Słowo „trąd” kojarzy się z biblijnymi plagami, ale choroba ta jest z nami do dziś. Wywoływana przez zakaźne bakterie, według Światowej Organizacji Zdrowia każdego roku odnotowuje się około 200 000 nowych przypadków. W Stanach Zjednoczonych trąd jest zakorzeniony od ponad wieku w częściach Południa, gdzie ludzie mieli kontakt z pancernikami, co stanowi główne udowodnione powiązanie między zwierzęciem a człowiekiem. Jednak niedawne wybuchy epidemii na południowym wschodzie, zwłaszcza na Florydzie, nie były związane z ekspozycją na zwierzęta.
The Conversation rozmawiało z Robertem A. Schwartzem, profesorem i kierownikiem dermatologii w Rutgers New Jersey Medical School, aby wyjaśnić, co naukowcy wiedzą o tej chorobie.
Czym jest trąd i dlaczego powraca w Stanach Zjednoczonych?
Trąd jest wywoływany przez dwie różne, ale podobne bakterie – Mycobacterium leprae i Mycobacterium lepromatosis – ta druga została zidentyfikowana dopiero w 2008 roku. Trądu, znanego również jako choroba Hansena, można uniknąć. Przenoszenie choroby wśród najsłabszych grup społecznych, w tym migrantów i osób zubożałych, pozostaje palącym problemem.
Ta odwieczna zaniedbana choroba tropikalna, która nadal występuje w ponad 120 krajach, stanowi obecnie coraz większe wyzwanie w niektórych częściach Ameryki Północnej.
Trąd zaczyna regularnie występować w południowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych. Ostatnio Floryda odnotowała zwiększoną zachorowalność na trąd, odpowiadając za wiele nowo zdiagnozowanych przypadków w USA.
Wzrost liczby nowych przypadków w środkowej Florydzie podkreśla pilną potrzebę natychmiastowego zgłaszania ich przez pracowników służby zdrowia. Śledzenie kontaktów ma kluczowe znaczenie dla identyfikacji źródeł i ograniczenia przenoszenia choroby.
Tradycyjne czynniki ryzyka obejmują narażenie na choroby odzwierzęce i niedawne życie w krajach endemicznych dla trądu. Brazylia, Indie i Indonezja odnotowały po ponad 10 000 nowych przypadków od 2019 roku, zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia, a kilkanaście krajów zgłosiło od 1 000 do 10 000 nowych przypadków w tym samym okresie.
Dlaczego trąd był piętnowany w czasach biblijnych?
Dowody sugerują, że trąd nękał cywilizację od co najmniej drugiego tysiąclecia przed naszą erą.
Od tego czasu do połowy XX wieku dostępne były ograniczone metody leczenia, więc bakterie mogły przeniknąć do organizmu i spowodować widoczne deformacje fizyczne, takie jak oszpecone dłonie i stopy. Zaawansowane przypadki trądu powodują u ludzi rysy twarzy przypominające lwa.
Wiele okaleczających i niepokojących chorób skóry, takich jak nowotwory skóry i głębokie infekcje grzybicze, przez ogół społeczeństwa było również mylonych z trądem .
Strach przed zarażeniem doprowadził do ogromnej stygmatyzacji i wykluczenia społecznego. Był to tak poważny problem, że Królestwo Jerozolimskie posiadało wyspecjalizowany szpital, w którym opiekowano się osobami cierpiącymi na trąd.

Trąd jest czasem mylony z innymi okaleczającymi chorobami skóry. visual7/E+ via Getty Images
Jak zakaźny jest trąd?
Badania pokazują, że długotrwały kontakt osobisty poprzez kropelki z dróg oddechowych jest głównym sposobem przenoszenia choroby, a nie poprzez normalny, codzienny kontakt, taki jak obejmowanie, uścisk dłoni lub siedzenie w pobliżu osoby z trądem. Osoby chore na trąd zazwyczaj nie przenoszą choroby po rozpoczęciu leczenia.
Pancerniki stanowią jedyny znany odzwierzęcy rezerwuar bakterii wywołujących trąd, które zagrażają ludziom. Te małe ssaki są powszechne w Ameryce Środkowej i Południowej oraz w niektórych częściach Teksasu, Luizjany, Missouri i innych stanów, gdzie czasami są trzymane jako zwierzęta domowe lub hodowane na mięso. Jedzenie mięsa pancernika nie jest wyraźną przyczyną trądu, ale chwytanie i hodowanie pancerników, wraz z przygotowywaniem ich mięsa, są czynnikami ryzyka.
Mechanizm przenoszenia choroby pomiędzy odzwierzęcymi rezerwuarami a podatnymi osobnikami nie jest znany, ale podejrzewa się, że bezpośredni kontakt z zarażonym pancernikiem stwarza znaczne ryzyko zachorowania na trąd. Jednak wiele przypadków zgłoszonych w USA wykazało brak ekspozycji odzwierzęcej lub przenoszenia choroby z człowieka na człowieka poza Ameryką Północną, co sugeruje, że transmisja może mieć miejsce tam, gdzie mieszka zarażona osoba. Jednak w wielu przypadkach źródło pozostaje zagadką.
Genetyka niektórych osób może sprawiać, że są one bardziej podatne na infekcje trądem lub ich układ odpornościowy jest mniej odporny na tę chorobę.