualnych badań zaprojektowanych do badań archeologicznych, które składają się na 18 sąsiadujących regionów o powierzchni 100 km2 lub większej ( tabela 1 ; zob. także Canuto i in . ; Inomata i in. ), pokazując znaczenie badań na skalę regionalną w archeologii Majów. W tych badaniach regionalnych LiDAR ułatwił mapowanie obserwacji osad i cech kulturowych oraz umożliwił szczegółową interpretację środowiskową, geologiczną, geomorfologiczną i hydrologiczną.
Tabela 1.Wybrane wielkoskalowe badania LiDAR na Nizinie Majów. Obejmuje to ciągłe badania o powierzchni większej niż 100 km2 , przeznaczone do badań archeologicznych Majów. Na tej liście nie uwzględniono bardzo dużych, ale o niskiej rozdzielczości badań zarejestrowanych w Meksyku, głównie do analizy terenu, badań środowiskowych i planowania awaryjnego (Inomata i in. ; Instituto Nacional de Estadística, Geografía e Informática 2022 ). Nie uwzględniono również badania G-LiHT, zestawu nieciągłych profili na Półwyspie Jukatan i Chiapas zarejestrowanych przez NASA i zaprojektowanych do analizy ekosystemów lądowych (Cook i in. ; Hutsona i in. ; Inomata i in. ; Schrodera i in.).

Eagle Mapping przeprowadził badanie LiDAR południowego MCKB, w ramach umowy z FARES, w dwóch fazach (faza I: 2015; faza II: 2018), przy użyciu systemu Riegl LMS-Q1560 i skanera Riegl LMS Q780 na nominalnej wysokości 550 m i 650 m. Systemy Riegla wykorzystywały kąt skanowania 58 stopni. Rozbieżność wiązki światła wynosiła 0,25 mrad, a nominalna gęstość impulsu wynosiła 20 impulsów/ m2 . Ze względu na warunki pogodowe badanie Fazy II zostało zarejestrowane na niższych poziomach, wymagających większej liczby linii lotu, przy niższej gęstości impulsów wynoszącej 15 impulsów/m 2 . Szerokość pokosu wynosiła 513–741 m, przy nakładaniu się 55–70%. Średnie zagęszczenie zwrotów całkowitych (łącznie z roślinnością) wyniosło 48,39 pkt/m2 w fazie I i 39,64 pkt/ m2w fazie II, podczas gdy gęstość odbicia gruntu (Grtn) wynosiła 2,18 punktów/m 2 w fazie I i 2,95 Grtn/m 2 w fazie II. Dane punktów LiDAR zostały dostarczone do FARES w LAS 1.2 w płytkach o powierzchni 500 m 2 . Obróbka końcowa badania fazy I za pomocą oprogramowania LASTools firmy Rapidlasso zapewniła zwrot gęstości gruntu na poziomie 5,2 Grtn/m 2. Ogólna dokładność obu pomiarów wynosi +/- 15 cm w poziomie i +/- 30 cm w pionie. QuickTerrain Modeler został wykorzystany do stworzenia cyfrowego modelu terenu (DEM) oraz cyfrowych modeli terenu (NMT) z rozdzielczością 0,5 m. Po wygenerowaniu DEM pochodzącego z LiDAR stworzyliśmy różne modele powierzchni i wizualizacji, aby zinterpretować cechy archeologiczne, w tym cień wzgórza z różnymi pozycjami światła. Modele Hillshade były szeroko stosowane w archeologii w środowiskach tropikalnych do ulepszania, wykrywania i definiowania pozostałości kulturowych (ASZ Chase i in. ; Chase i in. 2014; Dunning i in. ; Evansa i in. ; Złoty i in. ; Horna i Forda; Rosenswiga i Lópeza-Torrijosa ; Šprajc i in. ; Thompsona). Aby wygenerować wizualizacje i zinterpretować cechy archeologiczne, wykorzystaliśmy kilka programów, w tym RVT, ArcMap, GlobalMapper, Quick Terrain Modeler i QGIS.
Podsumowanie badań
Badanie LiDAR ujawniło niezwykłą gęstość i rozmieszczenie miejsc Majów skupionych w MCKB, z których wiele jest bezpośrednio lub pośrednio połączonych rozległą siecią grobli ( ryc. 2 ). Korzystając z modeli cieni wzgórz pochodzących z LiDAR DEM, obecnie zidentyfikowano 775 starożytnych osad Majów (określonych jako skupisko architektoniczne) w południowej nizinie MCKB, z których 581 jest nienazwanych ( ryc. 3 , tabela 2 )). Dodatkowe 189 starożytnych osad Majów o różnej wielkości zidentyfikowano w granicach geomorfologicznych południowego MCKB, w tym wyżynnego krajobrazu krasowego wzdłuż antykliny Mirador, w sumie 964 osad (ze wszystkich okresów), z których 645 nie ma jeszcze nazw. Dodatkowe 52 znane miejsca znajdują się po stronie Campeche, ale bez korzyści z ciągłego LiDAR, z wyjątkiem rozproszonych obszarów w Campeche w Meksyku (patrz Brewer i in.; Reese-Taylor ; Schrodera i in. ; Šprajc ; Šprajc i in. ). Różne skale i gęstości strukturalne są częściowo zależne od krajobrazów bajo (patrz także Canuto ). Osada, która była uważana za stosunkowo małą, na niewielkim wzniesieniu otoczonym dużymi bajo, okazała się znacznie większa, gdy bezpośrednie połączenia, takie jak groble, tamy, groble, kanały, wspólne zbiorniki i wspólne wykorzystanie bajo, wykryto między centrum ośrodka a jego zależnymi peryferiami. Kiedy osady zostaną określone jako zależne peryferia większych ośrodków politycznych i określone przez granice bajo lub arroyos z ówczesnym osadnictwem i architekturą, wówczas w sumie co najmniej 417 ośrodków składających się z miast, miasteczek i wiosek z wyznaczonymi granicami zostało zidentyfikowanych do dziś w wielokącie MCKB ( Rysunek 3; Rysunek uzupełniający 2). Definicja tych terminów jest drażliwą kwestią, a uczeni od lat próbują je zdefiniować (np ), z bardzo zróżnicowanymi wynikami dla rozmieszczenia ludności i osadnictwa w oparciu o definicję i liczbę rezydencji, współczesność struktur i wielkość rodziny na rezydencję (Rice i Puleston :144). Mezoamerykańskie „miasto” było wcześniej definiowane jako „półmiejskie centrum liczące co najmniej 4000–5000 mieszkańców” (Clark:124). Za „miasto” można by uznać konglomerat rezydencji i struktur publicznych, które liczyłyby 1000–3000 mieszkańców, podczas gdy „wieś” liczyłaby mniej niż 1000 mieszkańców. Pod względem architektonicznym „miasto” byłoby reprezentowane przez duże grupy architektury mieszkalnej i publicznej, podczas gdy „miasto” byłoby znacznie rzadszym zbiorem rezydencji i ograniczonej architektury publicznej/ceremonialnej, a „wieś” definiuje się jako grupę społeczną rezydencje z co najmniej jedną lub mniejszą strukturą ceremonialną / publiczną.

Rysunek 3.Mapa centrum serwisu południowego MCKB. Wielokąty reprezentują spójne centra lokalizacji zidentyfikowane za pomocą analiz GIS LiDAR, danych w bliskiej podczerwieni i badań naziemnych w południowej części MCKB. Poszczególne centra mogą składać się z kilku osiedli jako przedmieść lub miejsc peryferyjnych, które są ze sobą ściśle powiązane. Kolory wielokątów to proponowane poziomy poziomów. Cyfrowa elewacja: ALOS World 3D (AW3D30), Japan Aerospace Exploration Agency ( https://www.eorc.jaxa.jp/ALOS/en/aw3d30/ ) i FARES LiDAR.
Tabela 2.Gęstość osadnictwa w południowym MCKB.

Aby jeszcze bardziej skomplikować kwestie, projekt Mirador Basin zidentyfikował zdumiewającą obecność „niewidzialnych” kopców domów, z ubitymi glinianymi podłogami, dołkami po słupach i preklasyczną ceramiką in situ, ale bez powierzchniowych śladów architektury (Johnston i in. ; Ból; Paine’a i Hansena; Paine i in.; zobacz także Pogoń ; Pyburn). Nie jesteśmy przygotowani do rozwiązania tego problemu, dopóki nie zostanie przeprowadzona wystarczająca liczba próbek, aby zapewnić statystycznie poprawny algorytm, który pozwoliłby udoskonalić szacunki populacji przedklasycznej w MCKB. W tym artykule woleliśmy definiować rozmiary witryn jako „kondygnacje” o określonych cechach przestrzennych, liczbie monumentalnych konstrukcji i objętości współczesnych budynków i/lub peronów. Większe stanowiska, z których większość powstała w tym samym czasie (czego dowodem są badania archeologiczne), są połączone rozległą siecią grobli, co stanowi przesłankę do wykazania wczesnego etapu zaistnienia skomplikowanych procesów społeczno-ekonomicznych, które doprowadziły do złożoności kulturowej (Hansen; Hansena i in. ; Hernández-Salazar ; Hernández i in. ; Morales-Aguilar i Castanet ). Wszystkie groble wykryte wcześniej za pomocą map eksploracji powierzchni, testów i wykopów wykopaliskowych, a później za pomocą LiDAR, zostały wykreślone w różnych modelach gołej ziemi, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób Majowie zbudowali swój system grobli, aby skonsolidować potężne społeczeństwo na poziomie państwowym w średniowieczu i późnym okresie preklasycznym (patrz Groble poniżej).
Lata map terenowych w połączeniu z danymi LiDAR i dziesięcioleciami badań archeologicznych ujawniły hierarchię współczesnych preklasycznych osad w miejscach o cechach ceremonialnych, dużej, monumentalnej architekturze i gęstości mieszkalnej w MCKB ( ryc. 4 i 5 ; Tabela 3 ). Inni próbowali zidentyfikować wielopoziomową hierarchię miejsc na podstawie liczby placów, stylów domów, pałaców, platform i powierzchni (np. Adams; Adamsa i Jonesa ; Wrighta i Johnsona :270, 281). Dodatkowe poziomy miejsc, nie wymienione w tym artykule, obejmują grupy mieszkalne bez architektury ceremonialnej lub „publicznej”, takie jak wcześniej odnotowany przez Hammonda w jego identyfikacji dziewięciu poziomów późnego klasycznego Belize (Hammond ). Różne poziomy osadnictwa w MCKB zidentyfikowano na podstawie różnic w (1) powierzchni miejsc o monumentalnej architekturze o wysokości większej niż 12 m; (2) obecność, spójne rozmiary i numery architektury ceremonialnej/publicznej, takiej jak piramidy, grupy E i triady; (3) objętość współczesnych sztucznych konstrukcji na obszarze 1 km 2 zidentyfikowanym jako miejsce lub centrum obywatelskie za pomocą wolumetrii, koncepcja wcześniej sugerowana (Adams i Jackson Adams ), ale nie zastosowano (ale zobacz Stanton i in.); (4) obecność grobli wewnątrzzakładowych i międzyzakładowych; (5) liczba peronów mieszkalnych Preclassic; (6) obecność boisk do piłki nożnej; (7) obiekty logistyczne, w tym zbiorniki i systemy tarasowe; oraz (8) obecność konstrukcji obronnych.

Rysunek 4.Mapa monumentalnej architektury południowego MCKB z boiskami piłkarskimi, grupami E, kompleksami triadowymi, groblami, piramidami i nowoczesnymi wioskami. Kolor tła reprezentuje wzniesienie terenu z najniższymi wzniesieniami w kolorze jasnoniebiesko-zielonym, stopniowo zwiększające się do wyższych wzniesień w kolorze brązowym, a najwyższe wzniesienia w kolorze białym. Cyfrowe dane wysokości: ALOS World 3D (AW3D30), Japan Aerospace Exploration Agency ( https://www.eorc.jaxa.jp/ALOS/en/aw3d30/ ) i FARES LiDAR.

Rysunek 5.Analizy gęstości monumentalnych obiektów w południowym MCKB, pokazujące (a) grupy E, (b) kompleksy triadyczne, (c) groble międzylokacyjne, (d) groble wewnątrzzakładowe, (e) boiska do piłki nożnej i (f) duże zbiorniki. Skala gęstości pokazuje niską gęstość architektoniczną na żółto, zmienną umiarkowaną gęstość w odcieniach zieleni i wysoką gęstość architektoniczną na niebiesko. Cyfrowa elewacja: ALOS World 3D (AW3D30), Japan Aerospace Exploration Agency ( https://www.eorc.jaxa.jp/ALOS/en/aw3d30/ ) i FARES LiDAR.
Tabela 3.Powierzchnia stanowisk preklasycznych i metryki monumentalne dla losowo wybranych stanowisk na poziomach 1–6 w MCKB.

Diachroniczne zmiany rangi i statusu miejsc ujawniają zmiany politycznego, gospodarczego i społecznego statusu miejsc w czasie. Największe stanowiska były zróżnicowane chronologicznie: Nakbe, Wakna, El Pesquero, Xulnal, El Mirador, Kunal, Yaxnohcah i Balamnal są silnie obecne w okresie środkowego preklasyku (ok. 900–400 pne ). Miejsca takie jak El Mirador, Tintal, Nakbe i Balamnal stały się jeszcze bardziej dominujące we wczesnym późnym okresie preklasycznym (ok. 300 pne ), co wskazuje na wahania losów różnych ośrodków w czasie (Hansen et al.; Morales-Aguilar ; Reese-Taylor i in. ).
W okresie późnego środkowego preklasyku i wczesnego późnego preklasyku El Mirador stał się dominującym miejscem, z monumentalnymi platformami, piramidami, tarasami rolniczymi, mechanizmami zbierania wody, wzniesionymi polami, konstrukcjami architektonicznymi Grupy E i triadami, masywnymi groblami i wysoką gęstością demograficzną jako część sieci sprzymierzonych miejsc o zarodkowanej strukturze władzy w granicach geograficznych MCKB (patrz Hansen i Guenter ). Miejskie centrum tego miejsca, wraz z podległymi mu przedmieściami, zaludnionymi bajosami , architekturą mieszkaniową i architekturą monumentalną, zajmuje powierzchnię 132 km 2 , co czyni go największym ośrodkiem w dorzeczu, porównywalnym z obszarem postlidarowym takich miejsc jak Caracol , na 177-317 km 2 (np. Chase i Cesaretti ; Pościg i pościg :214–216, ) lub dane pre-LiDAR w Tikal, na 120 km 2 (Culbert et al. ) do 165 km2 (Lentz i in.:287). Otaczające systemy tarasów, systemy pól bajo i odległe kompleksy mieszkalne sprawiłyby, że El Mirador byłby jeszcze większy, ale naturalne granice bajos oraz strukturalny format miejsc w dorzeczu sugerują pewną autonomię pod ogólną hegemonią El Mirador.
Część tego obszaru obejmuje kilka sąsiednich bajos , które zostały włączone specjalnie do wielkości stanowiska ze względu na rozległe starożytne modyfikacje, w tym obecność architektury mieszkalnej (Dahlin et al. ), wzniesionych pól, struktur „podobnych do chinampy”, kanałów i innych sztucznych modyfikacji w obszarach bajo bezpośrednio powiązanych z centrum obywatelskim (patrz poniżej). LiDAR ujawnił podobne modyfikacje w bajosach sąsiednich obszarów (np.).
Definicje witryn LiDAR i identyfikacje granic
Teledetekcja LiDAR w lasach tropikalnych stała się użytecznym narzędziem do wykrywania pozostałości archeologicznych dzięki zastosowaniu podejścia opartego na GIS (Canuto et al. ; Chase i in. ; Evansa i in.; Forda i in. ; Garnizon i in. ; Inomata i in.; Rosenswiga i Lopeza-Torrijosa ; Rosenswiga i in. ). Nasze obszerne poprzednie badania archeologiczne przeprowadzone przed pozyskaniem LiDAR zostały wykorzystane do wsparcia naszej interpretacji cech archeologicznych zaobserwowanych na danych LiDAR. Jednym z powszechnych problemów w archeologii Majów nizinnych była identyfikacja granic stanowiska i granic (Adams i Jones :301; Culberta i in. ; Drapela i in. ). Dane LiDAR obejmujące ciągły obszar w południowym MCKB dały możliwość dopracowania tych szczegółów. Na przykład nasze kryteria definiowania lokalizacji obejmowały poszczególne osady, w których stwierdzono groble wewnątrz lokalizacji, współczesną architekturę o spójnych formach i/lub wspólne obiekty lub konstrukcje służące do utrzymania, które łączyły się z jednorodnością miejsca, której nie było w innych miejscach. W tym badaniu zastosowano metody teledetekcji do określenia granic obszaru za pomocą cech geograficznych. Zostało to połączone z naturalną topografią obszaru, aby zapewnić możliwe do zidentyfikowania ograniczone granice, takie jak bajos, civales lub arroyos, do osad, które obecnie wydają się być częścią tego samego miejsca. Pozwoliło to na określenie powierzchni określonych miejsc z podobieństwami chronologicznymi, a wiele z nich zostało potwierdzonych przez badania mapowe, ratowanie okopów szabrowników i dołów testowych oraz poziome wykopaliska architektoniczne w 56 oddzielnych miejscach przeprowadzonych na skalę regionalną w ramach projektu Mirador Basin.
Korzystając z danych i analiz LiDAR, w połączeniu z mapowaniem powierzchni i wykopaliskami archeologicznymi, proponujemy sześciopoziomową hierarchię osadnictwa dla miejsc o monumentalnej architekturze założonych w okresie środkowego preklasyku i późnego preklasyku ( ryc. 6 ). Ta sześciopoziomowa hierarchia osadnictwa jest zgodna z wykorzystaniem czteropoziomowych danych osadniczych w innych częściach świata, aby zasugerować istnienie bardziej złożonego lub „państwowego” zarządzania (Wright i Johnson ). Hierarchia ta została ustalona na podstawie powierzchni epicentrów terenu, powiązanej liczby głównych budynków, platform, placów oraz cech rolniczych i hydraulicznych, jak określono na podstawie danych archeologicznych i obliczeń objętości środowiska zbudowanego współczesnej architektury (budownictwo i /lub wykorzystanie). Wybrane przykłady nie są wyczerpujące, ale wskazują rozmiary witryn ( Rysunek 4 ). Obecność gęstych osad i ośrodków różnej wielkości w obrębie MCKB i otaczających je naturalnych ram wskazuje na ogromny wzrost i rozwój w środkowym i późnym preklasycznym okresie okupacji Majów ( ryc. 2 i 3 )). Warstwy poszczególnych stanowisk zostały ustalone na podstawie analizy topografii naturalnych granic terenu, a także koncentracji i rozmieszczenia struktur preklasycznych, liczby i rozmiarów placów, konstrukcji publicznych i mieszkalnych, platform, grobli wewnątrz obiektu, grup E, boisk piłkarskich, liczba dominujących struktur triadycznych, współczesność chronologiczna i wolumetria architektoniczna ( ryc. 5a–5f ; tabele 3 i 4 ). Ponadto jednolitość strategii testowania w celu identyfikacji poziomów, którą można by zastosować w dowolnym miejscu Majów, polegałaby na zidentyfikowaniu obszaru o powierzchni 1 km2 oraz określić bryłę wypełnienia konstrukcyjnego architektury współczesnej na tym obszarze. W oparciu o te kryteria sugerujemy, że największym obiektem w MCKB jest El Mirador, który reprezentuje Tier 1, obejmujący obszar 132 km 2 , z monumentalną architekturą większą niż 15 m wysokości. Obszar ten obejmował kilka okolicznych bajo ze względu na występowanie na nich niskiej architektury mieszkalnej (np. ; Hernández i in. ) oraz rozległe pola wzniesione bezpośrednio związane z centrum obywatelskim w Bajo La Jarilla (Hansen i in. ; Ryc. 7 ). Jest nawet możliwe, że civales / bajos w miejskim centrum El Mirador były gęsto zaludnione społecznościami „na palach” lub podwyższonymi drewnianymi platformami mieszkalnymi, sądząc po obecności preklasycznej ceramiki poślizgowej i użytkowej znalezionej w licznych dołach testowych w całym bajosie ( np. Dahlin i in. ; Hernández i in.\ ; Jakub ; Johnstona i in. ; Paine i in. ). Nawet wyłączając bajos w granicach obszaru (37,93 km 2 , czyli 28,64 procent), obszar wyżynny z preklasyczną architekturą monumentalną i mieszkalną wynosi 94,51 km 2 , czyli 71,36 procent sugerowanej powierzchni terenu. El Mirador składa się również z peryferii z dużymi obszarami budynków mieszkalnych połączonych siecią grobli. Powiązane bajobyły bardzo eksploatowane przez Majów w okresie przedklasycznym. Podniesione pola, duże zbiorniki i kanały zostały zbudowane w systemie terenów podmokłych i były kluczowymi elementami preklasycznych strategii agrarnych i gospodarki wodnej. Duża liczba grup E, triadycznych piramid i innych kompleksów w El Mirador, oprócz obecności rzeźbionych pomników przedstawiających władców (patrz Tabela 3 ; np. Hansen :155, : 382, 386, 394–397, 409; Hansena i Guentera; Hansena i in. :160; Justesona i Mathewsa ), reprezentują wysoką koncentrację władzy politycznej na Nizinie Majów w czasach preklasycznych. Łączną masę architektoniczną w próbce 1 km 2 naszego centrum obywatelskiego na poziomie 1 obliczono na dwa sposoby: (1) komputerowe generacje objętości przy użyciu programów ArcGIS Pro, Global Mapper i QGIS; (2) geometryczne obliczenia matematyczne z wykorzystaniem pomiarów obrysu tachimetru dla objętości peronów oraz nadbudówek w kształcie ściętych i ostrosłupowych, które wyniosły obliczone minimum 4 809 310 m 3 wypełnienia konstrukcyjnego dla konstrukcji współczesnych dla 1 km 2 Zachodniej Grupy El Mirador. Obliczenia masy architektury za pomocą trzech oddzielnych programów dały przybliżone oszacowanie objętości na około 4 306 867 m3 (Global Mapper), w wybranym 1 km 2 na miejscu.

Rysunek 6.Wykres monumentalnych elementów architektonicznych w południowym MCKB przedstawiający różne znormalizowane poziomy spójności hierarchii osadniczych.

Rysunek 7.(a) Przykład centrum lokalizacji Tier 1, El Mirador. We wskazanych obszarach konstrukcje mają od 15 do 72 m wysokości. Obszar terenu jest oznaczony kropkowaną czerwoną linią, a powiązane przedmieścia miasta są połączone groblami wewnątrzzakładowymi. Monumentalna architektura i groble wewnątrzzakładowe wskazują, że stanowisko obejmuje powierzchnię 132 km 2 . (b) Objętość 1 km 2 centrum miejskiego, składającego się głównie z otoczonej murami Zachodniej Grupy terenu, przekracza 4 000 000 m 3 .
Tabela 4.Próbka ocen objętościowych obszaru 1 km 2 dla wybranych stanowisk. Global Mapper był programem używanym do większości wolumetrii w tym artykule.

* Wolumetria, morfologia architektoniczna i powierzchnia terenu wymagają dodatkowych testów w celu potwierdzenia kategorii poziomu.
Miejsca poziomu 2, takie jak Tintal, Balamnal i Nakbe, mają powierzchnię w zakresie od 13 do 19 km2 ( ryc . 8 ), ale niektóre z opisanych powyżej cech występują rzadziej lub nie występują. Obecność mniejszej liczby dużych zbiorników i rzeźbionych pomników sugeruje inny poziom organizacji politycznej. Niemniej jednak wszystkie obiekty poziomu 2 przedstawiają monumentalną architekturę do 50 m wysokości i sieci grobli. Obszary poziomu 2 mają masę 1 km 2 współczesnej sztucznej konstrukcji, od 922 392 m 3 (Global Mapper) do 945 678 m 3 (QGIS) w Nakbe, 776 620 m 3 (Global Mapper) do 781 645 m 3 (QGIS) w Tintal, i 905 737 m3(Global Mapper) do 941 633 m 3 (QGIS) w Balamnal.

Cyfra 8.Obrazy LiDAR przykładowych miejsc Tier 2: (a) Tintal, ze strukturami o wysokości od 20 do 50 m, licznymi platformami oraz groblami międzylokacyjnymi i wewnątrzzakładowymi; oraz (b) Nakbe, o powierzchni 13-19 km 2 i objętości próbki 1 km 2 przekraczającej 906 000 m 3 . Kody kolorów dla cieniowanego obrazu są podane w legendzie pokazanej na Figurze 7b .
Obszary poziomu 3 obejmują centra takie jak El Pesquero, Wakna, Porvenir, Uaymil, Xulnal i inne z centrami obywatelskimi o powierzchni od 2,7 do 8,0 km2 ( Rysunek 9 ) . Miejsca poziomu 3 mają mniejszą powierzchnię niż miejsca poziomu 2, ale różnią się od miejsc poziomu 4 ze względu na większy rozmiar i większą obfitość architektury monumentalnej, z co najmniej pięcioma konstrukcjami o wysokości od 8 do 20 m w centrach obywatelskich. Wszystkie lokalizacje poziomu 3 mają grupy E, ale rozmiary i skale platform wschodnich mają długość 150–200 m. Wszystkie tereny poziomu 3 mają wewnętrzne groble, które łączą kompleksy architektoniczne w centrach obywatelskich, co wskazuje na hierarchię dystrybucji administracyjnej i osadniczej. Wolumetria komputerowa lokalizacji Tier 3 waha się od 200 000 do 300 000 m3 /km 2 , na podstawie obliczeń Global Mapper.

Rysunek 9.Obrazy LiDAR przykładowych miejsc Tier 3: (a) Wakna, o powierzchni 7,4 km 2 ; oraz b) El Pesquero o powierzchni 7,7 km2 i co najmniej pięciu konstrukcjach o wysokości przekraczającej 12 m. Jednak El Pesquero ma objętość 81 516 m 3 podsypki budowlanej, co może klasyfikować ją jako miejsce Tier 5, do czasu przeprowadzenia dodatkowych badań. Kody kolorów dla zacieniowanego obrazu podano w legendzie pokazanej na figurach 6 i 7b .
Obszary poziomu 4 obejmują ośrodki, takie jak Noholnal, El Civalon, La Union i El Hospital, o średniej powierzchni od 1,01 do 4 km2 ( ryc . 10 ). Miejsca te różnią się od miejsc poziomu 5 tym, że generalnie mają więcej struktur triadycznych (2+), zwykle co najmniej jedno boisko do piłki nożnej i groble wewnątrz lokalizacji, łączące różne grupy architektoniczne z centrami obywatelskimi. Obliczenia wolumetryczne wygenerowane komputerowo oszacowały te poziomy na 137 000 m 3 (szpital), 156 000 m 3 (Noholnal) oraz miejsca do około 200 000 m 3 współczesnych konstrukcji w obrębie wybranego 1 km 2 .

Rysunek 10.Obrazy LiDAR przykładowych miejsc Tier 4: (a) El Hospital, o powierzchni 3 km 2 i kubaturze architektonicznej 1 km 2 wynoszącej 137 469 m 3 ; oraz (b) Noholnal, o powierzchni 3 km 2 i objętości strukturalnej 1 km 2 wynoszącej 156 601 m 3 . Te poziomy mają wyrafinowane, duże preklasyczne kompleksy, platformy i groble. Kody kolorów dla zacieniowanego obrazu podano w legendzie pokazanej na figurach 6 i 7b .
Obszary poziomu 5 obejmują La Tortuga, Naranjito, Los Torres, Cantetul i La Pailona, o powierzchni 1,2–3,04 km 2 ( ryc. 11 ). Wszystkie obiekty Tier 5 mają E-Grupy, pomimo zmniejszonej powierzchni centrów obywatelskich tych obiektów i generowanych komputerowo objętości (Global Mapper) od 68 000 m 3 (Cantetul) do około 100 000 m 3 (El Pesquero).

Rysunek 11.Obrazy LiDAR przykładowych miejsc Tier 5: (a) El Limon obejmuje obszar 2,5 km 2 , ale jego objętość wynosi 194 189 m 3 /km 2 , co czyni go kandydatem do klasyfikacji Tier 4, w oczekiwaniu na dalsze badania; (b) stanowisko Cantetul obejmuje obszar 1,30 km 2 , z objętością 68 224 m 3 / km 2 . Kody kolorów dla zacieniowanego obrazu podano w legendzie pokazanej na figurach 6 i 7b .
Przykłady miejsc poziomu 6 obejmują Las Ilusiones, La Ceibita, Hunal, El Karstico, La Florida, Hunbe i Noholtun, o powierzchni od 0,16 do 1,5 km2 ( ryc . 12 ). Tylko jedna z lokalizacji Tier 6 ma grupę E, ale wszystkie te witryny mają co najmniej jedną monumentalną strukturę, która przekracza 12–22 m wysokości. Witryny takie jak Oxkinal, położone na zachodnim krańcu MCKB, składają się wyłącznie z grupy E. Miejsca takie jak La Ceibita i Hunal mają masywną pojedynczą piramidę o objętości około 33 000–95 000 m 3 , ale nie ma innych monumentalnych budynków. Losowo wybrane przykłady hierarchii witryn są wymienione w tabeli 3 , z próbką wolumetryczną wymienioną w tabeli 4 .

Rysunek 12.Obrazy LiDAR przykładowych miejsc Tier 6: (a) La Ceibita, która obejmuje obszar 1,0 km 2 , ale ma kubaturę 94 997 m 3 , co może umieścić miejsce w kategorii Tier 5, w oczekiwaniu na dalsze badania. Kilka grup mieszkaniowych na miejscu nie zostało uwzględnionych w obliczeniach z powodu niespójnej współczesności z większą architekturą; (b) Hunal, który obejmuje 0,7 km 2 i ma objętość 33 265 m 3 / km 2 . Zwróć uwagę na pojedyncze monumentalne konstrukcje w każdym miejscu, odpowiednio o wysokości 22 mi 20 m, z niewielką dodatkową powiązaną architekturą. Kody kolorów dla zacieniowanego obrazu podano w legendzie pokazanej na figurach 6 i 7b .
Zastosowaliśmy metodę gęstości jądra w aplikacji ArcGIS Pro, aby przeanalizować wzorce przestrzenne grup E, kompleksów triadycznych, grobli międzylokacyjnych, grobli wewnątrzlokacyjnych, boisk piłkarskich i dużych zbiorników wodnych ( Rysunek 5 ). W rezultacie sześć różnych modeli pokazuje gorące punkty koncentracji tych cech. Główny hotspot znajduje się w El Mirador, reprezentującym największy pejzaż miejski w południowym MCKB. Inny ważny punkt zapalny jest reprezentowany w Balamnal, co świadczy o jego wpływie społeczno-politycznym w regionie w okresie przedklasycznym.
Nowe postrzeganie rozliczeń MCKB dzięki w wyniku badań LiDAR
Nasza dokumentacja setek stanowisk archeologicznych w MCKB w północnej Gwatemali kwestionuje stare wyobrażenie o rzadkiej okupacji wczesnych ludzi na Nizinie Majów, szczególnie w okresie przedklasycznym (Fox :40; Smażyć ; Haviland :19; Sandersa i Webstera ; Thompsona :50). Obecność gęstych osad w naturalnych granicach MCKB wskazuje na ogromny wzrost i niezwykłą dynamikę kulturową w środkowym i późnym preklasycznym okresie okupacji Majów. Nasza wstępna sześciopoziomowa hierarchia osadnicza i administracyjna miejsc ceremonialnych w okresie przedklasycznym, zidentyfikowana na podstawie wykopalisk prowadzonych przez kilka dziesięcioleci w MCKB ( ryc. 5 ), wskazuje na ogólną jednolitość morfologii miejsca w tym regionie. Podczas gdy późny klasyk ( ad600-900) obecność w południowym MCKB ogranicza się do mniejszych osiedli mieszkaniowych, z wyjątkiem miejsc Naachtun, Porvenir, Tamazul, La Pailona i Lechugal (po stronie gwatemalskiej) oraz Uxul, Calakmul i Pared de los Reyesa po meksykańskiej stronie, wydaje się, że w miejscach preklasycznych można znaleźć szerszy zakres hierarchii warstwowej. Spójność form i wzorów architektonicznych, ceramiki, sztuki rzeźbiarskiej, wzorów architektonicznych i ujednolicających konstrukcji grobli na określonym terytorium geograficznym sugeruje scentralizowaną polityczną, społeczną i ekonomiczną solidarność między okupantami (Hansen i Suyuc-Ley ). Nie oznacza to jednak zmniejszonego lub zwiększonego znaczenia politycznego centrów, ponieważ miejsca takie jak Xulnal znajdują się na poziomie 3 z powodu ograniczonego obszaru centrum obywatelskiego otoczonego dużymi bajosami . Najwyraźniej było to ważne centrum społeczne i gospodarcze, oparte na liczbie grup E (trzy), z co najmniej trzema groblami wewnątrz lokalizacji, dużą wczesną architekturą oraz fosami obronnymi lub o ograniczonym dostępie. Jest to również jedno z nielicznych miejsc w dorzeczu o orientacji północ-południe, podczas gdy większość innych wczesnych stanowisk ma orientację wschód-zachód.
Wielkość pracy przy budowie masywnych platform, pałaców, tam, grobli i piramid datowanych na okres środkowego i późnego preklasyku w całym MCKB sugeruje siłę zorganizowania tysięcy robotników i specjalistów, począwszy od producentów wapna, zaprawy murarskiej i kamieniołomów specjaliści, technicy lityczni, architekci, specjaliści ds. logistyki i zamówień rolnych oraz organy ścigania i urzędnicy religijni, wszyscy działający w ramach jednorodności politycznej i ideologicznej. Społeczne, ekonomiczne i ideologiczne gałęzie złożoności kulturowej na wyznaczonym terytorium geograficznym są sugerowane przez zróżnicowaną dostępność grobli. Zróżnicowane miejsca w MCKB są świadectwem regionalnych programów publicznych, takich jak grupy E, monumentalna architektura ceremonialna, w tym kompleksy triadyczne, groble międzylokacyjne, Ryciny 4 – 6). Architektura mieszkaniowa na dużych terenach wykazuje wyraźną nierówność wielkości i wyrafinowania architektury oraz obecność lub brak towarów importowanych (np.:362–369).
Konsekwentne architektoniczne techniki budowlane (kamień, zaprawa murarska, sztukateria i sztuka architektoniczna) oraz artefakty zarówno użytkowe, jak i ceremonialne w okresie środkowego preklasyku, a także innowacja wielkiej architektury triadycznej na całym obszarze na początku późnego okresu przedklasycznego, implikują istnienie formacji i tworzenie instytucji o jednolitej ideologii religijnej (Coe ; Durkheima ; Keatinge’a ; Webera ). Musimy jeszcze zidentyfikować miejsca z siatką, takie jak środkowo-preklasyczne stanowisko Nixtun Ch’ich’ (Pugh and Rice ; Pugh i in.), co sugeruje niezależny charakter kształtowania się społeczno-politycznej złożoności przez ten wczesny okres. Tarasy rolnicze zostały zidentyfikowane przez LiDAR i wykopaliska powierzchniowe w prawie wszystkich obszarach południowego MCKB, podobnie jak tarasy z okresu klasycznego zidentyfikowane w Caracol w Belize (Chase i Chase ; Chase i in. : 214ff.) i Naachtun (Morales-Aguilar, komunikacja osobista 2021), a także preklasyczne tarasy w Nakbe i El Mirador (Hansen ; Hansena i in. ; Martínez Hidalgo i in. ). Wydaje się, że tarasy i stanowiska zmniejszają się w pobliżu naturalnych granic basenu, ale możliwe jest określenie wpływu tak rozległych populacji w okresie preklasycznym na kolejne populacje i współczesny baldachim lasu deszczowego (Hightower et al. ). Zdolność rolnicza i logistyczna do przyjęcia dużych populacji preklasycznych wymagała zgromadzenia siły roboczej, być może na skalę przemysłową, do budowy architektury, sadzenia, pielenia, podlewania i zbioru upraw tarasowych.
Monumentalna architektura, główne platformy, kompleksy zwane grupami E (patrz poniżej) i związane z nimi groble (patrz poniżej) powstały w późnym okresie środkowego preklasyku, a kolejne konstrukcje zostały zbudowane przy użyciu do 1,5–2,8 mln m 3 wypełnić pojedynczą strukturę w późnym okresie preklasycznym (Hansen ; Hansena i in.; Suyuc-Ley i Hanse ). Masywne triadyczne struktury piramidalne, takie jak piramida Tigre w El Mirador, o wymiarach 145 × 150 × 55 m, mają podobne odpowiedniki w co najmniej 12 głównych miejscach w południowym MCKB, a podobne konstrukcje odnotowano w Yaxnohcah, Calakmul i prawdopodobnie Balakbal w Campeche, wskazując na wielkość ówczesnego poboru do pracy. Szacunki dotyczące budowy Danty wynoszą od 6 do 10 milionów osobodni pracy, w zależności od objętości, na którą może mieć wpływ pofałdowana powierzchnia skał macierzystych (Hansen i in. :185). Ilość i gęstość ówczesnych konstrukcji w MCKB pozwala zrozumieć pracochłonność, spójność ideologiczną i jednolitość materiałów budowlanych inwestowanych w i na architekturę monumentalną (E. Hansen et al. ; Hansena i in.; Schreinera ).
Dowody na istnienie złożonych organizacji społecznych, ekonomicznych i politycznych oraz pojawienie się hierarchicznej struktury społeczno-politycznej z instytucjami władzy królewskiej pozwalają na testowanie modeli i hipotez (Hansen ). Tworzenie takich hierarchicznych struktur władzy ma implikacje antropologiczne, które najlepiej można zaobserwować z perspektywy diachronicznej i synchronicznej na poziomie regionalnym (Haas :216).
Monumentalność architektury rytualnej i sakralnej, boisk piłkarskich, grobli i systemów zbierania wody
E-Grupy
Główne miejsca MCKB mają struktury zbudowane dla ideologii ceremonialnej lub religijnej (np. Demarest i Conrad ). Analizy LiDAR ułatwiły identyfikację większej liczby kompleksów strukturalnych znanych jako grupy E. Te kompleksy architektoniczne mają spójną formę, z dominującą piramidą na zachodzie i wydłużoną platformą północ-południe na wschodzie grupy placów, i rzekomo były związane z trasami przesilenia i równonocy, jak po raz pierwszy zidentyfikowano w grupie E w Uaxactun w latach dwudziestych XX wieku (Blom :218; Doyle’a ; Freidel ; Freidel i in. ; Hansen : 63–70; Ruppert :222). Jednak oceny te nie są wiarygodne (zob. Aveni i Hartung; Šprajc). Pełniły ważne funkcje rytualne i ceremonialne w miejscach wczesnych Majów i Mixe-Zoque i są najwcześniejszym spójnym formatem grupy architektonicznej na Nizinie Majów (Chase i Chase :32; Hansen : 63–64; Inomata ; Inomata i in). Chociaż toczy się debata na temat pochodzenia grup E (patrz Clark i Hansen ; Hansen :55; Inomata ), nie ma wątpliwości, że ten format architektoniczny został opracowany i wykorzystany w okresie środkowego preklasyku na Nizinie Majów (Doyle ; Estrada-Belli ; Estrada-Belli i in.; Hansen; Morales-Aguilar ). E-Grupy są powszechne w całym MCKB (np. Hansen : 69–70; i Figury 4 i 13 ), ale różnią się ilością i rozmiarem. Analiza obrazów LiDAR zlokalizowała co najmniej 30 ośrodków w południowym MCKB, które łącznie mają 42 kompleksy E-Group ( Ryc. 13). Witryny poziomu 1, takie jak Mirador, mają osiem grup E, podczas gdy witryny poziomu 2, takie jak Balamnal, mają co najmniej dwie grupy E, a witryny trzeciorzędne „końca drogi”, takie jak Noholnal i Noholtun, położone na południe i południowy zachód od Balamnal , mają odpowiednio dwa i jeden kompleks E-Grupy. Rozmiar witryny wydaje się jednak nie mieć znaczenia, ponieważ grupy E znajdują się na wszystkich zidentyfikowanych poziomach wielkości witryny. Niektóre witryny poziomu 6, takie jak Oxkinal, składają się niewiele poza strukturami grupy E. Podczas gdy El Mirador ma prawdopodobnie największą zachodnią strukturę ze wszystkich grup E w Basenie, ze strukturą Leon na wysokości 33 m ( ryc . 13f ). Kompleks E-Group w East Group w Nakbe (Ryc. 13b ) należy do najwcześniejszych w MCKB, a jego budowa i użytkowanie datuje się na lata 900–600 pne ( ryc. 14 ). Ceramika z wykopalisk w El Pesquero, Balamnal, Wakná, Kunal, Xulnal i El Mirador sugeruje, że te grupy E są współczesne.

Rysunek 13.Obrazy LiDAR wybranych E-Grup w MCKB: (a) Leon Group, El Mirador; (b) Nakbe, Grupo Oriental; (c) Grupa A, Xulnal; (d) Grupa A, Balamnal; (e) Grupa A, El Pesquero; oraz (f) Zapote Group, Wakna.

Rysunek 14.Wykres dat radiowęglowych C-14 wyrównanych stratygraficznie w skali bayesowskiej związanych z Operacją 51 C, głównym wykopem u podstawy Struktury 51, Grupy E w Grupie Wschodniej w Nakbe, z dużym skupiskiem dat między ok. 1200 i 500 pne w zakresie 2 sigma. Najwcześniejsze daty pochodzą ze spalonych słupów w dołkach posłupowych w podłożu skalnym przed strukturą i są zgodne z wczesnymi datami z rdzeni wydobytych z jezior na zachodnim skraju MCKB (OxCal v. 4.4.2, Bronk Ramsey et al.; dane atmosferyczne: Reimer et al.).
Architektura triadyczna
Zdecydowana większość największej architektury w MCKB to konfiguracja triadyczna, „dominująca struktura otoczona dwoma mniejszymi kopcami skierowanymi do wewnątrz” ( ryc. 15a–15f ; zob. Freidel; Grahama : 45–46; Hansen : 171ff., : 77–78, ). Chociaż żadne struktury triadyczne nie są jeszcze znane z okresu środkowego preklasyku, format ten pojawia się nagle i wszechobecnie w całym MCKB we wczesnym okresie późnego preklasyku (ok. 350–300 pne ). Triadyczny wzór jest prawdopodobnie związany z wczesną kosmologią „trzech kamieni paleniska stworzonych przez Majów” (Tedlock :236, n72). Późnopreklasyczna piramida Tygrysów w Zachodniej Grupie w El Mirador ( Rysunek 16a ) została oszacowana na podstawie eksperymentów replikacji przeprowadzonych przez Mirador Basin Project i innych, że została zbudowana przy co najmniej 2 803 595–5 000 000 osobodni pracy (Erasmus ; Hansen :215; Hansena i in. ; Sidrys :159).

Rysunek 15.Obrazy LiDAR wybranych triadycznych budowli monumentalnych w MCKB: (a) Piramida Tigre, El Mirador; (b) Struktura 1, Nakbe; (c) Xulnal, Południowy Akropol; d) Grupo Chicharras, El Mirador; (e) Tres Micos, El Mirador; oraz (f) El Pavo, Tintal.

Rysunek 16.Struktury triadyczne w El Mirador: (a) zdjęcie LiDAR przedstawiające struktury triadyczne w centrum miasta El Mirador (piramida Tigre jest największa w tej części miasta); (b) Widok LiDAR 3D przedstawiający piramidalny kompleks La Danta, znajdujący się po wschodniej stronie centrum miasta w El Mirador.
Piramida Danty ( ryc. 16b ) znajdująca się po wschodniej stronie miejskiego centrum El Mirador składa się z trzech ciągłych wzniesionych platform, z główną triadyczną grupą na szczycie trzeciej platformy i ma wymiary 600 × 320 × 72 m wysokości, i ewentualną kubaturę 2 816 016 m 3 zasypki , do czasu wykonania dodatkowych wykopów w głównej platformie konstrukcji (Hansen i Suyuc-Ley ; Hansena i in. :184; Suyuc-Ley i Hansen ). Bazując na naszych obliczeniach, budynek ma pokrycie powierzchni 205 508 bloków wapiennych o średniej wielkości 1,30 × 0,45 × 0,40 m, co wymaga 158 pracowników nieprzerwanie przez pięć lat do wydobywania kamieni, w oparciu o nasze szczegółowe eksperymenty w terenie (Hansen i in. glin :182–186; Woods i Titmus). W zależności od naturalnych konfiguracji podłoża skalnego pod konstrukcją, cały budynek mógł mieć od 6 000 000 do 10 000 000 osobodni pracy, przekraczając możliwości polityk o niższym hierarchicznym statusie politycznym i ekonomicznym oraz sugerując wysoki poziom organizacji jako społeczno-polityczny i ekonomiczny patron tak ogromnego wzrostu (Hansen et al. :185). Jest to zgodne z wzorami preklasycznych platform i monumentalnych konstrukcji, zidentyfikowanych na innych obszarach Niziny Majów (Inomata et al. ) Inomata i jego współpracownicy argumentowali, że takie monumentalne konstrukcje w Aguada Fenix i Carmelita w Tabasco w Meksyku mogły zostać zbudowane przez społeczeństwa o mniejszej złożoności w porównaniu z sąsiadami Olmeków z San Lorenzo i La Venta. Sugerujemy, że takie obserwacje mogą być przedwczesne. Istnieją powody, by podejrzewać, że wczesne miejsca Tabasco mogą nie pochodzić od Majów i mogą być bardziej powiązane politycznie i ekonomicznie z Olmekami (patrz także Rosenswig ). Obszerne dane eksperymentalne przeprowadzone w ramach projektu Mirador Basin sugerują, że wymagania dotyczące pracy przy budowie monumentalnej architektury preklasycznych Majów były również wysokie, wymagając większej różnorodności i specjalizacji, zwłaszcza w konstrukcjach z wydobywanymi blokami wapienia, cementem wapiennym, kamieniołomami sascab, przygotowaniem zaprawy, pobór i wykorzystanie wody oraz podsadzkę z wydobywanego wapienia (Hansen ; Hansena i in. ; Schreinera ; Woods i Titmus ).
Boiska
Miejsca w MCKB mają łącznie co najmniej 30 boisk do piłki nożnej, które są rozproszone po całym systemie ( ryc. 4 ), z czego 26 jest związanych z architekturą środkowego i późnego preklasyku. Kilka wykopanych przykładów, takich jak ten w Tintal, jest jednym z większych boisk piłkarskich w MCKB, ale ostateczna wersja pochodzi z okresu późnego klasycyzmu (Balcárcel et al. ). Boiska znajdujące się w MCKB mają dwie równoległe struktury, często na osi północ-południe i mają około 10–20 m długości. Miejsce El Mirador ma siedem przypuszczalnych boisk piłkarskich, składających się z czterech małych i trzech możliwych większych boisk na Wielkim Centralnym Akropolu w tym miejscu. Obecność tronu królewskiego, wyspecjalizowanych ceremonialnych zatopionych placów, wyszukanej ikonografii kosmologicznej, zbiorników i systemów hydraulicznych oraz masywnych platform i konstrukcji sugeruje, że Wielki Centralny Akropol mógł być siedzibą władzy władców preklasycznych w tym miejscu (Hansen :397–400).
Groble
Jednym ze szczytowych osiągnięć Majów środkowego i późnego preklasyku była budowa dendrytycznego systemu grobli na całym obszarze MCKB (Hansen et al. ; Hernández; Hernández-Salazar ; Hernándeza i Schreinera ; Hernández i in. ; i Figury 17 i 18 ). Chociaż wiadomo było, że groble istniały na całym obszarze Majów (np. Benavides-Castillo ; Bennetta; Chase end Chase; Cobos i Winemiller ; Folan ; Gomez ; Hutsona i Welcha ; Kurjack ; Maldonado-Cárdenas ; Shawa ; Willa ) i MCKB (np. Graham : 41–47), zakres i skala funkcji są teraz w pełni widoczne dzięki lotniczemu LiDARowi, wspieranemu przez zdjęcia satelitarne i oprogramowanie GIS.

Rysunek 17.Cyfrowa mapa wysokościowa El Mirador z groblami i zbiornikami wodnymi. Główne groble z miejskiego centrum El Mirador pokazują zakres i charakter rozległych sieci wewnątrz i między lokacjami. Główne groble rozciągają się od piramidy Danta na północny wschód do Campeche w Meksyku (Yaxnohcah?) I na południowy wschód do Nakbe. Inne groble międzylokacyjne rozciągają się od Centralnego Akropolu na południe do Tintal oraz od Grupy Las Cruces na północny zachód do El Limón i Paxbán. Groble wewnątrz miejscowości łączą centrum miasta z sąsiednimi przedmieściami Sacalero, Los Faisanes, Chacté, Los Pericos, La Muerta, Yaxché, Las Ardillas i innymi. Kolor tła reprezentuje wzniesienie terenu z najniższymi wzniesieniami w kolorze jasnoniebieskim i stopniowo rosnącymi do najwyższych wzniesień w kolorze brązowym i białym.

Rysunek 18.Fotografie kilku grobli międzymiejscowych MCKB: (a) krawędź grobli Mirador – Nakbe; (b) grobla Mirador – Tintal, pokazująca względne wysokości normalne dla podwyższonych grobli międzylokacyjnych; (c) Jadeitowa grobla w Tintal ma 40 m szerokości, co jest typowe dla preklasycznych grobli w MCKB.
Mapowanie LiDAR w południowym MCKB ujawniło sieć co najmniej 133,22 km międzylokacyjnych i 38,23 km wewnątrzlokalnych Preklasycznych grobli noh be („duża droga”) lub chibal be („duża droga rodowa”) (Bolles i Folan). Dodatkowe 3,89 km można dodać, jeśli uwzględnione zostaną platformy docelowe lokalizacji. Zmapowane preklasyczne groble wewnątrz lokalizacji wskazują na łączność i integrację wewnątrz społeczności. Groble przedklasyczne można łatwo odróżnić od grobli z okresu klasycznego po szerokości elementów i braku niskich kamiennych ścian lub parapetów wzdłuż krawędzi. Wszystkie groble późnego klasycznego są określone przez obecność niskich attyk po obu stronach grobli. Tylko 12,13 km grobli z okresu klasycznego znajduje się w całym Basenie Południowym i żadna z nich nie jest międzylokalowa, co wskazuje na ogromne różnice w gęstości demograficznej i procesach administracyjnych między tymi dwoma okresami. Większość preklasycznych grobli znajduje się w El Mirador, z 12 groblami wewnątrz obiektu i pięcioma głównymi groblami między obiektami. Groble wewnątrzzakładowe mają szerokość od 9 do 40 m, a międzyzakładowe od 28 do 40 m. Istnieje co najmniej 11 podmiejskich obszarów mieszkalnych (gęste grupy w regionach peryferyjnych), bezpośrednio połączonych groblami wewnątrz ośrodka z centrum obywatelskim El Mirador (Hansen i in. ; Hernández-Salazar :23; Morales-Aguilar i in. Paiz2015 ; i Figura 17 ). Duże groble międzylokacyjne obejmują groblę Paixban, która rozciąga się na północny zachód od Mirador do miejsc El Limon i Paixban. Ta grobla ma 30-40 m szerokości i 2-4 m wysokości i rozciąga się na 21 km przed osiągnięciem granic naszego badania LiDAR. Inna wcześniej niewykryta grobla (Campeche Causeway) rozciąga się od piramidy Danta na północny wschód przez ponad 12 km i przecina stan Campeche w Meksyku. Cecha ta ma 30–40 m szerokości i 2–4 m wysokości i rozciąga się na 7,4 km do półprostokątnego otworu w terenie o naturalnej topografii, po czym biegnie dalej przez kolejne 2,3 km do północno-wschodniej granicy z Meksykiem. Istnieje prawdopodobieństwo, że ta grobla rozciąga się w kierunku Yaxnohcah lub Chicanticanal w Campeche, a nie Calakmul, jak rzekomo wcześniej (Folan et al. : 296–297). Obecnie dane LiDAR nie wskazują na groblę między El Mirador i Calakmul, co jest logiczne, biorąc pod uwagę różnice we współczesności tych miejsc, mimo że Calakmul ma pewne preklasyczne zajęcie i co najmniej jedną monumentalną podbudowę.
Ważna grobla (grobla Mirador – Nakbe) rozciąga się od południowo-wschodniego narożnika drugiej platformy piramidy Danta, 13 km do miejsca Nakbe. Ta grobla ma wysokość od 0,5 do 5 m ( ryc. 18a ) i szerokość 35–40 m. Inna, grobla Tintal-Mirador, rozciąga się na południowy zachód od El Mirador i ma 40 m szerokości, 1,0-4,5 m wysokości i 24 km długości do Tintal ( ryc. 18b i 18c ).). Łączy centralny Akropol w Mirador z grupami Henequen i Mano de Leon w Tintal. Co więcej, ma zmianę kierunku w połowie kursu na zachód od pierwotnej linii wzroku na dużej piramidzie w miejscu La Ceibita, co sugeruje, że początek budowy grobli pochodził z El Mirador. Wykopaliska na tej grobli ujawniły serię dat C-14 ( ; Hernández-Salazar Tabela 5 ), ceramika i spójna sekwencja, która umieszcza początkową konstrukcję prawdopodobnie już w późnym okresie środkowego preklasyku, ale z pewnością na początku okresu późnego preklasyku ( ryc . : 152–154, 60 n.; Hernández i in.; Schreinera i Hernándeza ; Schreinera i in. ).

Rysunek 19.Szczegółowy obraz LIDAR grobli Mirador – Tintal: (a) profil op. 500-A, wykopaliska grobli Mirador – Tintal, pokazujące sekwencje stratygraficzne faz budowy z czterema kondygnacjami (wg Hernández-Salazar :129; Hernández i in. :950); (b) Obraz LiDAR wyspy Gavilan „El Paraiso” w Bajo Carrizal, położonej na południe od El Mirador, przedstawiający dużą preklasyczną groblę. Kolor tła reprezentuje wzniesienie terenu z najniższymi wzniesieniami w kolorze jasnoniebieskim i stopniowo rosnącymi do najwyższych wzniesień w kolorze brązowym i białym.
Tabela 5.C-14 pochodzi z Tintal-Mirador Causeway (Hernández : 152–154). Lata radiowęglowe zostały skalibrowane do lat kalendarzowych przy użyciu Calib 7.0 (Stuiver i Reimer ) oraz zbiór danych IntCal13 (Reimer et al. ).

Obliczenia objętości grobli Tintal–Mirador przeprowadzone na podstawie wykopalisk wykazały, że Majowie preklasyczni używali aż 10 000 m 3 /km tynku wapiennego i zasypki zbrojonej wapnem na podwyższone odcinki grobli. Schreiner i Hernández ustalili również, że do łącznej objętości czterech kolejnych renowacji grobli użyto do 40 000 m 3 /km kamienia tzaal (miękki, porowaty wapień z prawie czystego węglanu wapnia, z 2-procentową zawartością glinki montmorylonitowej) (Hansen: 263–264; Hansena i in. ; Schreinera ; Schreinera i Hernándeza ; Schreinera i in. ). Takie zużycie wymagało spalania dużych ilości kamienia wapiennego i drewna, z dużym nakładem pracy przy wykonywaniu wapna palonego do tynków wapiennych powierzchni i materiałów podłoża (Hansen ; Hernández i in. ; Schreinera ). Na odcinkach terenów podmokłych zużycie wapna na grobli było bliskie 5000 m 3 /km, z technicznymi innowacjami w postaci mieszanek wapna i gliny, które kontrolowały wywołane wilgocią falowanie dostępnych ekspansywnych podłoży gliniastych (Schreiner ).
Grobla Tintal – Mirador rozeszła się w miejscu Tintal, tworząc kolejną ważną groblę (grobla Tintal – Ceibita) o szerokości 25–30 m, która rozciągała się 5 km na południowy wschód od miejsca, łącząc się bezpośrednio z monumentalną piramidą w miejscu La Ceibita (Hernández-Salazar:72). Główna droga grobli (Grobla Tintal-Balamnal) ciągnęła się od Tintal w kierunku południowym przez około 3 km, po czym skręcała na południowy wschód i biegła równolegle do naturalnej granicy krasowej MCKB przez 17 km, do miejsca Balamnal ( ryc. 20 ). Z wielkości, rozmieszczenia i ilości głównych struktur jasno wynika, że Balamnal był jednym z najważniejszych ośrodków w MCKB, z dominującymi grupami E w centrum miejsca oraz serią podwyższonych grobli wewnątrz i między terenami, 15 –20 metrów szerokości, które rozciągały się do niższych poziomów w formacie dendrytycznym (Hansen et al.; patrz Chase i Chase: 276–280 dla podobnego systemu z okresu klasycznego w Caracol). Główna grobla ( grobla Tintal – Balamnal ) pochodzi z Tintal na północnym zachodzie. Inna podwyższona grobla, grobla Noholtun, rozciąga się 5 km na południowy zachód od miejsca Noholtun. Grobla Noholnal rozciąga się 5,5 km od Balamnal na południe do miejsca Noholnal. Grobla Pesquero rozciąga się 7,5 km na wschód i południowy wschód do miejsca El Pesquero, a jeszcze inna, grobla Unii, rozciąga się 9,5 km na północny wschód do miejsca La Union. Mniejsze odstające miejsca mogły służyć jako stacje graniczne dla MCKB i nie zaobserwowano jeszcze żadnych grobli rozciągających się poza antyklinę Mirador na północy, wschodzie lub południowym wschodzie lub niskie, szczątkowe wzgórza krasowe na zachodzie, które tworzą naturalne granice basen.

Rysunek 20.Obrazy LiDAR nowo odkrytego stanowiska Balamnal. Kolor tła mapy i sześciu wypustek reprezentuje wzniesienie terenu z najniższymi wzniesieniami na niebiesko i stopniowo rosnącymi wzniesieniami na czerwono-brązowo. Sześć grobli rozciąga się na zewnątrz od centrum terenu: (a) główna grobla międzylokacyjna z Tintal; (b) międzyzakładową groblę prowadzącą do terenu La Unión; (c) grobla wewnątrz obiektu łączy zespół pałacowy z centrum terenu; (d) grobla do miejsca El Pesquero; (e) międzyzakładowa grobla prowadząca do peryferyjnego terenu Noholtún; (f) międzyzakładowa grobla prowadząca do miejsca Noholnal.
Wykopaliska zarówno w Balamnal, jak i El Pesquero zlokalizowały do siedmiu kolejnych pięter na placach kompleksów Grupy E, przy czym niższe poziomy pochodzą z okresu środkowego preklasyku (Mejía ; Mejía i in. ). Zjednoczenie tych miejsc, bezpośrednio i pośrednio, z miejscem El Mirador poziomu 1 za pośrednictwem sieci grobli sugeruje centralizację administracyjną i autochtoniczny rozwój potęgi gospodarczej i politycznej, co wskazuje na złożoną władzę na poziomie królestwa (i państwa).
Gospodarka wodna: Zbiorniki
Badanie LiDAR w systemie MCKB dostarczyło nowych informacji na temat kontroli wody. MCKB nie ma stałych rzek ani jezior, z wyjątkiem dojrzałych bagien na małą skalę ( civales ), co wymagało od starożytnych Majów budowy dużych systemów zbiorników do gromadzenia wody i gospodarowania wodą deszczową (patrz Chase i Cesaretti za podobne obserwacje w Caracol i Tikal, a także w Nakum; Źrałka i Koszku ). Dane LiDAR zlokalizowały 195 sztucznych zbiorników wodnych (nazywanych przez miejscowych aguadami, chociaż naturalnie występujące aguady są rzadko spotykane w dorzeczu) oraz szereg monumentalnych systemów zbiorników zaprojektowanych do wychwytywania i kontrolowania dużych zbiorników wodnych w południowej części MCKB. Inni uczeni przyczynili się do zrozumienia strategii gospodarki wodnej w ramach MCKB (Brewer; Brewera i in. ; Parować ; Seefeld) i takie badania można znacznie udoskonalić za pomocą LiDAR. Strategie w El Mirador między 300 a 100 pne obejmowały przekształcenie zatopionych placów ceremonialnych w zbiorniki do gromadzenia wody, takie jak te w Wielkim Akropolu Centralnym w El Mirador oraz budowę basenów z cementu wapiennego do przechwytywania wody (Argyle ; Argyle i Hansen: 135–140). Strategie utrzymania obejmowały budowę różnych zbiorników oraz budowę zapór i kanałów w okresie środkowego i późnego preklasyku (Hansen i in.; Hernández i in. : 462–463; Morales-Aguilar i in. ), z których wszystkie przekraczały możliwości niższych szczebli administracyjnych. Preklasyczny system zbiorników u podstawy skarpy w Grupie Zachodniej w El Mirador zawierał około 336 653 m3 wody na określonym obszarze 224 435,41 m2 . Cztery inne duże zbiorniki w tym miejscu (z wyłączeniem aguad ) miały łączną szacowaną pojemność (za pomocą zestawu narzędzi hydrologicznych) na dodatkowe 374 490,53 m3 ( Tabela 6 ). Objętość zbiorników została obliczona za pomocą narzędzia ArcGIS Pro Hydro. Narzędzia Storage Capacity, Fill i Pixel Editor zostały wykonane przy użyciu LiDAR DEM z dowolną głębokością 1 m (na podstawie wcześniejszych wykopalisk) w celu uzyskania objętości zbiorników.
Tabela 6.Formalne obszary i pojemności zbiorników w El Mirador, Nakbe i Tintal.

Główna zapora dla Bajo La Jarrilla została zbudowana na wąskim odcinku bajo między centrum obywatelskim El Mirador a przedmieściami La Muerta, mierząc ponad 400 m długości, 3 m wysokości i 50 m szerokości w obecnym stanie, tworząc zbiornik zawierający co najmniej 166 468 m3 wody ( Figura 21 ). Grobla Mirador – La Muerta była bezpośrednio połączona z zaporą wzdłuż jej zachodniego krańca. Podczas wykopalisk tamy znaleziono 184 skorupy ceramiczne, z których 97 procent pochodzi z okresu środkowego preklasyku (ok. 600–400 pne ) (Hernández et al. :462). Skalibrowana próbka węgla (węgiel drzewny) z niższych poziomów grobli związanej z zaporą dostarczyła możliwej daty 2σ 2450 30 BP (δ 13 C = −23,3%; 775–410 cal pne ) z medianą wieku 580 cal pne (Beta 345791). Podobne monumentalne systemy zbierania wody znajdowały się na południowej granicy grobli Palma w Nakbe, gdzie prostokątna ściana ogrodzenia umożliwiała przechwytywanie i dostęp do wody.

Rysunek 21.Ilustracje zbiornika La Jarilla: (a) trójwymiarowy widok LiDAR grobli Mirador-Tintal i tam w Bajo La Jarilla między przedmieściami La Muerta a centrum miasta El Mirador; (b) profil zachodnio-wschodni zbiornika La Jarilla, przedstawiający groble po obu stronach i groblę. Zbiornik, prawdopodobnie zbudowany około 580 r. p.n.e. według ekskluzywnej ceramiki środkowo-preklasycznej, oraz pojedyncza data C-14 mogły należeć do najwcześniejszych tego typu obiektów w MCKB.
Uwagi końcowe
Utworzenie zjednoczonego „królestwa” w MCKB mogło pojawić się, gdy mniejsze jednostki zostały wchłonięte przez większą hegemonię, alternatywny model do tego zaproponowanego przez Clarka dla królestw środkowo-preklasycznych zachodnich wyżyn Majów (Clark ). Według Clarka „krytyczna konkurencja, z jaką musieli zmierzyć się władcy średniowiecznego okresu preklasycznego, była… pielęgnowana… w granicach ich własnych domen” (Clark :223, red. Hansen). W przypadku El Mirador nadzwyczajna potęga gospodarcza, polityczna i społeczna była dzierżona przynajmniej w okresie środkowego okresu przedklasycznego, tworząc sieć współczesnych miejsc, zespolonych ze sobą niezwykłą siecią dużych, dendrytycznych systemów grobli, ujednoliconą i jednorodną religią i ideologią polityczną, jak przedstawiono po raz pierwszy w kompleksach Grupy E datowanych na okres środkowego preklasyku i zmodyfikowanych około 350–300 pne , aby uwzględnić duży repertuar triadycznych kompleksów architektonicznych w całym MCKB. Zgadzamy się z Chase i in. (: 181), że polityka Mezoameryki wydaje się być definiowana przez relacje z władcą, ale w MCKB region wydaje się zawierać ramy terytorialne, ponieważ żaden z dużych systemów grobli nie wykracza poza naturalne granice Basenu. Ekspansja i kontrola siły roboczej dla tak masywnych, współczesnych monumentalnych grup architektonicznych sugeruje zjednoczoną władzę, która mogłaby czerpać z siły roboczej i zasobów z całego MCKB. Co więcej, monumentalność widoczna w architekturze MCKB znajduje się również we współczesnych kulturach lub społeczeństwach poprzedzających na Nizinie Zachodnich Majów lub na obszarach Zatoki Perskiej (Inomata i in. ; patrz także Rosenswig).
Ciągłe, regionalne badania LiDAR tej południowej części obszaru MCKB ujawniły obecnie 964 stanowiska archeologiczne. Wiele z tych osad wykazuje polityczne / społeczne / geograficzne powiązania z innymi pobliskimi osadami, co zaowocowało konsolidacją w co najmniej 417 starożytnych miast, miasteczek i wiosek z możliwymi do zidentyfikowania granicami. Dla stanowisk proponuje się hierarchię osadniczą i administracyjną składającą się z co najmniej sześciu poziomów, w oparciu o powierzchnię stanowisk, liczbę i zagęszczenie architektury monumentalnej oraz obliczenia objętościowe architektury wyodrębnione z obliczeń geometrycznych i danych LiDAR. Przybliżone szacunki kubaturowe zabudowy wypełniają centrum miasta o powierzchni 1 km 2obszar ze współczesną architekturą monumentalną pozwala na zastosowanie podobnej metodologii na innych obszarach Niziny Majów, jako środka do określenia sprawności społeczno-politycznej i gospodarczej miejsc. Monumentalna architektura na dużą skalę, spójne formaty architektoniczne, określone granice miejsc, urządzenia do gospodarki wodnej i gromadzenia oraz ponad 177 km podwyższonych grobli z czasów preklasycznych sugerują spójność społeczną i gospodarczą, która przewyższa spójność mniejszych ustrojów politycznych w tych okresach i przedstawiają strategie zarządzania w początkowej formacji przypominającej królestwo / państwo w środkowym i późnym okresie preklasycznym MCKB.
Złożone społeczeństwa, które pojawiły się w MCKB, zorganizowały infrastrukturę, aby promować i odzwierciedlać organizację społeczno-ekonomiczną i władzę polityczną w okresie przedklasycznym w historii Majów. Specyfika gęstych regionów demograficznych w bajosach podmokłych potwierdza hipotezę, że w tych okresach powstało królestwo na poziomie państwowym na obszarze, który dziś zostałby uznany za niegościnny dla ekspansji demograficznej i architektonicznej. Był to sekwencyjnie zdefiniowany proces, który ewoluował do wielopoziomowej hierarchii miejsc na określonym obszarze terytorialnym, prawdopodobnie jako proces autochtoniczny, ale mógł być inspirowany konkurencyjnymi ideologiami, interakcjami rówieśniczymi lub innymi wpływami innych społeczeństw górskich lub nizinnych. Przyjęcie i adaptacja „ważnych składników współczesnych tożsamości społecznych i politycznych Mezoameryki” stworzyła kulturowe podstawy dla późniejszych państw Majów i Mezoameryki (Hansen:330). Współczesna i spójna architektura połączona dendrytyczną siecią grobli w geograficznie zdefiniowanym, zgodnym, naturalnym, społeczno-ekonomicznym i politycznym regionie sugeruje scentralizowaną władzę polityczną, gospodarczą i/lub ideologiczną, która, jak sądzimy, pojawiła się w El Mirador w okresie środkowego preklasyku i rozszerzony na początku późnego okresu preklasycznego. Późniejsze wzorce dendrytycznych sieci grobli w innych częściach Mezoameryki, takich jak Chichen Itza, Caracol i Basin of Mexico, sugerują, że integracja polityczna i gospodarcza mogła mieć poprzedników, takich jak te znalezione w MCKB. Dzięki tym badaniom odkryto nowe duże miasta, takie jak wielkie miejsce Balamnal, ), która była częścią zjednoczonych osad i grobli w dorzeczu. Dzięki analizom LiDAR zidentyfikowano, wzmocniono lub zmodyfikowano również nowe granice terenu i integracje grup architektonicznych (jak zauważono w obrębie grobli wewnątrz obiektu).
Analizy LiDAR wykazały obecność gęstych skupisk nowych i wcześniej nieznanych równoczesnych miejsc, masywnych konstrukcji platform i piramid, w tym grup triadycznych, licznych kompleksów Grupy E, sieci grobli, boisk piłkarskich i zbiorników, które wymagały ogromnych nakładów pracy i zasobów, zgromadzonych przez przypuszczalnie scentralizowaną organizację i administrację. Szkielet starożytnej struktury politycznej i gospodarczej jako królestwo-państwo w środkowym i późnym okresie preklasycznym w Kotlinie Krasowej Mirador-Calakmul jest kuszącą wizją.
Podziękowanie
Podziękowania należą się Ministerio de Cultura y Deportes of Guatemala (MICUDE, Contract DAJ 270-2018), Dirección General del Patrimonio Cultural y Natural oraz Instituto de Antropología e Historia de Guatemala (IDAEH) za zezwolenia i uprawnienia na prowadzenie z tego badania. Badania terenowe w południowym basenie Mirador-Calakmul Karst Basin przeprowadzono w ramach trwającego projektu Mirador Basin Project, kierowanego przez Richarda D. Hansena pod auspicjami Wydziału Antropologii Uniwersytetu Utah i Wydziału Antropologii Uniwersytetu Stanowego Idaho, z udziałem pomoc finansową od wielu innych darczyńców prywatnych i publicznych. Jesteśmy wdzięczni Dirección General de Aeronáutica Civil of Guatemala (Kontrakty DGAC/FA 1-2009, 016-2014) za niezbędne pozwolenia na loty i zezwolenia. Cyfrowe dane wysokościowe ALOS Global Digital Surface Model (AW3D), wykorzystywane do interpretacji terenu i wielkoskalowych cech geologicznych, zostały dostarczone przez Japan Aerospace Exploration Agency. Dane wielospektralne Sentinel-2, w tym pasma bliskiej podczerwieni, wykorzystane do interpretacji cech hydrologicznych, zostały dostarczone przez Europejską Agencję Kosmiczną i Narodowe Centrum Badań Kosmicznych (CNES). Dane LiDAR zostały dostarczone przez FARES, Mirador Conservation Fund, National Geographic Society i Eagle Mapping. Dziękujemy Jody Hansen, dr Robertowi Rosenswigowi i pięciu anonimowym recenzentom za ich komentarze i sugestie dotyczące ulepszenia tego artykułu. Wyrażamy naszą wdzięczność tysiącom pracowników ze społeczności, którzy uczestniczyli w gromadzeniu wielu z tych danych i którzy wzbudzili żywe zainteresowanie ochroną ich unikalnego dziedzictwa kulturowego. Doceniamy i dziękujemy całemu personelowi i personelowi Projektu Mirador Basin, bez którego nic z tego nie byłoby możliwe.
Materiał uzupełniający
Aby wyświetlić dodatkowe materiały do tego artykułu, odwiedź stronę https://doi.org/10.1017/S0956536122000244
Konkurencyjne interesy
Wszyscy autorzy przyczynili się do powstania tego artykułu i nie ma konkurencji ani konfliktów interesów między autorami.
Oświadczenie o finansowaniu
Finansowanie badań opisanych w tym artykule zostało zapewnione przez FARES Foundation, FARES-Guatemala, Pettit Foundation, Mirador Conservation Fund, Global Conservation, Mammel Foundation, Global Heritage Fund, Rosalinde and Arthur Gilbert Foundation, NAISA, Wolf Creek Foundation, Morgan Family Foundation, Moon Family Foundation, Jay I. Kislak Foundation, Peace, Love and Happiness Foundation, Selz Foundation, APANAC-Guatemala, Fundaselva Guatemala, National Geographic Society (Grant # SP 08-15 i SP-Garcia 18), US Department of the Program spraw wewnętrznych, Victoria Earl-Mion Trust, Harry and Roberto Salter Foundation, Robert Berry, John Paul DeJoria, dr Nancy Furlotti, Adam i Chontal Green, John i Pat Hansen, Linda Pierce, Jeff Morgan, Joanna Miller, Darin Moon, Pitch i Cathy Johnson, Spencer Kirk, Francois i Nini Berger z rodziną, Francois DuBois z rodziną, Jose Maria Kong, Barby Pickett i Peter Smith.
Bibliografia
Informacja
Creative Commons
Prawo autorskie
Link do artykułu: https://www.cambridge.org/core/journals/ancient-mesoamerica/article/lidar-analyses-in-the-contiguous-miradorcalakmul-karst-basin-guatemala-an-introduction-to-new-perspectives-on-regional-early-maya-socioeconomic-and-political-organization/31075DFA8ADBAA5E7C7320CA6DB93E5E
Obraz wyróżniający: Fryzy sztukatorskie w El Mirador, które zdobiły brzegi systemu zbierania wody. Z Wikimedia Commons, repozytorium wolnych multimediów